Η διατροφή βελτιώνει την ποιότητα του σπέρματος και παίζει μεγάλο ρόλο στην ανδρική γονιμότητα, σύμφωνα με τη Ζίτα Γουέστ, μια Βρετανίδα μαία και συγγραφέα του βιβλίου «Eat Yourself Pregnant”.
Τα σπερματοζωάρια χρειάζονται μια σειρά από βιταμίνες, μέταλλα και αμινοξέα για το κοπιώδες ταξίδι τους προς στις γυναικείες σάλπιγγες προκειμένου να γονιμοποιήσουν το ωάριο.
Παρακάτω ακολουθεί ένα απόσπασμα από το βιβλίο της.
Τα σπερματοζωάρια και οι ανάγκες τους
Παρότι η σύλληψη γίνεται μέσα στο σώμα της γυναίκας, όλοι γνωρίζουμε ότι τα προβλήματα υπογονιμότητας μπορεί να έχουν αιτία τον άνδρα.
Βέβαια, ο άνδρας είναι πιο τυχερός από τη γυναίκα όσον αφορά τη γονιμότητα. Ενώ η γυναίκα γεννιέται με όλα τα ωάρια που θα της χρειαστούν στη μετέπειτα ζωή της, ο άνδρας μπορεί να παράγει συνεχώς σπερματοζωάρια, επτά ημέρες την εβδομάδα και μπορεί να γίνει πατέρας ακόμα και την ημέρα που θα πεθάνει. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι παράγει υγιές σπέρμα.
Τα σπερματοζωάρια είναι πολύ μικρότερα από τα ωάρια και αποτελούνται από το κεφάλι, το οποίο περιέχει το γενετικό υλικό, το ενδιάμεσο σώμα όπου παράγεται η ενέργειά του, και η ουρά που λειτουργεί ως προπέλα για την κίνησή του. Το κεφάλι καλύπτεται από μια μεμβράνη η οποία είναι ευαίσθητη σε βλάβες και πρέπει να βγει πριν το σπερματοζωάριο διεισδύσει στο ωάριο.
Το σπερματικό υγρό περιλαμβάνει εκτός από σπερματοζωάρια διάφορες εκκρίσεις και 22 θρεπτικά συστατικά. Περιέχει κιτρικό οξύ, αμινοξέα, φρουκτόζη, ένζυμα, προσταγλαδίνες, κάλιο, ψευδάργυρο, ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο, βιταμίνη B12 και βιταμίνη C.
Χρειάζονται περίπου 74 μέρες για να αναπτυχθεί το σπερματοζωάριο και στη συνέχεια μετακινείται σε ένα σωλήνα που λέγεται επιδιδυμίδα όπου παραμένει 20-30 μέρες προκειμένου να ωριμάσει. Η επιδιδυμίδα εμπλουτίζει τα σπερματοζωάρια με θρεπτικό υλικό και υγρά για την ευκολότερη μετακίνηση τους. Έτσι η διατροφή ενός άνδρα αυτή την περίοδο, και γενικότερα ο τρόπος ζωής του, παίζει σημαντικό ρόλο.
Το σπερματοζωάριο χρειάζεται μεγάλη ενέργεια για να φτάσει στο ωάριο, είναι σαν ένας άνθρωπος να προσπαθεί να διασχίσει τον ωκεανό. Περίπου 40 εκατομμύρια σπερματοζωάριο εξακοντίζονται μαζί με ένα υγρό που προέρχεται από τον προστάτη και είναι πλούσιο σε ψευδάργυρο. Αυτό το υγρό είναι απαραίτητο στο ταξίδι του σπερματοζωαρίου γιατί σταθεροποιεί το DNA του.
Τελικά, μόνο 200 σπερματοζωάρια θα φτάσουν στις σάλπιγγες και μπορούν να επιβιώσουν για 3-5 ημέρες.
H διατροφή της αντρικής γονιμότητας
Σύμφωνα με την Γουέστ ο άνδρας χρειάζεται μια καλή διατροφή σε αμινοξέα, ωμέγα 3 και αντιοξειδωτικά ενώ πρέπει να αποφεύγει τα τρανς λιπαρά, τη νικοτίνη και το αλκοόλ. Τα βασικότερα αναγκαία θρεπτικά συστατικά είναι τα εξής:
- Τα αμινοξέα έχουν μεγάλη σημασία για το υγιές σπέρμα και σ’ αυτό βοηθάει μια διατροφή πλούσια σε γαλακτοκομικά, ψάρια και κρέας.
- Η αργινίνη (περιέχεται στα ζωικά τρόφιμα) διαστέλλει τα αγγεία και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος. Η καλύτερη κυκλοφορία του αίματος στη γεννητική περιοχή αυξάνει την κινητικότητα του σπέρματος. Επίσης, η αργινίνη παίζει σημαντικό ρόλο στην κυτταρική διαίρεση, στο ανοσοποιητικό σύστημα και στην απελευθέρωση ορμονών οι οποίες μπορούν να αυξήσουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων.
- Το φολικό οξύ (υπάρχει αρκετό στο μπρόκολο και στα πορτοκάλια) είναι επίσης σημαντικό για τον άνδρα – όπως και για τη γυναίκα – γιατί προστατεύει από βλάβες του DNA.
- Το σελήνιο (υπάρχει σε ξηρούς καρπούς και ειδικά στα βραζιλιάνικα φιστίκια) είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό.
- H βιταμίνη D (υπάρχει στα λιπαρά ψάρια και τον κρόκο του αυγού) μπορεί να αυξήσει την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων.
- Ο ψευδάργυρος είναι πολύ σπουδαίος διότι βελτιώνει την ποιότητα του σπερματικού υγρού και αυξάνει τον αριθμό των σπερματοζωαρίων. Επίσης, προστατεύει από βλάβες του DNA.
- Τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα είναι πολύ σημαντικά και υπάρχει απόδειξη. Μια μελέτη έδειξε ότι αυξάνουν τη γονιμότητα του άνδρα κατά 40%.
- Το συνένζυμο Q10 είναι ένα θρεπτικό συστατικό που βοηθάει τη μετατροπή της τροφής σε ενέργεια μέσα στα κύτταρα. Δίνει ενέργεια και στα σπερματοζωάρια.
- Τα τρανς λιπαρά που βρίσκονται σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα όπως ντόνατς και πίτσες κάνουν ζημιά.
- Το αλκοόλ και η νικοτίνη αυξάνουν τις ελεύθερες ρίζες και άρα πρέπει να αποφεύγονται. Στην πραγματικότητα τα σπερματοζωάρια χρειάζονται κάποια επίπεδα ελευθέρων ριζών για να λειτουργήσουν αλλά τα υψηλά επίπεδα είναι ζημιογόνα.
Σε γενικές γραμμές φαίνεται ότι η διατροφή που βοηθάει στη βελτιωμένη γονιμότητα του άνδρα είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, φρούτα και λαχανικά. Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες περιέχουν το κακό λίπος -τρανς λιπαρά- χωρίς θρεπτικά συστατικά.
