Υπάρχουν τεχνικές που επιτρέπουν να χρησιμοποιείται ένα υπερηχοκαρδιογράφημα (triplex καρδιάς) με διάφορους τρόπους και για διάφορους λόγους ή για να βελτιώνονται οι πληροφορίες που παρέχει η τεχνολογία στο γιατρό. Τα ηχογραφήματα επειδή χρησιμοποιούν υπέρηχους λέγονται και υπερηχοκαρδιογραφήματα.
Αυτές οι τεχνικές περιλαμβάνουν το διοισοφάγειο ηχοκαρδιογράφημα, το ηχοκαρδιογράφημα με άσκηση, το ηχοκαρδιογράφημα με εισαγωγή φαρμάκου που μιμείται το στρες και πολλά άλλα, όπως το ηχοκαρδιογράφημα με σκιαγραφικό, το εμβρυϊκό ηχοκαρδιογράφημα και το διεγχειριτικό ηχοκαρδιογράφημα.
Διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογράφημα
Η ανάπτυξη αυτής της τεχνικής είναι μια σημαντική εξέλιξη στη χρήση αυτής της τεχνολογίας. Κι αυτό γιατί ξεπερνά κάποιους περιορισμούς -όπως το σχήμα ή το βάρος του σώματος- που εμποδίζουν το κανονικό ηχοκαρδιογράφημα να δώσει μια καθαρή εικόνα της καρδιάς.
Η ονομασία της τεχνικής δείχνει τον τρόπο που ξεπερνά αυτούς τους περιορισμούς. Διοισοφάγειος σημαίνει μέσα από τον οισοφάγο (ένας σωλήνας που περνά από το λαιμό και φτάνει στο στομάχι).
Τα κανονικά τρίπλεξ καρδιάς βλέπουν την καρδιά πάνω από το θωρακικό τοίχωμα. Αλλά με το διοισοφάγειο ηχοκαρδιογράφημα ο μορφοτροπέας υπερήχων συνδέεται με την άκρη ενός σωλήνα, ο οποίος μπαίνει μέσα στον οισοφάγο.Επειδή ο οισοφάγος βρίσκεται κοντά στην καρδιά, ο μορφοτροπέας δίνει καθαρότερη εικόνα της καρδιακής δομής και της ροής του αίματος.
Το διοισοφάγειο ηχοκαρδιογράφημα απαιτεί κάποια προετοιμασία. Θα σας ζητήσουν να μην πάρετε τίποτε από το στόμα -εκτός από τα φάρμακα σας- για 4-6 ώρες πριν από την εξέταση ώστε να αποφευχθεί η ναυτία και ο εμετός. Ο γιατρός θα σας χορηγήσει ενδοφλεβίως ένα ηρεμιστικό βραχείας δράσης. Για να εισαχθεί πιο εύκολα ο μορφοτροπέας, ο γιατρός θα ψεκάσει το λαιμό σας με ένα αναισθητικό φάρμακο. Μετά θα καταπιείτε την άκρη του σωλήνα πάνω στην οποία είναι συνδεδεμένος ο μορφοτροπέας (είναι πιο εύκολο από ό,τι ακούγεται). Ύστερα ο γιατρός θα μετακινήσει κατάλληλα το εργαλείο για να πάρει τις εικόνες που θέλει.
Ο ενδοφλέβιος σωλήνας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εισαγωγή μιας μικρής ποσότητας αλατούχου διαλύματος (αλατόνερο) στη φλέβα. Μόλις εισαχθεί το υγρό στο αίμα και φτάσει στην καρδιά, θα τονίσει τη ροή του αίματος.
Στη διάρκεια της εξέτασης παραμένετε ξύπνιοι. Κι αυτό γιατί μπορεί ο γιατρός να σας ζητήσει να κρατήσετε την αναπνοή σας ή να σφιχτείτε σαν να θέλετε να ενεργηθείτε. Το σφίξιμο αλλάζει την πίεση στις καρδιακές κοιλότητες, με αποτέλεσμα να φανούν προβλήματα που δε θα εντοπίζονταν υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Όταν τελειώσει η εξέταση, μη φάτε και μην πείτε τίποτα για δύο περίπου ώρες, γιατί ο λαιμός σας θα είναι μουδιασμένος. Αν σας δώσουν ηρεμιστικό, μην οδηγήσετε για είκοσι τέσσερις ώρες.
Υπερηχοκαρδιογράφημα με άσκηση
Ο γιατρός μπορεί να σας κάνει τρίπλεξ καρδιάς μαζί με άσκηση για να διαπιστώσει τη λειτουργία της καρδιάς υπό συνθήκες στρες. Κατά τη διαδικασία, το ηχοκαρδιογράφημα γίνεται σε ώρα ανάπαυσης. Μετά πρέπει να περπατήσετε σε διάδρομο ή να κάνετε ποδήλατο μέχρι τα όρια της αντοχής σας. Το ηχοκαρδιογράφημα γίνεται αμέσως μετά, την ώρα που ο καρδιακός ρυθμός είναι υψηλός.
Ο γιατρός παρατηρεί την αντίδραση της καρδιάς στην άσκηση και το αν όλα τα τμήματα του μυοκαρδίου συμβάλλουν εξίσου στην ικανότητα συστολών της καρδιάς υπό στρες. Αν κάποιες περιοχές της καρδιάς δε συμβάλλουν αρκετά, αυτό δείχνει πιθανόν μερική απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών. Το ηχοκαρδιογράφημα με άσκηση χρησιμοποιείται και για την εξέταση των καρδιακών βαλβίδων.
Υπερηχοκαρδιογράφημα με χορήγηση φαρμάκου που μιμείται το στρες
Αν δεν μπορείτε να ασκηθείτε για κάποιο λόγο την ώρα του ηχοκαρδιογραφήματος, ο γιατρός μπορεί να πετύχει το αποτέλεσμα της άσκησης με ένα φάρμακο. Συνήθως χρησιμοποιεί δοβουταμίνη, διπυριδαμόλη ή αδενοσίνη. Το φάρμακο χορηγείται ενδοφλεβίως και αυξάνει σταδιακά την ικανότητα άντλησης της καρδιάς.
Το ηχοκαρδιογράφημα θα δείξει περιοχές του μυοκαρδίου που δεν ανταποκρίνονται σε αυτή τη διέγερση. Η έλλειψη αντίδρασης σε αυτό το τεχνητό στρες δείχνει ότι αυτές οι περιοχές της καρδιάς δεν τροφοδοτούνται με επαρκές αίμα.
Για τους ασθενείς που δεν μπορούν να ασκηθούν υπάρχει και μια άλλη τεχνική. Το διοισοφάγειο κολπικό ηχοκαρδιογράφημα με ελεγχόμενο στρες. Σε αυτή την εξέταση ο ασθενής πρέπει να καταπιεί ένα μικρό ελαστικό καθετήρα. Ο καθετήρας τοποθετείται προσωρινά στον οισοφάγο και συνδέεται με ένα βηματοδότη. Η ταυτόχρονη καταγραφή του ηχοκαρδιογραφήματος δείχνει αν το μυοκάρδιο ανταποκρίνεται φυσιολογικά στον αυξανόμενο καρδιακό ρυθμό. Αυτή η τεχνική δίνει επίσης έμμεσα στοιχεία για απόφραξη στεφανιαίων αρτηριών.
Άλλα υπερηχοκαρδιογραφήματα
Μερικές φορές απαιτείται χρήση άλλων τεχνικών. Το τρίπλεξ καρδιάς με σκιαγραφικό είναι μια διαδικασία κατά την οποία οι εικόνες λαμβάνονται με τη βοήθεια ενός σκιαγραφικού υγρού που εισάγεται σε μια φλέβα. Αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της εικόνας των καρδιακών τοιχωμάτων και των ανωμαλιών της ροής του αίματος στην καρδιά και στα αιμοφόρα αγγεία.
Το εμβρυϊκό ηχοκαρδιογράφημα δείχνει την καρδιά του αγέννητου μωρού και επιτρέπει τη διάγνωση συγγενούς καρδιοπάθειας πριν από τη γέννα.
Το ενδοεπεμβατικό ηχοκαρδιογράφημα δείχνει τη λειτουργία της καρδιάς την ώρα της επέμβασης – για παράδειγμα μιας επέμβασης για τη διόρθωση βαλβίδας.
Η παρακέντηση του περικαρδίου που ελέγχεται με ήχο είναι μια διαδικασία κατά την οποία το επιπλέον υγρό στον περικαρδιακό σάκο αφαιρείται με μια βελόνα που εισάγεται στο θώρακα. Ο γιατρός τοποθετεί με ακρίβεια τη βελόνα βλέποντας το σωστό σημείο στο ηχοκαρδιογράφημα.
Ο ενδοαγγειακός υπέρηχος είναι μια τεχνική κατά την οποία ένας μικρός μορφοτροπέας υπερήχων στην άκρη ενός καθετήρα εισάγεται σε μία από τις στεφανιαίες αρτηρίες. Έτσι, λαμβάνονται λεπτομερείς εικόνες των αρτηριακών τοιχωμάτων και της αθηρωματικής πλάκας μέσα σε αυτές.
