Το νερό ενυδατώνει χωρίς να προσθέτει θερμίδες και φαίνεται πως αυξάνει κάπως τις καύσεις επιταχύνοντας το μεταβολισμό.
Έτσι τα τελευταία χρόνια πολλοί διατροφολόγοι έχουν πει ότι πρέπει να πίνουμε συνειδητά άφθονο νερό, περίπου 1,6-2 λίτρα την ημέρα (6-8 ποτήρια). Κι αυτό γιατί η δίψα, το μήνυμα που μας δίνει το σώμα για να προλάβουμε την αφυδάτωση δεν είναι τέλειο. Διψάμε μόνο όταν λείπει αρκετό νερό από το σώμα και πρέπει να φροντίζουμε να πίνουμε νερό πριν ακόμα πάρουμε αυτό το μήνυμα.
Η εμμονή με το νερό είναι από τα πιο συνήθη διατροφικά κλισέ. Όμως πρόσφατα στοιχεία συγκλίνουν στο ότι η μεγάλη κατανάλωση νερού μπορεί να κάνει κακό στην υγεία και ότι είναι καλύτερα να πίνουμε όταν διψάμε παρά κατά βούληση. Ας σημειωθεί επίσης ότι, σύμφωνα με μια μελέτη, οι μαραθωνοδρόμοι που πίνουν ανάλογα με την δίψα τους έχουν καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με όσους πιέζονται να καταναλώνουν υγρά.
Τα οφέλη
Το καλό που κάνει η κατανάλωση άφθονου νερού έχει καταγραφεί στην περίπτωση ορισμένων ασθενειών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η πέτρα στα νεφρά και η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Φαίνεται μάλιστα ότι το νερό προλαμβάνει ως ένα σημείο τις ουρολοιμώξεις. Επίσης, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης το νερό μαζί με τα φρούτα και τα λαχανικά μειώνουν την πιθανότητα πρόωρου τοκετού.
Φαίνεται ακόμα ότι ορισμένοι καρκίνοι μπορούν να προληφθούν πίνοντας αρκετό νερό, διότι οι καρκινογόνες ουσίες απεκκρίνονται πιο γρήγορα από το σώμα. Μια μελέτη ερευνητών του Χάρβαρντ βρήκε ότι ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης μειώνεται κατά 50% για όσους καταναλώνουν πάνω από έξι ποτήρια νερό την ημέρα, σε σχέση με αυτούς που πίνουν μόλις ένα ποτήρι.
Για όλα αυτά τα οφέλη, πολλά άτομα πίνουν συχνά νερό και κάποιοι έχουν πάντα ένα μπουκαλάκι μαζί τους όπου κι αν πάνε. Μπορεί όμως να εκπλαγούν αν μάθουν ότι ορισμένοι ειδικοί έχουν αρχίσει να θέτουν υπό αμφισβήτηση τα οφέλη που έχει για την υγεία το άφθονο πόσιμο νερό και τα 2 λίτρα την ημέρα θεωρώντας ότι αυτή η ποσότητα είναι μεγαλύτερη από όση μπορεί να χρειάζεται πραγματικά το σώμα.
Χαμηλό νάτριο και πονοκέφαλοι
Πώς μπορεί το πολύ νερό να είναι επιβλαβές; Είναι πολύ σπάνιο αλλά μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλά επίπεδα το νάτριο (υπονατριαιμία) στο σώμα.
Το 2008, η Βρετανίδα Jacqueline Henson, μια 40άχρονη μητέρα που ήταν σε αυστηρή δίαιτα πέθανε ύστερα από κατανάλωση τεσσάρων λίτρων νερού στο σπίτι της. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις ανθρώπων που είχαν παρενέργειες από υπερβολική δοσολογία νερού. Πίνοντας πολύ νερό γρήγορα – μιλάμε για λίτρα όχι για ποτήρια – διαταράσσεται η λεπτή ισορροπία του νατρίου στο σώμα. Τα νεφρά είναι ανίκανα να αφαιρέσουν το επιπλέον νερό αμέσως και το αίμα γίνεται πιο αραιό.
Το νάτριο μειώνεται για κάθε ml αίματος. Από την άλλη μεριά το νάτριο που βρίσκεται μέσα στα κύτταρα παραμένει συνήθως στα ίδια επίπεδα. Λόγω του φαινομένου της ώσμωσης, το νερό αυξάνεται εκεί που υπάρχει περισσότερο νάτριο, δηλαδή μέσα στα κύτταρα τα οποία διογκώνονται. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πονοκεφάλους, και σε σοβαρές περιπτώσεις η υπονατριαιμία μπορεί να αποβεί μοιραία.
Ο Βρετανός καθηγητής Mark Whiteley, αγγειοχειρουργός και ιδρυτής της κλινικής Whiteley στο Λονδίνο, εκφράζει ανησυχίες για τη μεγάλη κατανάλωση νερού. Λέει ότι πρέπει να πίνουμε άφθονο νερό αλλά σε μια παρατεταμένη χρονική περίοδο ώστε να μην διαταραχθεί η χημεία του εγκεφάλου.
Ο ιδρώτας και ύπνος
Το πόσο νερό πρέπει να πίνει κάποιος εξαρτάται από το μέγεθός του, το πόσο δραστήριος και το πόσο ιδρώνει. Κάποιοι ιδρώνουν πολύ εύκολα και άλλοι όχι. Ωστόσο λίγοι γνωρίζουν ότι το πολύ νερό προκαλεί υπερβολική εφίδρωση (υπεριδρωσία). Κι αυτό γιατί το σώμα προσπαθεί να απαλλαγεί από το επιπλέον νερό. Τελικά, αυτοί που ιδρώνουν πολύ, ανακαλύπτουν ότι ιδρώνουν λιγότερο αν πίνουν λιγότερο νερό.
Οι μεγάλες ποσότητες νερού, ιδιαίτερα στο τέλος της ημέρας, μπορούν να διαταράξούν τον ύπνο.
Όταν μας παίρνει ο ύπνος, ο εγκέφαλός μας απελευθερώνει την αντιδιουρητική ορμόνη (ADH), η οποία επιβραδύνει τη λειτουργία των νεφρών. Αυτό συμβαίνει για να σταματήσει η ανάγκη να θέλουμε να ουρήσουμε κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων νερού προς το τέλος της ημέρας μπορεί να διαταράξει τον ύπνο αναγκάζοντάς μας να σηκωνόμαστε για να πάμε στην τουαλέτα. Αν λοιπόν πίνετε δύο ή τρία ποτήρια νερό το βράδυ, είναι πιθανό να παρακάμψετε την επίδραση της αντιδιουρητικής ορμόνης και αυτό θα σας χαλάσει τον ύπνο.
Πόσο νερό την ημέρα;
Η σύσταση είναι περίπου 1,6 λίτρα υγρών εν γένει (και όχι ειδικά από το νερό) την ημέρα για τις γυναίκες και περίπου 2 λίτρα για τους άνδρες.
Σ’ αυτή τη ποσότητα περιλαμβάνεται το νερό από κάθε ρόφημα όπως π.χ. το γάλα και οι σούπες αλλά και το νερό που βρίσκεται στα φρούτα και τα λαχανικά (μερικά περιέχουν έως 90% νερό).
Καλό είναι να αποφεύγεται ο καφές και το αλκοόλ το βράδυ διότι έχουν διουρητική δράση και μπορεί να αυξήσουν τις ανάγκες σε νερό. Επίσης καλό είναι να αποφεύγονται τα αναψυκτικά καθώς μπορεί να έχουν πολύ ζάχαρη και πολλά συντηρητικά. Αυτό θα κάνει καλό στην περίμετρο της μέσης αλλά και στα δόντια σας.
Μια πρόσφατη σουηδική έρευνα έδειξε ότι οι ενήλικες που κάνουν μια μέση διατροφή μπορούν να λαμβάνουν περίπου 500 ml νερό από τα τρόφιμα. Άρα, αν κάποιος τρώει πολλά φρούτα και λαχανικά δεν έχει ανάγκη για οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα.
Ο καλύτερος τρόπος για να ξέρετε αν χρειάζεστε παραπάνω νερό ή όχι είναι ίσως η δίψα.
Ρίχνετε επίσης μια ματιά στο χρώμα των ούρων σας. Θα πρέπει να είναι ανοιχτό κίτρινο. Αν είναι σκούρο κίτρινο είστε αφυδατωμένοι. Κι αν είναι άσπρο έχετε αρκετό νερό στο σώμα σας. Αυτά βέβαια δεν ισχύουν πάντα διότι ορισμένες ουσίες στο φαγητό ή βιταμίνες επηρεάζουν το χρώμα των ούρων.
