Μπορεί τα κρούσματα του HIV στην Ευρώπη να μην έχουν μειωθεί την τελευταία δεκαετία αλλά στην Αφρική ο ιός φαίνεται πως χάνει την ικανότητά του να προκαλεί γρήγορα AIDS, εξελισσόμενος σε μια λιγότερο θανατηφόρα μορφή.
Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας έρευνας που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS) και βρήκε ότι ο ιός χρειάζεται περισσότερο χρόνοςγια να προκαλέσει τα συμπτώματα του AIDS. Δεν αποκλείεται μάλιστα μετά από δεκαετίες ο HIV να γίνει σχετικά αβλαβής.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Φίλιπ Γκούλντερ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, μελέτησαν πάνω από 2.000 γυναίκες φορείς του ιού HIV στη Μποτσουάνα και στη Νότια Αφρική. Η ανάλυση έδειξε ότι διαχρονικά ο ιός γίνεται λιγότερο μολυσματικός και θανατηφόρος.
Περίπου 39 εκατομμύρια άτομα έχουν πεθάνει από AIDS από το 1981 ενώ εκτιμάται ότι άλλα 35 εκατομμύρια είναι σήμερα φορείς του ιού. Στις ΗΠΑ θεωρείται ότι 1,2 εκατομμύρια άτομα φέρουν τον ιό και ότι μόνο ένας στους 7 το γνωρίζει. Το 90% από αυτούς ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Σήμερα, το 70% των νέων κρουσμάτων προέρχονται από ομοφυλόφιλους άνδρες. Τα κρούσματα στις ΗΠΑ γενικά μειώνονται εκτός από αυτά που συμβαίνουν στην ηλικιακή ομάδα των 13-25 ετών.
Ωστόσο κατά τους ειδικούς η ασθένεια έφθασε σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής. Το 2012, 1.6 εκατομμύρια άτομα πέθαναν από AIDS παγκοσμίως ενώ το 2005 είχαν πεθάνει 2,3 εκατομμύρια άτομα. Οι ερευνητές προβλέπουν ότι θα μειώνονται πλέον οι θάνατοι από AIDS τα επόμενα χρόνια.
Καμουφλάζ και προσαρμογή
Ο ιός HIV είναι πολύ ικανός στο καμπουφλάζ προκειμένου να επιβιώνει σε έναν οργανισμό, όμως κάθε φορά που συναντά ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, είναι υποχρεωμένος να μεταλλαχθεί. Αποκτά μειωμένη ικανότητα να αναπαράγεται, πράγμα που τον καθιστά λιγότερο μεταδοτικό ενώ χρειάζεται περισσότερος χρόνος έως ότου προκαλέσει τη νόσο του ΑΙDS.
Σήμερα τα συμπτώματα του AIDS εκδηλώνονται δυόμισι χρόνια αργότερα σε σχέση με το χρόνο που χρειαζόταν στην αρχή της επιδημίας. Όσο αυτός ο σχετικά εξασθενημένος ιός εξαπλώνεται σε άλλους ανθρώπους, τα συμπτώματα καθυστερούν να εμφανιστούν.
Οι ερευνητές παρατήρησαν τη διαδικασία εξέλιξης του ιού στην Αφρική, συγκρίνοντας τη Μποτσουάνα όπου το AIDS εμφανίστηκε νωρίτερα, με τη Νότια Αφρική όπου εξαπλώθηκε μια δεκαετία αργότερα.
Ο Γκούλντερ ανέφερε: “Μπορεί κανείς να δει ότι στη Μποτσουάνα ο ιός αναπαράγεται 10% πιο αργά από ό,τι στη Νότια Αφρική. Βλέπουμε την εξέλιξη του ιού να συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας και είναι εκπληκτικό πόσο γρήγορη είναι. Ο ιός χάνει την ικανότητά του να προκαλεί τη νόσο και αυτό θα βοηθήσει στην εξαφάνισή του”.
H έρευνα δείχνει ότι και τα αντιιικά φάρμακα υποχρεώνουν σταδιακά τον ιό να πάρει πιο ήπια μορφή, καθώς στοχεύουν τις πιο θανατηφόρες εκδοχές του και έτσι διευκολύνουν τις πιο ήπιες να επικρατήσουν. Όπως είπε ο Γκούλντερ, κάποια στιγμή οι άνθρωποι που θα κολλάνε τον ιό HIV, θα μένουν χωρίς συμπτώματα του AIDS επί δεκαετίες. Βέβαια, ακόμη και μια “λάιτ” εκδοχή του ιού παραμένει επικίνδυνη.
Ωστόσο είναι άγνωστο πόσες δεκαετίες θα χρειαστούν έως ότου, μέσα από την εξέλιξή του, ο ιός καταστεί πράγματι ακίνδυνος. Είναι επίσης άγνωστο κατά πόσο η εξέλιξη του ιού, που παρατηρείται στην Αφρική, συμβαίνει στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
