Η άσκηση είναι γνωστό ότι μειώνει το στρες και την κατάθλιψη, ωστόσο ο μηχανισμός του φαινομένου βρίσκεται υπό διερεύνηση.
Σε μια σειρά από πρόσφατα πειράματα, νευροεπιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Γεωργίας έχουν αρχίσει να διαλευκάνουν τη σχέση μεταξύ άγχους και άσκησης.
Η αγχολυτική δράση της άσκησης πιστεύεται ότι οφείλεται στις ενδορφίνες, ουσίες που παράγονται στον εγκέφαλο και έχουν την ίδια δράση με την ηρωίνη και τη μορφίνη. Οι ενδορφίνες εμποδίζουν τα νευρικά σήματα του πόνου. Και φαίνεται πως προκαλούν ευφορία όπως τα οπιοειδή ναρκωτικά.
Μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neuropharmacology υποδεικνύει ότι οι ενδορφίνες είναι ένας αγχολυτικός μηχανισμός με τον οποίο η άσκηση αντιμετωπίζει το στρες αλλά δεν είναι ο μόνος.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι ένα νευροπεπτίδιο που συμμετέχει στην επικοινωνία μεταξύ των νευρικών κυττάρων, η γαλανίνη προστατεύει τον εγκέφαλο από το στρες.
Η γαλανίνη είναι ένα πεπτίδιο 30 αμινοξέων που απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1983. Είναι παρούσα στο γαστρεντερικό σωλήνα και κυρίως στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, όπου συμμετέχει σε πολλές εγκεφαλικές λειτουργίες. Μια από τις δράσεις της είναι ότι αυξάνει την όρεξη.
Προηγούμενη μελέτη της ίδιας ερευνητικής ομάδας είχε δείξει ότι η σωματική άσκηση αυξάνει τη γαλανίνη σε μια περιοχή του εγκεφάλου που διαχειρίζεται το άγχος. Η γαλανίνη προστατεύει τους νευρώνες από τον εκφυλισμό τους ο οποίος προκαλείται από το στρες.
Άγχος και γαλανίνη
Στη νέα μελέτη, τα πειράματα πραγματοποιήθηκαν σε αρουραίους, ορισμένοι από τους οποίους είχαν τη δυνατότητα να ασκούνται, ενώ οι υπόλοιποι αναγκάστηκαν να κάνουν καθιστική ζωή.
Ασθενή ηλεκτροσόκ εφαρμόστηκαν στις πατούσες τους για στρεσάρουν τα πειραματόζωα, τα οποία μετά τοποθετήθηκαν σε έναν λαβύρινθο σε σχήμα T, σχεδιασμένου για την μέτρηση του στρες.
Τα ζώα που είχαν ασκηθεί ή είχαν λάβει γαλανίνη ήταν πολύ πιθανότερο να εξερευνήσουν τον άγνωστο χώρο του λαβυρίνθου, κάτι που αποτελεί ένδειξη ότι απουσίαζε από αυτά το άγχος. Από την άλλη μεριά, τα ζώα που δεν ασκούνταν έτειναν να μένουν ακίνητα σαν να φοβούνταν. Το ίδιο βρέθηκε να συμβαίνει με αρουραίους που είχαν ασκηθεί αλλά μετά έλαβαν ένα φάρμακο που μπλοκάρει τη γαλανίνη.
Συνάψεις και πλαστικότητα
Οι ερευνητές βρήκαν ότι η γαλανίνη διατηρεί την συναπτική πλαστικότητα, δηλαδή την ικανότητα του εγκεφάλου να δημιουργεί νέες συνάψεις ανάμεσα στους νευρώνες.
Από την άλλη μεριά, υπήρχαν λιγότεροι δενδρίτες (απολήξεις των νευρώνων που τους συνδέουν με άλλους νευρώνες) στους εγκεφάλους των ζώων που δεν ασκούνταν, ή έλαβαν ενέσεις γαλανίνης.
Καθώς η μείωση της συναπτικής πλαστικότητας έχει παρατηρηθεί σε άτομα με κατάθλιψη και γενικευμένο άγχος, οι ερευνητές ελπίζουν ότι τα ευρήματα μπορούν να έχουν κλινική εφαρμογή: φάρμακα που μιμούνται τη δράση της γαλανίνης θα μπορούσαν να καταπολεμήσουν το στρες.
Ουσίες που μιμούνται τη δράση της γαλανίνης θα μπορούσαν επίσης να καταπολεμήσουν τον εθισμό, λένε οι ερευνητές: η σωματική άσκηση και η γαλανίνη βρέθηκε ότι μειώνουν τις υποτροπές σε αρουραίους που είχαν λάβει κοκαΐνη.
