Τα τελευταία 150 χρόνια, οι Ολλανδοί ψήλωσαν κατά 19 εκατοστά και είναι σήμερα ο ψηλότερος λαός του κόσμου. Φαίνεται όμως ότι αυτό δεν οφείλεται μόνο στην διατροφή αλλά και αποτέλεσμα της φυσικής επιλογής, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the Royal Society B.
Στην Ολλανδία έχει διατηρηθεί ένα καλό στρατολογικό αρχείο το οποίο δείχνει ότι το ύψος των νεαρών ανδρών το 1863 ήταν μόλις 1,65 μέτρα. Σταδιακά το ύψος ανέβηκε φτάνοντας σήμερα τα 1,84 μέτρα. Η μεγάλη πρόοδος έγινε στον 20ο αιώνα με την κατανάλωση περισσότερων πρωτεϊνών και σακχάρων. Συνήθως θεωρείται ότι βασικό ρόλο παίζουν οι πρωτεΐνες αλλά τα σάκχαρα επίσης βοηθούν διότι προκαλούν μεγαλύτερη έκκριση ινσουλίνης η οποία βάζει τα αμινοξέα μέσα στα κύτταρα.
Όμως σύμφωνα με την μελέτη, κάποιο ρόλο έπαιξε και η φυσική επιλογή.
Γονίδια
Τον 18ο αιώνα, οι Ολλανδοί ήταν 5-8 εκατοστά πιο κοντοί από ό,τι οι Αμερικανοί. Κάποια στιγμή στα μέσα του 20ού αιώνα, οι Αμερικανοί έχασαν τα πρωτεία. Δανοί, Νορβηγοί, Σουηδοί και Εσθονοί έχουν σήμερα μεγαλύτερο ανάστημα. Οι Ολλανδοί κατέχουν όμως το παγκόσμιο ρεκόρ με μέσο ύψος 1,71 μέτρα για τις γυναίκες και 1,84 μέτρα για τους άνδρες.
Δεδομένου ότι η αύξηση του ύψους ήταν γρήγορη για τους Ολλανδούς και άλλους λαούς, οι ερευνητές έψαξαν να βρουν το γιατί.
Το ύψος εξαρτάται από τουλάχιστον 180 γονίδια. Καθένα από αυτά έχει μικρή επίδραση στο ανάστημα, σε συνδυασμό όμως εξηγούν έως και το 80% το ύψος ενός ατόμου ή ενός πληθυσμού.
Η μελέτη υποδεικνύει ότι η φυσική επιλογή ευνόησε την αύξηση του ύψους στην περίπτωση της Ολλανδίας. Ο βιολόγος Γκερτ Σταλπ και οι συνεργάτες του από την Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, άντλησαν στοιχεία από την ολλανδική βάση δεδομένων LifeLines, όπου έχουν καταχωρηθεί 94.500 άτομα στη βόρεια Ολλανδία το διάστημα 1935-1967.
Η ανάλυση έδειξε ότι οι ψηλοί άνδρες αποκτούν περισσότερα παιδιά. Κατά μέσο όρο είχαν 0,24 επιπλέον παιδιά σε σχέση με τους κοντύτερους Ολλανδούς, οι οποίοι υπολείπονται περίπου 14 εκατοστά σε σχέση με το μέσο ανάστημα. Στις γυναίκες, όμως, η τάση ήταν διαφορετική, καθώς η μέγιστη αναπαραγωγική επιτυχία καταγράφηκε στις γυναίκες μέσου αναστήματος.
Γιατί αυτή η διαφορά; Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι ψηλότερες γυναίκες δυσκολεύονται να βρουν σύντροφο, ενώ οι κοντύτερες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν ένα παιδί. Παρόλα αυτά, οι Ολλανδέζες είναι ψηλές. Το συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι τα γονίδια του μεγάλου ύψους γίνονται όλο και συχνότερα στον ολλανδικό πληθυσμό.
Η φυσική επιλογή
Το ερώτημα είναι γιατί η φυσική επιλογή ευνοεί τα γονίδια που δίνουν μεγαλύτερο ύψος. Η μελέτη δεν δίνει σαφή απάντηση, υπάρχουν όμως πολλά ενδεχόμενα: οι ψηλοί μπορεί να είναι γενικά πιο υγιείς, ή να έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να χωρίσουν και να κάνουν νέα οικογένεια. Επίσης, οι γυναίκες προτιμούν τους ψηλότερους άνδρες.
Όμως αυτό που παρατηρείται στην Ολλανδία δεν εμφανίζεται σε άλλες χώρες. Προηγούμενη μελέτη του Σταλπ είχε δείξει ότι οι Αμερικανοί μέσου ύψους αποκτούν περισσότερα παιδιά από τους ψηλούς και τους κοντούς ενώ οι κοντές Αμερικανίδες αποκτούν περισσότερα παιδιά από τις γυναίκες μέσου ύψους.
Παραμένει άγνωστο γιατί η φυσική επιλογή δείχνει να ευνοεί το μέσο ή κοντό ανάστημα στις ΗΠΑ. Ο Σταλπ εκτίμησε ότι οι Αμερικανίδες δεν προτιμούν τους ψηλούς. «Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στο τι θέλουν οι άνθρωποι» ανέφερε.
