Το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (sudden infant death syndrome ή SIDS) αποκαλείται επίσης και «θάνατος της κούνιας».
Πρόκειται για τον ξαφνικό και αδικαιολόγητο θάνατος ενός εμφανώς υγιούς μωρού. Μερικές φορές το βρέφος είχε ένα μικρό κρυολόγημα. Αλλά τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν σημάδια ότι η υγεία του μωρού διέτρεχε κάποιον κίνδυνο.
To σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου σπάνια συμβαίνει πριν τις 2 πρώτες εβδομάδες ζωής του μωρού ή μετά τους έξι μήνες και οι περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζονται ανάμεσα στο δεύτερο και τρίτο μήνα ζωής.
Το Σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου είναι η τρίτη αιτία βρεφικού θανάτου παγκοσμίως. Κάθε χρόνο σχεδόν 3.000 παιδιά στις Η.Π.Α. πεθαίνουν από το σύνδρομο αυτό. Τα αγόρια έχουν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν σε σχέση με τα κορίτσια. Επίσης, το σύνδρομο φαίνεται να πλήττει τα μωρά, όταν ο καιρός είναι πολύ κρύος – το 80% των περιστατικών συμβαίνει στη διάρκεια της νύχτας κατά τους χειμερινούς μήνες. Οι βακτηριακές λοιμώξεις μπορεί να συντελούν στον αιφνίδιο θάνατο των παιδιών.
Οι ερευνητές που μελετούν αυτό το πολύπλοκο σύνδρομο έχουν σημειώσει ότι πολλά από αυτά τα παιδιά δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο υγιή, όσο έδειχναν. Κάποια στοιχεία σήμερα υποδεικνύουν ότι τα μωρά που παρουσίασαν SIDS είχαν ανεπαίσθητες ανωμαλίες του καρδιακού ή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Έχει βρεθεί επίσης ότι τα μωρά αυτά έχουν χαμηλότερα επίπεδα σεροτονίνης ενός νευροδιαβιβαστή του εγκεφάλου που ρυθμίζει, μεταξύ άλλων, την αναπνοή, τον ρυθμό της καρδιάς και την αρτηριακή πίεση στη διάρκεια του ύπνου.
Αν και η υπόθεση παραμένει άλυτη, οι γιατροί πλέον γνωρίζουν ότι κάποια βρέφη κινδυνεύουν περισσότερο από άλλα. Εκείνα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο είναι όσα γεννήθηκαν πρόωρα ή με μικρό βάρος, τα παιδιά καπνιστών ή χρηστών ναρκωτικών, τα μωρά των οποίων ένα αδερφάκι πέθανε από SIDS, τα μωρά που σταμάτησαν να αναπνέουν και τους έγινε ανάνηψη και τα μωρά που κατά τη γέννα είχαν χαμηλή βαθμολόγηση Apgar.
Παράγοντες κινδύνου
Κάποιες παθήσεις που σχετίζονται με μεγαλύτερο κίνδυνο από το σύνδρομο του αιφνίδιου θανάτου είναι πέραν του ελέγχου σας. Ωστόσο, οι ακόλουθες συστάσεις μπορεί να βοηθήσουν να μειώσετε τον κίνδυνο:
Θερμοκρασία δωματίου. Το μωρό σας δε χρειάζεται πιο ζεστό περιβάλλον από εσάς. Εάν η θερμοκρασία του σπιτιού είναι καλή για εσάς, τότε είναι άνετη και για το μωρό σας. Έχετε μόνιμα εγκατεστημένο στο δωμάτιο ένα θερμόμετρο και ένα υγρόμετρο. Η θερμοκρασία θα πρέπει να είναι 20-22 βαθμοί Κελσίου ανεξάρτητα από την εποχή και η υγρασία πρέπει να είναι μεταξύ 40-60%. Φροντίστε να μην υπερθερμαίνεται το μωρό σας. Ο ιδρώτας και τα υγρά μαλλιά δείχνουν ότι έχει ζεσταθεί πολύ.
Θέση ύπνου. Για τους πρώτους έξι μήνες βάλτε το μωρό σας να κοιμάται ανάσκελα και όχι μπρούμυτα. Όταν ένα μωρό κοιμάται μπρούμυτα αυξάνονται οι πιθανότητες να ζεσταθεί πολύ, να έχει παύσεις στην αναπνοή του και να αναπνεύσει τον αέρα που μόλις εξέπνευσε, ο οποίος δεν έχει αρκετό οξυγόνο. Αποφύγετε να βάζετε το μωρό στο πλάι καθώς μπορεί εύκολα να γυρίσει μπρούμυτα.
Στην ηλικία που τα μωρά αρχίζουν να κινούνται στον ύπνο τους οι γονείς αρχίζουν να ανησυχούν για το πώς θα διατηρήσουν μια ύπτια θέση ύπνου (ανάσκελα). Ωστόσο, μέχρι την ηλικία που το μωρό σας θα έχει μάθει να γυρίζει από ανάσκελα μπρούμυτα ή αντιστρόφως ο κίνδυνος για Σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου θα έχει ήδη μειωθεί σημαντικά.
Κάποια μωρά έχουν κλινικές παθήσεις που απαιτούν να κοιμούνται μπρούμυτα. Εάν ο γιατρός σάς συστήσει αυτή τη θέση ύπνου, είναι συνήθως καλύτερο να ακολουθήσετε αυτή τη συμβουλή. Θυμηθείτε ότι το να κοιμάται ένα μωρό μπρούμυτα δεν έχει δείξει ότι προκαλεί SIDS. Είναι μόνο ένας παράγοντας που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο του συνδρόμου.
Σκεπάσματα. Τα μωρά θα πρέπει να κοιμούνται σε ένα σκληρό στρώμα. Αποφύγετε τα παχιά, φουσκωτά στρώματα κάτω από το μωρό, όπως οι προβιές και τα παπλώματα. Τα μαλακά υλικά μπορούν να προκαλέσουν τη βύθιση του μωρού σας σε αυτά και τη δυσκολία αναπνοής.
Διατροφή. Το μητρικό γάλα μειώνει την εμφάνιση αναπνευστικών και γαστρεντερικών λοιμώξεων. Έτσι ο μητρικός θηλασμός μειώνει το ρίσκο του αιφνίδιου θανάτου. Το ίδιο και ο τακτικός εμβολιασμός.
Παθητικό κάπνισμα. Παρέχετε στο μωρό σας ένα περιβάλλον χωρίς καπνό. Αυτό το μέτρο είναι το ίδιο σημαντικό κατά τη διάρκεια του 1 ου χρόνου ζωής του μωρού, όσο ήταν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Ηλεκτρονική παρακολούθηση της καρδιάς. Η ηλεκτρονική παρακολούθηση του ρυθμού της καρδιάς μπορεί να είναι χρήσιμη σε επιλεγμένες μόνο περιπτώσεις, όταν τα παιδιά διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για το σύνδρομο. Δεν είναι βέβαιο ότι η ηλεκτρονική παρακολούθηση έχει κάποια προστατευτική αξία. Υπάρχουν μωρά που έχουν πεθάνει ξαφνικά και απροσδόκητα, ακόμα και όταν παρακολουθούνταν. Εάν χρησιμοποιείτε ηλεκτρονική παρακολούθηση, συχνά απαιτείται ειδική εκπαίδευση για τους ανθρώπους που φροντίζουν το μωρό.