Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Όρεγκον λένε ότι οι γυναίκες που έχουν υψηλά επίπεδα της ορμόνης τους στρες, της κορτιζόλης, σε όλη τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να αποτελούν θύματα μιας βίαιης σχέσης. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Psychoneuroendocrinology.
Η κορτιζόλη ονομάζεται και “ορμόνη του στρες” διότι συχνά παράγεται ύστερα από ένα στρεσογόνο ερεθισμό. Η “ταμπέλα” αυτή πολλές φορές αδικεί την ορμόνη η οποία παίζει σημαντικό ρόλο μέσα στο σώμα δίνοντάς του ενέργεια. Αν κάποιος δεν παράγει καθόλου κορτιζόλη, η ζωή του γίνεται ανυπόφορη καθώς του λείπει συνεχώς η σωματική ενέργεια. Μάλιστα υπάρχει και μία σπάνια πάθηση, η νόσος Addison, όπου δεν παράγεται κορτιζόλη και το βασικό σύμπτωμα είναι η χρόνια κόπωση.
Η κορτιζόλη παράγεται κάτω από συνθήκες σωματικού ή ψυχολογικού στρες ή όπως συνήθως λέγεται όταν το σώμα βρίσκεται σε κατάσταση «μάχης ή φυγής» – προκειμένου να δώσει ενέργεια στο σώμα. Από την άλλη μεριά όμως, η υπερβολική έκκριση κορτιζόλης στη διάρκεια της ημέρας και για μια μεγάλη χρονική περίοδο μπορεί να υποδηλώνει ένα συνεχές ψυχολογικό στρες. Σ’ αυτή την περίπτωση η κορτιζόλη μπορεί να έχει σημαντικές παρενέργειες στην υγεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η χαρά και το γέλιο μειώνουν τα επίπεδα της κορτιζόλης.
Βία στη σχέση
Η μελέτη εξέτασε τις καθημερινές διακυμάνσεις στα επίπεδα της κορτιζόλης τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες. Κανονικά, η ορμόνη είναι παρούσα στο σώμα σε υψηλότερα επίπεδα το πρωί. Τα επίπεδα της κορτιζόλης είναι αυξημένα καθώς οι άνθρωποι ξυπνούν, κορυφώνονται λίγο αργότερα και στη συνέχεια μειώνονται γρήγορα. Το χαμηλότερο σημείο της ορμόνης είναι στη διάρκεια της νύχτας. Οι γυναίκες όμως που βρίσκονται σε μια βίαιη σχέση έχουν υψηλότερα επίπεδα στο δεύτερο μισό της ημέρας.
Για τις ανάγκες της μελέτης, η ορμόνη συλλέχθηκε με δείγματα σάλιου από 122 ζευγάρια τέσσερις φορές την ημέρα -μετά το ξύπνημα, 30 λεπτά αργότερα, αργά το απόγευμα και πριν τον ύπνο – για τουλάχιστον τέσσερις συνεχόμενες ημέρες.
Οι ερευνητές συνέκριναν τα επίπεδα της κορτιζόλης με την συχνότητα της διαπροσωπικής βίας, όπως αναφέρθηκε από τους δύο συντρόφους στις σχέσεις. Και βρήκαν ότι η ορμόνη μειώνεται με πιο αργούς ρυθμούς στις γυναίκες από το απόγευμα και μετά. Αυτό δεν συνέβαινε στους άνδρες. Έτσι οι γυναίκες που ζουν με μια απειλητική σχέση έχουν υψηλότερα επίπεδα στο τέλος της ημέρας. Οι ερευνητές εδώ και χρόνια έχουν υποψιαστεί ότι οι άνθρωποι που έχουν υψηλά επίπεδα κορτιζόλης ενδεχομένως να ζουν με το ψυχολογικό στρες που επιφέρει μια πιθανή κατάσταση βίας της οποίας μπορεί να αποτελέσουν θύματα.
«Έχει υποστηριχθεί ότι η διαπροσωπική βία είναι περισσότερο επιζήμια για τις γυναίκες παρά για τους άνδρες, και η μελέτη μας δείχνει ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στην αυξημένη κορτιζόλη», ανέφερε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Hyoun Kim.
Να σημειωθεί ότι η κορτιζόλη μπορεί να αυξηθεί σημαντικά σε μια “πολύ κακή μέρα” αλλά αυτό είναι ήσσονος σημασίας. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι η παραγωγή της δεν πρέπει να είναι μόνιμα σε υψηλά επίπεδα.
