Ένας στους 5 άνδρες και 1 στις 2 γυναίκες πάνω από την ηλικία των 50 θα παρουσιάσουν κάταγμα λόγω οστεοπόρωσης στη διάρκεια της ζωής τους.
Ενώ η οστεοπόρωση είναι μια χρόνια ασθένεια που επηρεάζει το ένα τρίτο των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών, είναι τα κατάγματα που καταλήγουν σε αναπηρία, ως αποτέλεσμα της οστεοπόρωσης, που προκαλούν τη μεγαλύτερη ζημιά.
Σχεδόν μία στις πέντε γυναίκες που είχαν κάταγμα ισχίου καταλήγουν σε οίκο ευγηρίας και περίπου το 20% θα πεθάνουν εξαιτίας του κατάγματος τους.
Οι μισοί από τους ανθρώπους άνω των 60 ετών με κάταγμα ισχίου, δεν θα είναι πλέον σε θέση να ντυθούν, να πλυθούν και να περπατήσουν χωρίς βοήθεια.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Οι ορμόνες παίζουν σημαντικό ρόλο στην οστεοπόρωση και ένας από τους παράγοντες κινδύνου είναι το ανήκει κανείς στο γυναικείο φύλο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι γυναίκες ξεκινούν με λιγότερη πυκνότητα οστού από τους άνδρες.
Συνήθως, για μια περίοδο δύο έως πέντε χρόνια μετά την εμμηνόπαυση οι γυναίκες μπορεί να χάσουν μέρος των οστών τους αρκετά γρήγορα ως αποτέλεσμα των λιγότερων οιστρογόνων.
Το οστό είναι ένας ζωντανός ιστός που συνεχώς ανανεώνεται. Σε υγιείς ενήλικες υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ των οστών που δημιουργούνται και αυτών που αποδομούνται. Όταν τα οιστρογόνα μειώνονται, η ισορροπία αυτή αναστατώνεται. Το ίδιο ισχύει και με την τεστοστερόνη στους άνδρες. Η ανεπάρκεια τεστοστερόνης μπορεί να τους κάνει επιρρεπείς στην οστεοπόρωση, αλλά οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Στις γυναίκες, η λεπτή ισορροπία των ορμονών του σώματος μπορεί επίσης να διαταραχθεί σε νεότερους αθλήτριες που κάνουν έντονη άσκηση, μέχρι σε σημείο να εμφανιστούν αλλαγές στην περίοδο και νευρική ανορεξία.
Περίπου το 70% της πυκνότητας των οστών προσδιορίζεται από τη γενετική έτσι το οικογενειακό ιστορικό είναι πολύ σημαντικό. Μετά την εμμηνόπαυση οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης πρέπει να μετρήσουν την πυκνότητα των οστών τους.
Πρόσθετοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Αυτά τα δύο είναι άμεσα τοξικά για τα οστά. Ορισμένα φάρμακα, όπως τα στεροειδή, που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του μαστού και του προστάτη, μπορεί επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο για οστεοπόρωση. Το ίδιο και μια διατροφή φτωχή σε ασβέστιο το οποίο είναι σημαντικό συστατικό των οστών. Πρέπει να ξέρετε επίσης ότι η βιταμίνη D αυξάνει την απορρόφηση του ασβεστίου από τη διατροφή ενώ η μεγάλη κατανάλωση αλατιού οδηγεί το ασβέστιο έξω από το σώμα.
Τα άτομα με ιατρικές παθήσεις που επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά, όπως είναι ασθένειες του εντέρου, η νόσος Crohn, και η ρευματοειδής αρθρίτιδας, βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωση. Τέλος, ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου είναι η ακινησία. Η άσκηση είναι πολύ σημαντική στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Ακόμα και το περπάτημα κάνει καλό, μάλιστα ωφελεί στην περίπτωση αυτή περισσότερο από το κολύμπι.
Το περπάτημα έχει δύο συνέπειες. Ενισχύει τους μυς των ποδιών που είναι ουσιαστικά μια μορφή “σκαλωσιάς” γύρω από τα οστά ώστε κάθε φορά που βάζετε το πόδι σας στο έδαφος δημιουργείται μια μικρή επίδραση που τονώνει την παραγωγή των οστών. Θα ξέρετε ίσως ότι λόγω της έλλειψης βαρύτητας, οι αστροναύτες έχουν υψηλό κίνδυνο οστεοπόρωσης. Η οστική πυκνότητα μειώνεται πολύ γρήγορα στο διάστημα γιατί δεν περπατάνε στο έδαφος, έτσι κάνουν κάθε μέρα ποδήλατο με αντίσταση.
Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και οι άνδρες άνω των 50 ετών θα πρέπει να καταναλώνουν 1.200 χιλιοστόγραμμα (mg) του ασβεστίου ημερησίως. Ένα ποτήρι γάλα περιέχει 300 mg, το ίδιο και ένα μέγεθος σπιρτόκουτου κομμάτι σκληρού τυριού. Μία τυπική μερίδα γιαουρτιού περιέχει 250-300 mg ασβεστίου. Άλλες πηγές ασβεστίου περιλαμβάνουν τα εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού. Δείτε εδώ ποιες τροφές περιέχουν ασβέστιο.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Υπάρχουν δύο ειδών φάρμακα για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης. Αυτά που σταματούν αποτελεσματικά την αποδόμηση του οστού και αυτά που μπορούν να τονώσουν τη δημιουργία των οστών. Τα φάρμακα τα οποία σταματούν την αποδόμηση του οστού ονομάζονται διφωσφονικά ενώ τα φάρμακα που βοηθούν στην τόνωση της παραγωγής των οστών ονομάζονται αναβολικά. Τα φάρμακα αυτά υπάρχουν ως χάπια ή με ενέσιμη μορφή.
Η θεραπεία πρώτης γραμμής για τους περισσότερους ασθενείς είναι η πρόσληψη ασβεστίου μέσω της διατροφής και, ενδεχομένως, συμπληρώματα ασβεστίου ή λήψη διφωσφονικών από το στόμα.
Υπήρξε κάποια διαμάχη τα τελευταία χρόνια σχετικά με τη χρήση των διφωσφονικών καθώς κάποιες μελέτες έδειξαν ότι μπορεί να προκαλούν μια κατάσταση που ονομάζεται οστεονέκρωση της γνάθου (ONJ). Ωστόσο, αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο. Η συχνότητα εμφάνισης ONJ με τα διφωσφονικά που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της οστεοπόρωσης είναι μία στις 100.000 περιπτώσεις. Τα διφωσφονικά εμποδίζουν ένα κάταγμα για κάθε 30-50 ασθενείς. Ως εκ τούτου, πάνω από 2.000 άνθρωποι θα αποφύγουν ένα κάταγμα για κάθε μία πιθανή περίπτωση οστεονέκρωσης της γνάθου. Άρα, τα οφέλη υπερτερούν κατά πολύ τους κινδύνους.
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι η οστεοπόρωση έχει περιγραφεί ως μια παιδιατρική ασθένεια που παρουσιάζεται σε γηριατρικό πληθυσμό. Μία από τις μεγάλες ανησυχίες σχετικά με την πιθανή έκρηξη της οστεοπόρωσης στο μέλλον είναι το γεγονός ότι τα παιδιά είναι λιγότερο ενεργά. Πίνοντας ανθρακούχα ή ζαχαρούχα ποτά αντί για γάλα και κάνοντας πιο καθιστική ζωή, αφιερώνοντας χρόνο στα παιχνίδια του υπολογιστή αντί να τρέχουν έξω από το σπίτι, αυξάνεται ο κίνδυνος οστεοπόρωσης αργότερα.
Μέχρι το 2050, η παγκόσμια συχνότητα εμφάνισης κατάγματος του ισχίου σε άνδρες αναμένεται να αυξηθεί κατά 300% και στις γυναίκες κατά 240% λόγω της καθιστικής ζωής.
