Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια διαταραχή που εκδηλώνεται με ακανόνιστες περιόδους και περιστασιακά υπερβολική τριχοφυία στο πρόσωπο και στο σώμα. Οι ωοθήκες αναπτύσσουν πολλαπλές κύστεις και δεν απελευθερώνουν ωάρια.
Συμπτώματα
- Απρόβλεπτη διάρκεια κύκλου ή έλλειψη εμμήνου ρύσεως.
- Υπογονιμότητα ή ακόμα και στειρότητα.
- Ασυνήθιστα έντονη τριχοφυΐα στο πρόσωπο και στο σώμα.
- Αυξημένο ζάχαρο αίματος.
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι η πιο συνηθισμένη ορμονική διαταραχή των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας προσβάλλοντας κατ’ εκτίμηση το 4-12% των γυναικών. Οι περισσότερες γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες δεν αποκτούν ποτέ φυσιολογικό ρυθμό στην περίοδό τους και τελικά σταματά εντελώς η περίοδος τους.
Σε μερικές γυναίκες δεν έρχεται ποτέ η έμμηνος ρύση. Οι περίοδοι γενικά έρχονται χωρίς πόνους και οι γυναίκες με την πάθηση αυτή σπάνια έχουν ωορρηξία.
Στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών το σώμα της γυναίκας εκκρίνει πολλές ανδρικές ορμόνες (ανδρογόνα), που μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολική τριχοφυΐα προσώπου και σώματος. Οι γυναίκες με την πάθηση αυτή μπορεί επίσης να είναι υπέρβαρες.
Η κατάσταση ονομάζεται έτσι από την εμφάνιση των ωοθηκών σε μερικές γυναίκες που πάσχουν από τη νόσο. Οι ωοθήκες είναι μεγάλες και με πολλές διάσπαρτες κύστεις. Οι κύστεις αυτές είναι ωοθυλάκια γεμάτα υγρό που περιέχουν ανώριμα ωάρια. Ωστόσο οι νέες έρευνες δείχνουν ότι ορισμένες φορές στο σύνδρομο αυτό δεν υπάρχουν κύστεις.
Η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει υπογονιμότητα, αλλά συνήθως θεραπεύεται.
Οι γιατροί δε γνωρίζουν τα αίτια του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, αλλά οι έρευνες δείχνουν μια συσχέτιση με την ινσουλίνη, την ορμόνη που παράγει το πάγκρεας, η οποία διευκολύνει τη μεταφορά του ζαχάρου από το αίμα στα κύτταρα. Συνήθως η κατάσταση διαρκεί εφ’ όρου ζωής και απαιτεί στενή παρακολούθηση και έλεγχο για την πρόληψη καρκίνου του ενδομητρίου.
Διάγνωση
Στη διάρκεια της γυναικολογικής εξέτασης ο γιατρός σας μπορεί να εντοπίσει τη διόγκωση και των δύο ωοθηκών. Οι αναλύσεις αίματος μπορεί να αποκαλύψουν τυπική αναλογία ορμονών σε παθολογικές ποσότητες. Ο γιατρός σας θα ζητήσει υπερηχογράφημα, για να ελέγξει το πάχος του ενδομητρίου σας ή μια βιοψία ενδομητρίου κατά την οποία αφαιρείται ένα δείγμα ιστού για εργαστηριακή μελέτη και ανίχνευση προκαρκινικών καταστάσεων.
Πόσο σοβαρό είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών; Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη, υπέρτασης και στεφανιαίας νόσου και αυξημένα λιπίδια στο αίμα. Επειδή διακόπτεται ο αναπαραγωγικός κύκλος και η μήτρα εκτίθεται συνεχώς στη δράση των οιστρογόνων (λόγω έλλειψης ωορρηξίας), οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν αυξημένο κίνδυνο παθολογικής αιμορραγίας και καρκίνου της μήτρας.
Θεραπεία
Η υπέρβαρες γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν πιο βαριά σημεία και συμπτώματα. Η απώλεια βάρους μπορεί να περιορίσει τα επίπεδα ινσουλίνης και ανδρογόνων. Αν δε θέλετε να μείνετε έγκυος, ο γιατρός μπορεί να σας δώσει αντισυλληπτικά χάπια ή προγεστερόνη μακράς διάρκειας δράσης, όπως μεδροξυπρογεστερόνη, για να αναστείλει την ωορρηξία και να εμποδίσει την ανάπτυξη πιθανών προκαρκινικών μεταβολών στο ενδομήτριο σας. Μπορεί να προσθέσει ένα φάρμακο, όπως τη σπειρονολακτόνη, για να αντισταθμίσει την επίδραση των υπερβολικών ανδρογόνων.
Οι ερευνητές προτείνουν τη χρήση της μετφορμίνης, ένα φάρμακο που χορηγείται από το στόμα για το διαβήτη τύπου 2 για τη θεραπεία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Η μετφορμίνη εμποδίζει την παραγωγή και απελευθέρωση γλυκόζης από το συκώτι και έτσι χρειάζεται λιγότερη ινσουλίνη για τη μεταφορά του ζάχαρου του αίματος στα κύτταρα.
Αν θέλετε να κάνετε παιδί, μπορεί να σας χορηγήσουν ένα φάρμακο γονιμότητας, για να προκληθεί ωορρηξία. Περίπου οι μισές από τις γυναίκες που παίρνουν φάρμακα γονιμότητας μένουν έγκυες. Αν παρά τα φάρμακα δε συλλάβετε, σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει μια επέμβαση στα τοιχώματα της ωοθήκης σας που μπορεί να βελτιώσει τις πιθανότητες να μείνετε έγκυος. Μια μελέτη έχει δείξει ότι η δίαιτα και η άσκηση βοηθούν σημαντικά στην γονιμότητα της γυναίκας.
