Γιατροί προειδοποιούν ότι απλώς αλλάζοντας τη διατροφή μπορεί είναι αρκετό για ορισμένους ασθενείς ώστε να απαλλαγούν από την ανάγκη να πάρουν στατίνες, τα φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερίνη. Να σημειωθεί ότι οι στατίνες έχουν προταθεί, από πέρυσι, για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Οι άνθρωποι με υψηλό κίνδυνο καρδιακών παθήσεων έχουν μια «ψευδαίσθηση προστασίας» από τις στατίνες, ενώ μπορεί να είναι καλύτερα γι’ αυτούς να τρώνε περισσότερους ξηρούς καρπούς και ελαιόλαδο, ισχυρίζονται τρεις κορυφαίοι καρδιολόγοι, ο Aseem Malhotra, ο Andrew Apps και ο Simon Capewell.
Οι ασθενείς που κάνουν μια υγιεινή διατροφή η οποία περιλαμβάνει ξηρούς καρπούς μπορούν να έχουν παρόμοια οφέλη με τη λήψη φαρμάκων που μειώνουν τη χοληστερίνη. Καρύδια, αμύγδαλα, φουντούκια, και φιστίκια, περιέχουν υψηλά επίπεδα «καλών» λιπών τα οποία ρίχνουν τη χοληστερίνη.
Μάλιστα, σε άρθρο τους, οι τρεις γιατροί υποστηρίζουν ότι για ορισμένους ασθενείς η συνταγογράφηση των στατινών θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβες λόγω κάποιων παρενεργειών που έχουν αυτά τα φάρμακα. «Οι στατίνες δεν πρέπει να δίνουν την ψευδαίσθηση μιας προστασίας που θα επιτρέπει σε πολλά άτομα να υιοθετούν ανθυγιεινό τρόπο ζωής», γράφουν στο Prescriber, ένα περιοδικό του Ηνωμένου Βασιλείου που φιλοξενεί άρθρα για τη συνταγογράφηση και τη διαχείριση των φαρμάκων.
Το 80% των καρδιαγγειακών παθήσεων οφείλεται σε παράγοντες που αφορούν τον τρόπο ζωής όπως είναι η ανθυγιεινή διατροφή, το κάπνισμα και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, γράφουν οι τρεις καρδιολόγοι. Και για τα άτομα με χαμηλό κίνδυνο, είναι σαφές ότι τα οφέλη των στατινών είναι μέτρια, στην καλύτερη περίπτωση.
Εναλλακτικές λύσεις για τις στατίνες περιλαμβάνουν το να τρώει κανείς ένα μήλο την ημέρα, μια χούφτα καρύδια ή τέσσερις κουταλιές της σούπας έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Επίσης, λίγο αλκοόλ την ημέρα, μειώνει τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων κατά 20%.
Οι παρενέργειες των στατινών
Οι τρεις καρδιολόγοι αμφισβητούν τις συστάσεις στη Βρετανία σύμφωνα με τις οποίες τέσσερις στους 10 ενήλικες πρέπει να παίρνουν στατίνες. Με τις νέες συστάσεις, κάθε υγιής άνδρας άνω των 60 ετών, και υγιής γυναίκα άνω των 65 ετών πρέπει να λαμβάνει φάρμακα για να μειώσει τα επίπεδα της χοληστερόλης του.
Οι γιατροί, πιο παλιά, συνταγογραφούσαν στατίνες μόνο σε εκείνους που είχαν 30% κίνδυνο για καρδιακή προσβολή μέσα στην επόμενη δεκαετία, αλλά το ποσοστό μειώθηκε στο 20% το 2005. Από το 2013 η σύσταση είναι να χορηγούνται στατίνες σε όσους έχουν 10% κίνδυνο για έμφραγμα στη δεκαετία συμπεριλαμβανομένων των ατόμων άνω των 85 ετών. Όμως πολλοί γιατροί αγνοούν τις νέες συστάσεις. Μάλιστα, ο Βρετανικός Ιατρικός Σύλλογος ανέφερε ότι δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στις νέες συστάσεις λόγω έλλειψης «επαρκών αποδεικτικών στοιχείων» για το όφελος που υπάρχει από αυτά τα φάρμακα.
Αν και τα δεδομένα δείχνουν μια μεγάλη μείωση στα ποσοστά θανάτου για τους ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες ύστερα από μια καρδιακή προσβολή, τα πλεονεκτήματα είναι λιγότερο σαφή για εκείνους που βρίσκονται σε χαμηλό κίνδυνο. Εξάλλου, μια μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που λαμβάνουν στατίνες τρώνε περισσότερα λιπαρά τρόφιμα και καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες.
Η ανεξάρτητη έρευνα βρήκε ότι μεγαλοποιούνται τα οφέλη των στατινών και υποτιμούνται οι παρενέργειες που έχουν, όπως αυτή που αφορά τον πόνο των μυών. Τουλάχιστον το 17% των ασθενών έχουν την εμπειρία παρενεργειών.
Ακόμα και το φυλλάδιο της Pfizer για το Lipitor (ατορβαστατίνη) αναφέρει ότι υπάρχουν συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και στο 10% των ασθενών που παίρνουν το φάρμακο. Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν πονόλαιμο, ναυτία, πεπτικά προβλήματα, πόνο μυών, πόνο στις αρθρώσεις, καθώς και αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Αν και τα περισσότερα συμπτώματα αντιστρέφονται όταν οι ασθενείς σταματήσουν να παίρνουν αυτά τα φάρμακα, ο κίνδυνος το 1-2% των ασθενών να εμφανίσει διαβήτη τύπου 2 δεν μπορεί να αγνοηθεί “ελαφρά τη καρδία”.
