Το βακτήριο που προκαλεί τον κοκκύτη (Bordetella pertussis) έχει αρχίσει να μεταλλάσσεται για να ξεφεύγει από το ανοσοποιητικό σύστημα και τα εμβόλια, αναφέρουν Βρετανοί επιστήμονες σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Infectious Diseases. Πιο ευάλωτα στον κοκκύτη είναι τα μωρά έως τριών μηνών.
Το 2012 καταγράφηκαν περίπου 10.000 κρούσματα κοκκύτη στην Αγγλία και την Ουαλία, όταν σε αντίστοιχη επιδημία του 2008 είχαν καταγραφεί μόλις 900. Σ’ αυτήν την επιδημία, 14 μωρά ηλικίας κάτω των 3 μηνών έχασαν τη ζωή τους. Οι επιστήμονες ανέλυσαν στελέχη του βακτηρίου τα οποία προκάλεσαν την επιδημία και ανακάλυψαν ότι υπήρχαν μεταλλάξεις σε πρωτεΐνες που φυσιολογικά αναγνωρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα έπειτα από τον εμβολιασμό κατά της νόσου.
Το εύρημα αυτό εξηγεί γιατί δεν εξαλείφεται η νόσος σε χώρες όπου γίνονται εμβολιασμοί, ενώ μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για μελλοντικές επιδημίες.
Ο κοκκύτης είναι ένα από τα νοσήματα της παιδικής ηλικίας και προκαλεί ολοένα συχνότερα επιδημίες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ασθένεια έχει τρία στάδια. Το καταρροϊκό που διαρκεί 1-2 εβδομάδες και ο ασθενής παρουσιάζει καταρροϊκά φαινόμενα και ερεθιστικό ξηρό βήχα αρχικά τη νύχτα. Το παροξυσμικό ου διαρκεί 1-6 εβδομάδες και ο βήχας γίνεται προοδευτικά εντονότερος, επέρχεται κατά παροξυσμούς και παίρνει σπασμωδικό (κοκκυτικό) χαρακτήρα. Οι παροξυσμοί του βήχα φθάνουν κατά μέσο όρο τους 15 στη διάρκεια του 24ώρου. Και το στάδιο της αποδρομής που διαρκεί 2-3 εβδομάδες και οι παροξυσμοί γίνονται ηπιότεροι και αραιότεροι ώσπου τελικά σταματούν. Όταν υπάρχει πυρετός κατά τη διάρκεια της νόσου, αυτός είναι συνήθως ήπιος.
Ο κοκκύτης βρίσκεται σε έξαρση την τελευταία δεκαετία σε όλον τον κόσμο. Κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στην εισαγωγή ενός νέου εμβολίου το 2004. Η ανοσία από τη νεότερο εμβόλιο – το οποίο περιέχει ειδικές πρωτεΐνες από την επιφάνεια του βακτηρίου – δεν φαίνεται να διαρκεί για όσο διάστημα διαρκούσε το προηγούμενο εμβόλιο. Έτσι οι ερευνητές ήθελαν να δουν σε στελέχη του βακτηρίου αν υπήρχε κάποια αλλαγή που είχε συμβεί που οδήγησε στις επιδημίες.
Η αύξηση των κρουσμάτων κοκκύτη έχει ωθήσει τις υγειονομικές Αρχές στην Βρετανία και στις ΗΠΑ να προτρέπουν τις έγκυες γυναίκες να εμβολιάζονται στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, ώστε να περνούν την ανοσία στα αγέννητα μωρά τους. Αυτό συνιστάται επειδή τα βρέφη δεν επιτρέπεται να κάνουν το τριπλό εμβόλιο διφθερίτιδας-τετάνου-κοκκύτη πριν γίνουν δύο μηνών και έως τότε είναι πολύ ευάλωτα, εάν μολυνθούν από το βακτήριο η Bordetella pertussis. Ο εμβολιασμός των εγκύων θεωρείται μια ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος προστασίας των μωρών.
Ενίσχυση εμβολίου
Στη μελέτη, ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Άντριου Πρέστον, λέκτορα στο Τμήμα Βιολογίας και Βιοχημείας του Πανεπιστημίου του Μπαθ, ανέλυσαν δείγματα του βακτηρίου του κοκκύτη που προκάλεσε την επιδημία του 2012, εξετάζοντας πρωτεΐνες που βρίσκονται στην επιφάνειά του -ορισμένες από αυτές τις πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του τριπλού εμβολίου.
Όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, οι πρωτεΐνες αυτές μεταλλάσσονταν με σχετικά γρηγορότερο ρυθμό σε σχέση με άλλες πρωτεΐνες του βακτηρίου. Αυτό σημαίνει ότι το βακτήριο αλλάζει για να αποφύγει την επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος έπειτα από τον εμβολιασμό.
Οι επιστήμονες θέλουν τώρα να βρουν ένα τρόπο για να ενισχύσουν το υπάρχον εμβόλιο και να προλάβουν μελλοντικές επιδημίες. Μία λύση θα ήταν να προστεθούν διαφορετικές πρωτεΐνες στο εμβόλιο ή ακόμα και να επανεξεταστεί το παλιό εμβόλιο. Οι επιδημίες του κοκκύτη έχουν κυκλικό χαρακτήρα και οι επιστήμονες περιμένουν νέα έξαρση στα τέλη του 2015.
