Υστερεκτομή είναι η αφαίρεση της μήτρας σας. Ο όρος προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «ύστερον» που σημαίνει μήτρα και «εκτομή» που σημαίνει αφαίρεση.
Είναι από τις πιο συνηθισμένες επεμβάσεις και σε μερικές χώρες είναι αρκετά συχνή, π.χ. στη Μεγάλη Βρετανία 1 στις 6 γυναίκες έχουν υποστεί υστερεκτομή. Πρόκειται για τη δεύτερη πιο συχνή γυναικολογική επέμβαση μετά την καισαρική τομή.
Η υστερεκτομή εκτελείται πιο συχνά για τους παρακάτω λόγους, εφόσον δεν υπάρχει άλλη ικανοποιητική εναλλακτική λύση:
- Καρκίνος του ενδομητρίου.
- Βαριά ενδομητρίωση ή ινομυώματα.
- Βαριά, ακατάσχετη αιμορραγία.
- Προεκβολή της μήτρας από τον κόλπο (πρόπτωση μήτρας).
- Αδενομύωση.
- Χρόνια φλεγμονή πυέλου που δεν αντιμετωπίζεται με συντηρητική αγωγή.
Η υστερεκτομή είναι διαφόρων ειδών.
Στην μερική ή υφολική υστερεκτομή ο τράχηλος παραμένει στη θέση του.
Στην ολική υστερεκτομή αφαιρείται ολόκληρη η μήτρα μαζί με τον τράχηλο.
Στην ολική υστερεκτομή μετά των εξαρτημάτων αφαιρείται η μήτρα, ο τράχηλος, οι σάλπιγγες και οι δύο ωοθήκες.
Στη ριζική υστερεκτομή, που γίνεται συνήθως σε περίπτωση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, η επέμβαση είναι ακόμα πιο εκτεταμένη και περιλαμβάνει επιπλέον την αφαίρεση του επάνω μέρους του κόλπου και μερικών λεμφαδένων της πυέλου.
Η διαδικασία γίνεται υπό γενική ή επισκληρίδιο αναισθησία. Μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους:
- Με τομή στην κοιλιά (κοιλιακή υστερεκτομή). Ο χειρουργός κάνει συχνά μια τομή στην κάτω κοιλιά, είτε οριζόντια λίγο επάνω από το ηβικό τρίχωμα ή κάθετα από τον ομφαλό μέχρι το ηβικό τρίχωμα. Για την ανάνηψη συνήθως απαιτούνται 6 εβδομάδες.
- Κολπική υστερεκτομή, με την οποία αφαιρείται η μήτρα από τον κόλπο χωρίς να γίνει τομή στην κοιλιά. Η κολπική υστερεκτομή είναι κατάλληλη, όταν το μέγεθος της μήτρας είναι μικρότερο εκείνου των 12 εβδομάδων κύησης και δεν υπάρχει υποψία οποιασδήποτε άλλης ενδοκοιλιακής παθολογίας. Η μέθοδος αυτή δεν αφήνει ορατή ουλή αλλά είναι κατάλληλη μόνο περίπτωση καλοήθους νόσου.
- Με λαπαροσκοπική μέθοδο όπου χρησιμοποιείται κάμερα. Γίνονται τέσσερις πολύ μικρές τομές στην κοιλιά και η μήτρα αφαιρείται από τον κόλπο. Η ανάνηψη μπορεί να είναι ευκολότερη και συντομότερη από εκείνη μετά από παραδοσιακή κολπική υστερεκτομή.
Σε περίπτωση μεγάλου όγκου των ωοθηκών ή της μήτρας ο χειρουργός θα χρησιμοποιήσει συνήθως την κοιλιακή μέθοδο. Στην περίπτωση της πρόπτωσης της μήτρας συχνά προτιμάται η κολπική μέθοδος.
Μερικοί γιατροί συνηθίζουν να συνιστούν αφαίρεση των ωοθηκών σε γυναίκες ηλικίας άνω των 40 χρόνων για πρόληψη του καρκίνου των ωοθηκών, αλλά αυτό είναι αμφιλεγόμενο θέμα. Από το ένα μέρος ο καρκίνος των ωοθηκών είναι θανατηφόρος, με ποσοστό θεραπείας μόνο 10-20%, και συνήθως προλαμβάνεται με την αφαίρεση των ωοθηκών. Από το άλλο μέρος ο καρκίνος των ωοθηκών δεν είναι συνηθισμένος.
Επιπλοκές
Όπως όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις, η υστερεκτομή παρουσιάζει ορισμένους κινδύνους. Επιπλοκές συμβαίνουν στο 3-5% των επεμβάσεων.
Στις πιθανές επιπτώσεις της υστερεκτομής περιλαμβάνονται οι λοιμώξεις της πυέλου, οι λοιμώξεις των νεφρών και της ουροδόχου κύστεως και οι αιμορραγίες.
Αν οι ωοθήκες έχουν αφαιρεθεί, η υστερεκτομή προκαλεί εμμηνόπαυση η οποία ενδεχομένως να αντιμετωπιστεί χάρη σε ορμονοθεραπεία υποκατάστασης.
Αφού επιστρέψετε στο σπίτι, θα πρέπει να αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή για 4-6 εβδομάδες και την άρση βαρών για κάποιο χρόνο. Για 6 έως 8 εβδομάδες δεν πρέπει να ασχολείστε ενεργά με αθλήματα. Η σεξουαλική επαφή απαγορεύεται γιατί η πληγή από την τομή στο βάθος του κόλπου είναι ευαίσθητη για αρκετό καιρό και η γυναίκα μπορεί να νιώσει λίγο πόνο ή ενόχληση.
Υπάρχουν και ορισμένες ψυχολογικές επιπτώσεις. Αν η γυναίκα πιστεύει ότι η αφαίρεση της μήτρας, την καθιστά «άχρηστη», τότε αυτό θα επηρεάσει αρνητικά τη ζωή της και τη σεξουαλικότητά της. Η αποστολή της μήτρας είναι η κυοφορία, δηλαδή φιλοξενεί το γονιμοποιημένο ωάριο. Η απώλεια της μήτρας και μόνο δεν επηρεάζει τις γυναικείες ορμόνες που εκκρίνονται από τις ωοθήκες.
Οι επιπτώσεις στη σεξουαλικότητα είναι μικτές φανερώνουν οι μελέτες. Σε κάποιες γυναίκες η σεξουαλικότητα βελτιώνεται διότι έχει αντιμετωπιστεί το πρόβλημα για το οποίο έγινε η αφαίρεση της μήτρας αλλά ορισμένες γυναίκες έχουν αναφέρει μείωση της ερωτικής επιθυμίας. Πάντως δεν είναι απολύτως γνωστό πως ο τράχηλος παρεμβαίνει στη σεξουαλικότητα. Αν έχουν αφαιρεθεί οι νευρικές απολήξεις που βρίσκονται στον τράχηλο, ενδεχομένως η αίσθηση του οργασμού να είναι διαφορετική.
Οι γυναίκες που έκαναν υστερεκτομή θα πρέπει μελλοντικά να κάνουν Παπ τεστ αν:
- Υποβλήθηκαν σε μερική υστερεκτομή (δηλαδή έχει παραμείνει ο τράχηλος).
- Η υστερεκτομή έγινε για κακοήθεια.
- Υπάρχει ιστορικό προκαρκινικών αλλοιώσεων στον τράχηλο της μήτρας ή στις περιπτώσεις που η υστερεκτομή έγινε για άλλη αιτία και κατά την ιστολογική εξέταση διαπιστώθηκαν αλλοιώσεις από HPV στον τράχηλο της μήτρας.
Πολλές ωστόσο γυναίκες δεν γνωρίζουν σε τι είδος υστερεκτομής υποβλήθηκαν και θα πρέπει να ενημερωθούν από το γιατρό τους.
