Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Το νάτριο και το κάλιο είναι οι πιο βασικοί ηλεκτρολύτες του οργανισμού που λαμβάνουμε με τα τρόφιμα. Η διατήρηση της φυσιολογικής συγκέντρωσης των ηλεκτρολυτών είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία των κυττάρων του σώματός μας, άρα κατ’ επέκταση και των οργάνων μας.
Το νάτριο
Η μετακίνησή του μέσα και έξω από ορισμένα κύτταρα είναι απαραίτητη για τη δημιουργία των ηλεκτρικών σημάτων, χάρη στα οποία πραγματοποιείται η επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων. Η επικοινωνία αυτή με τη σειρά της είναι απαραίτητη για την πραγματοποίηση βασικών λειτουργιών του σώματος, όπως η εκτέλεση ποικίλων διεργασιών στον εγκέφαλο, το νευρικό σύστημα και τους μυς.
Επίσης, το νάτριο ρυθμίζει την οξεοβασική ισορροπία του οργανισμού, προστατεύει το σώμα από την αφυδάτωση, ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση.
Νάτριο υπάρχει φυσιολογικά σε όλα τα τρόφιμα. Το αλάτι εμπλουτίζει το τρόφιμο με περισσότερο νάτριο. Το αλάτι χρησιμοποιείται από την βιομηχανία ως συντηρητικό κατά την παρασκευή πληθώρας τυποποιημένων προϊόντων.
Η υπερκατανάλωση αλατιού με την υπερβολική προσθήκη κατά το μαγείρεμα και κυρίως με την κατανάλωση τυποποιημένων snack, fast food έχει ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη υπέρτασης.
Ακόμη και εάν είστε υγιής, καλό είναι λοιπόν να μην καταναλώνετε πάνω από ένα κουταλάκι γλυκού ημερησίως αλάτι και να αποφεύγετε τα τυποποιημένα τρόφιμα.
Υπερνατριαιμία
Τα αυξημένα επίπεδά του στον οργανισμό (υπερνατριαιμία) οφείλονται κυρίως σε παθήσεις στις οποίες έχουμε αυξημένη απώλεια νερού ή μειωμένη αναπλήρωσή του όπως για παράδειγμα, η κακή λειτουργία του μηχανισμού δίψας (π.χ. γηρατειά, εγκεφαλικό), η θερμοπληξία, η διάρροια,.
Μπορεί, ακόμα, να οφείλονται σε νοσήματα και καταστάσεις, που συνοδεύονται από αυξημένη πρόσληψη ή κατακράτηση νατρίου, όπως π.χ. η πρόσληψη μεγάλης ποσότητας αλατιού μέσω της τροφής. Τα συχνότερα συμπτώματα στις περιπτώσεις αυτές είναι η αύξηση της αρτηριακής πίεσης και η κατακράτηση υγρών.
Υπονατριαιμία
Τα χαμηλά επίπεδα του νατρίου (υπονατριαιμία) παρατηρούνται κυρίως όταν υπάρχει αύξηση στο νερό του σώματος και μπορεί να οφείλονται, π.χ. στη χρήση διουρητικών, σε ασθένειες των νεφρών ή του ήπατος, εγκαύματα, αιμορραγίες, διάρροιες, χειρουργικές επεμβάσεις.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κράμπες, μυϊκή αδυναμία, ζάλη, πτώση της αρτηριακής πίεσης, λήθαργος. Σε σοβαρές περιπτώσεις υπονατριαιμίας μπορεί να εμφανιστούν σπασμοί, λήθαργος, ακόμα και κώμα.
Το κάλιο
Παίζει σημαντικό ρόλο στην ομαλή ρύθμιση των καρδιακών παλμών. Ελέγχει την ισορροπία οξέων-βάσεων, ρυθμίζει τις διαδικασίες μετάδοσης των νευρικών κινήσεων, ευνοεί τη σύσπαση των μυών, ρυθμίζει την πίεση και επεμβαίνει στη σύνθεση του γλυκογόνου. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι το αβοκάντο και η μπανάνα.
Υπερκαλιαιμία
Χάρη στην ικανότητα των νεφρών να αποβάλουν την περίσσεια καλίου, είναι δύσκολο να παρουσιάσουμε αυξημένα επίπεδα. Υπερκαλιαιμία, ωστόσο, μπορεί να παρατηρηθεί σε ορισμένα παθολογικά νοσήματα και καταστάσεις όπως ραβδομυόλυση, νόσο Addison, λήψη φαρμάκων για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, δίαιτες φτωχές σε νάτριο, εγκαύματα.
Επίσης, οποιαδήποτε δυσλειτουργία των νεφρών μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση του καλίου και σημαντική αύξηση των επιπέδων αυτού στο αίμα.
Τα βασικά συμπτώματα είναι αρρυθμίες, καρδιακή ανακοπή, μυϊκή παράλυση και αδυναμία.
Υποκαλιαιμία
Υποκαλιαιμία μπορεί να παρατηρηθεί όταν ο οργανισμός έχει μεγάλες απώλειες καλίου, σε παθήσεις των νεφρών, ύστερα από πολλαπλούς εμέτους ή και διάρροιες, μετά τη λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων, όπως είναι τα διουρητικά.
Γενικά, τα συμπτώματα που συνοδεύουν την έλλειψη καλίου μπορεί να είναι μουδιάσματα, μυϊκή κόπωση, κράμπες, υπνηλία, ναυτία, ανορεξία, ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 210-6252770
E mail: amoschovaki@yahoo.gr
https://www.youtube.com/channel/UCraKRIyTq0qW8eMtKnmr3hw
