Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Η χολή είναι ένα πηχτό διάλυμα που εκκρίνεται από τα κύτταρα του ήπατος αποθηκεύεται στην χοληδόχο κύστη και περιέχει χολικά άλατα, λεκιθίνη και χοληστερόλη.
Η χολή είναι πολύ σημαντική για τη σωστή λειτουργία του εντέρου και την πέψη. Μειώνει την επιφανειακή τάση του λίπους με αποτέλεσμα η διάσπαση των λιπών να καθίσταται απλή για τον οργανισμό διαδικασία.
Οι πέτρες της χολής (χολολιθίαση) είναι ένα κοινό πρόβλημα σήμερα. Η ανάπτυξη λίθων εμφανίζεται λόγω αλλοίωσης της φυσιολογικής σύστασης της χολής. Η κακή κληρονομικότητα, η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, οι ακατάλληλες δίαιτες, η ταχεία μεταβολή του βάρους, η δυσανεξία στην γλυκόζη, η δυσλιπιδαιμία, ορισμένα φάρμακα, αποτελούν κοινούς παράγοντες που προδιαθέτουν σε χολολιθίαση.
Συμπτώματα και επιπλοκές
Η χολολιθίαση δε συνοδεύεται συχνά από συμπτώματα και εντοπίζεται μετά από παθολογική εξέταση ρουτίνας και πραγματοποίηση υπερηχογραφήματος. Εφόσον υπάρχουν συμπτώματα, αυτά εκδηλώνονται με ευαισθησία και άλγος στην κοιλιά, ναυτία, έμετο δυσπεψία, ίκτερο.
Η ανάπτυξη φλεγμονής της χοληδόχου κύστεως από τους χολολίθους, η μετακίνηση και απόφραξη του χοληδόχου πόρου από την πέτρα ή η μετακίνηση της πέτρας στο πάγκρεας και η ανάπτυξη παγκρεατίτιδας είναι οι σοβαρές επιπλοκές από την χολολιθίαση, επιπλοκές οι οποίες επιδιώκεται να αποφευχθούν με την χειρουργική επέμβαση.
Ωστόσο δεν έχουν όλοι οι ασθενείς με χολολιθίαση την ίδια πιθανότητα ανάπτυξης επιπλοκών. Η πιθανότητα ανάπτυξης επιπλοκών κυμαίνεται από μηδενική έως εξαιρετικά υψηλή και εξαρτάται από το μέγεθος που έχουν οι πέτρες, από την κατάσταση του μεταβολισμού του ασθενούς, από την κινητικότητα των λίθων, από την κατάσταση του πεπτικού του συστήματος.
Όταν μετά από ιατρική μελέτη διαπιστωθεί υψηλός κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών, η χειρουργική αφαίρεση της χολής είναι μονόδρομος.
Χειρουργική αντιμετώπιση και επιπλοκές
Στην κλινική πρακτική, ωστόσο, αρκετές φορές γίνεται κατάχρηση της χειρουργικής χολοκυστεκτομής ακόμα και σε περιπτώσεις μηδενικού ή χαμηλού κινδύνου. Είναι σύνηθες αρκετοί ασθενείς να εμφανίζουν συμπτώματα σοβαρότερα από την ίδια τη νόσο της χολολιθίσης, μετά το χειρουργείο.
Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, όπου η χολή αποθηκεύεται, συνδέεται με γαστρική παλινδρόμηση χολής, αύξηση της παραγωγής χολικών οξέων από το κόλον, αύξηση της ταχύτητας διάβασης των τροφών, δυσκινησία των χοληφόρων.
Τα πιο συχνά παθολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην κλινική πράξη μετά από χολοκυστεκτομή διακρίνονται σε πρώιμες και όψιμες:
Πρώιμες επιπλοκές. Οι πρώιμες επιπλοκές εμφανίζονται κατά την διάρκεια ή αμέσως μετά το χειρουργείο. Η ατελεκτασία, η πνευμονική ανεπάρκεια, η δημιουργία αποστημάτων, η εσωτερική και εξωτερική αιμορραγία, τα συρίγγια, η διαρροή χολής, η παραμονή χολολίθων, η απόφραξη από πήγματα αίματος, οι φλεγμονές είναι εγχειρητικές και μετεγχειρητικές επιπλοκές, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να απειλήσουν την ζωή. Παρά την δραστική μείωση των πρώιμων χειρουργικών κινδύνων λόγω των νεώτερων χειρουργικών τεχνικών (π.χ. λαπαροσκόπηση), δεν έχουν εξαλειφθεί παντελώς οι κίνδυνοι αυτοί.
Όψιμες επιπλοκές. Οι όψιμες επιπλοκές, εμφανίζονται εβδομάδες ή μήνες μετά το χειρουργείο και συνδέονται τόσο με το χειρουργείο αυτό καθαυτό, όσο και με την απόσυρση της ωφέλειας της χολής από το σώμα.
Όψιμα παθολογικά προβλήματα μετά την χολοκυστεκτομή είναι οι βλάβες εξωηπατικών χοληφόρων, η ανάπτυξη λίθων στα χοληφόρα, η ανάπτυξη πεπτικών προβλημάτων. Οι στενώσεις των χοληφόρων, ο σπασμός του σφιγκτήρα του ODDI και η ανάπτυξη πέτρας σε αυτά αποτελούν κλασσικά αίτια επεισοδίων επίμονου πόνου στην κοιλιά. Διαταραχές στην ηπατική βιοχημεία και ίκτερος, δεν είναι σπάνια φαινόμενα.
Μετά την χολοκυστεκτομή αρκετά άτομα αναπτύσσουν προοδευτικά διάρροια, φούσκωμα, κάψιμο στον θώρακα ή στην κοιλιά. Τα συμπτώματα αποδίδονται στην παλινδρόμηση της χολής, στην παραγωγή χολικών οξέων από το κόλον, στη μεταβολή της σύστασης των χολικών οξέων, στην επιτάχυνση της διόδου των κοπράνων.
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες άτομα στα οποία έχει αφαιρεθεί η χολή κινδυνεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό να προσβληθούν από καρκινώματα του οισοφάγου και του εντέρου. Αυτά τα ευρήματα πιθανώς οφείλονται στο γεγονός ότι με την παρουσία της χοληδόχου κύστης στο ανθρώπινο σώμα, η έκθεση του εντερικού βλεννογόνου στην χολή πραγματοποιείται με άριστο δυνατό τρόπο, ώστε να αποφεύγεται ο ερεθισμός του και η ανάπτυξη καρκινικών αλλοιώσεων, προστατευτική επίδραση που καταργείται μετά το χειρουργείο.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 210-6252770
E mail: amoschovaki@yahoo.gr
https://www.youtube.com/channel/UCraKRIyTq0qW8eMtKnmr3hw
