Τα πολύ πρόωρα μωρά που υποβάλλονται σε αυξημένη φροντίδα, ίσως εκτίθενται σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα μιας κατηγορίας δυνητικά επικίνδυνων χημικών ουσιών που περιέχονται στα πλαστικά, τις φθαλικές ενώσεις, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Perinatology.
Οι φθαλικές ενώσεις, ή φθαλικοί εστέρες, είναι μία κατηγορία χημικών ενώσεων που προστίθενται στα πλαστικά για την αύξηση της ευλυγισίας τους. Χρησιμοποιούνται κυρίως για την μετατροπή του πολυχλωριούχου βινυλίου (PVC) από σκληρό σε ευλύγιστο πλαστικό.
Επανεξέταση για την DEHP
Ερευνητές της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, με επικεφαλής τον Έρικ Μάλοου, υποστηρίζουν ότι η ουσία di(2-ethylhexyl)phthalate (DEHP), [στα ελληνικά φθαλικός δι-(2-αιθυλoεξυλo) εστέρας] που ανήκει στην κατηγορία των φθαλικών ενώσεων, και περιέχεται στον ιατρικό εξοπλισμό (π.χ. αναπνευστικούς ή ενδοφλέβιους σωλήνες και σακούλες), είναι επικίνδυνη για την υγεία των πρόωρων μωρών.
Τα πρόωρα μωρά θεωρούνται ευπαθής ομάδα και για το λόγο αυτό η Γαλλία από τον Ιούλιο του 2015 θα προχωρήσει σε απαγόρευση, στις μαιευτικές και παιδιατρικές κλινικές, της χρήσης υλικών με DEHP. Πρόκειται για την πρώτη χώρα που παίρνει αυτό το μέτρο προστασίας. Η Βρετανία επαναξιολογεί επί του παρόντος τη θέση της σχετικά με τη χρήση των φθαλικών ενώσεων στις συσκευές.
Να σημειωθεί ότι τα στοιχεία σχετικά με την ασφάλεια των φθαλικών ενώσεων στους ανθρώπους δεν είναι σαφή, αλλά οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές έχουν κατατάξει την DEHP ως πιθανώς καρκινογόνα ουσία για τον άνθρωπο.
Έως τώρα, αν και ήταν γνωστό ότι οι διάφορες ιατρικές συσκευές και εξαρτήματα περιέχουν φθαλικές ενώσεις, ο κίνδυνος είχε θεωρηθεί ότι ήταν εντός των αποδεκτών ορίων.
Οι φθαλικές ενώσεις κάνουν πιο εύκολη τη χρήση των ιατρικών βοηθημάτων. Για παράδειγμα, η ουσία DEHP, η οποία χρησιμοποιείται στα πλαστικά από PVC, κάνει πιο μαλακά και εύκαμπτα τα πλαστικά μέρη των ιατρικών συσκευών. Από τη μία πλευρά αυτό είναι καλό διότι σημαίνει λιγότερους τραυματισμούς στους ιστούς του σώματος, από την άλλη όμως, η DEHP δεν είναι χημικά δεσμευμένη στο PVC και μπορεί να διαρρεύσει από το πλαστικό. Όπως έχουν δείξει πειράματα στο εργαστήριο, είναι πιθανό να προκαλέσει σε πειραματόζωα προβλήματα αναπαραγωγής, στειρότητα και αύξηση των φλεγμονών. Επίσης προβλήματα στην ανάπτυξη των πνευμόνων, του εγκεφάλου, του εντέρου, των ματιών, ηπατικές βλάβες κ.α.
Σημαντικός κίνδυνος
Ο Μάλοου και οι συνεργάτες τους εξέτασαν και ανέλυσαν προηγούμενες δημοσιευμένες μελέτες που αφορούν τους πιθανούς κινδύνους από τις φθαλικές ενώσεις τόσο στο γενικό πληθυσμό όσο και στους νοσηλευόμενους ασθενείς. Οι μελέτες έχουν επικεντρωθεί στο ρόλο των φθαλικών ενώσεων ως ενδοκρινικοί διαταράκτες – ουσίες που μπορεί να επηρεάσει τη φυσιολογική ορμονική λειτουργία. Οι ερευνητές βρήκαν άφθονα δημοσιευμένα στοιχεία ότι η DEHP έχει ένα ευρύ φάσμα μη-ενδοκρινικών τοξικών επιδράσεων, και λένε ότι θα μπορούσε να επηρεάσει τη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη υγεία των ατόμων που εκτίθενται σ’ αυτήν.
Ο Μάλοου και οι συνεργάτες του υπολόγισαν ότι ένα πρόωρο μωρό συνδεμένο σε έναν αναπνευστήρα μπορεί να εκτεθεί σε περίπου 16 mg DEHP ανά κιλό σωματικού βάρους του. Το επίπεδο αυτό είναι 4.000 έως 160.000 φορές υψηλότερο από αυτό που θεωρείται ασφαλές και μη τοξικό.
«Τα πρόωρα μωρά που βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση, και γι’ αυτό παρακολουθούνται στην εντατική μονάδα, δέχονται ιατρικές φροντίδες σε ένα περιβάλλον που αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από πλαστικά. Ο ρόλος που παίζουν αυτά τα συνθετικά υλικά στην μελλοντική υγεία παραμένει ένα σχεδόν τελείως ανεξερεύνητο θέμα», λέει Μάλοου. «Θα πρέπει να εξετάσουμε τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τη φροντίδα των πρόωρων μωρών διότι πρόκειται για πολύ ευάλωτους ασθενείς», πρόσθεσε.
Οι φθαλικές ενώσεις, συμπεριλαμβανομένης της DEHP, υπάρχουν σε ένα ευρύ φάσμα των καταναλωτικών προϊόντων, όπως συσκευασίες τροφίμων, ένδυσης, ταπετσαρίες, δάπεδα βινυλίου, καλλυντικά και αρώματα. Το DEHP είναι η μόνη φθαλική ένωση που έχει εγκριθεί για τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα και η χρήση τ0υ είναι ανεξέλεγκτη. Να σημειωθεί τέλος ότι οι φθαλικές ενώσεις έχουν συνδεθεί με μείωση της παραγωγής τεστοστερόνης στους άνδρες κατά 20-30%.
