Ερευνητές του Χάρβαρντ και άλλων ιδρυμάτων πραγματοποίησαν γενετικές αναλύσεις σε 83 σκελετούς από αρχαιολογικούς χώρους σε όλη την Ευρώπη, και συνέκριναν το DNA τους με αυτό των σημερινών ανθρώπων.
Επικέντρωσαν τη προσοχή τους σε πέντε γονίδια που αφορούν το χρώμα του δέρματος και το ανάστημα.
Θεωρείται πως ο άνθρωπος (Homo sapiens) εμφανίστηκε στην Αφρική πριν από περίπου 200.000 χρόνια, και είχε μαύρο χρώμα δέρματος, όπως οι σημερινοί πίθηκοι.
Το μαύρο χρώμα του δέρματος πρέπει να διατηρήθηκε για πολύ καιρό μετά την άφιξη των πρώτων ανθρώπων στην Ευρώπη πριν από 40.000 χρόνια: τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι, πριν από 8.500 χρόνια, οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες της Ισπανίας, του Λουξεμβούργου και της Ουγγαρίας δεν είχαν ακόμα αποκτήσει τις μεταλλάξεις σε δύο βασικά γονίδια, τα SLC24A5 και SLC45A2, οι οποίες δίνουν άσπρο χρώμα στο δέρμα.
Την ίδια εποχή, η κατάσταση ήταν διαφορετική στη Σκανδιναβία: οι σκελετοί επτά ανθρώπων που έζησαν στη νότια Σουηδία πριν 7.700 χρόνια όχι μόνο έφεραν τις «ανοιχτόχρωμες» μεταλλάξεις των δύο παραπάνω γονιδίων, αλλά είχαν επίσης και ένα τρίτο γονίδιο, το HERC2/OCA2, που δίνει γαλανά μάτια και λευκό δέρμα.
Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη ήταν κάποτε χωρισμένη σε ανθρώπους που στο νότο είχαν μαυριδερό χρώμα και σε ανθρώπους που είχαν λευκό δέρμα στο βορρά. Το ανοιχτόχρωμο δέρμα βοηθά στην παραγωγή της βιταμίνης D.
Ο διαχωρισμός αυτός άρχισε να εξασθενεί όταν έφτασαν από τη Μέση Ανατολή οι πρώτοι γεωργοί, οι οποίοι έφεραν τη «ανοιχτόχρωμη» εκδοχή των γονιδίων SLC24A5 και HERC2/OCA2. Καθώς οι μετανάστες αυτοί άρχισαν να αναμειγνύονται και εν μέρει να αντικαθιστούν τους πληθυσμούς των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, το λευκό δέρμα εξαπλώθηκε και στη νότια Ευρώπη.
Δυσανεξία στη λακτόζη
Ένα από τα πιο αναπάντεχα ευρήματα είναι ότι πρώτοι ευρωπαίοι αγρότες, όπως και οι κυνηγοί – τροφοσυλλέκτες και οι νομάδες Γιαμνάγια, δεν διέθεταν το γονίδιο LCT που επιτρέπει στους ενήλικες να μεταβολίζουν το σάκχαρο του γάλακτος λακτόζη. Με άλλα λόγια είχαν δυσανεξία στη λακτόζη.
Το γονίδιο που επιτρέπει το μεταβολισμό της λακτόζης άρχισε να διαδίδεται στον ευρωπαϊκό πληθυσμό πριν από μόλις 4.300 χρόνια, και σήμερα η δυσανεξία στη λακτόζη δεν είναι συχνή μεταξύ των Ευρωπαίων.
Ακόμα, η μελέτη δείχνει ότι η φυσική επιλογή ευνόησε την αύξηση του ύψους των ανθρώπων της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, οι οποίοι έγιναν ακόμα ψηλότεροι μετά την άφιξη των πανύψηλων Γιαμνάγια. Αντίθετα, στην Ιταλία και την Ισπανία το ανάστημα μειώθηκε πριν από περίπου 7.000 χιλιάδες χρόνια, πιθανώς λόγω φτωχής δίαιτας.
