Αν νομίζετε πως δεν πειράζει να φάτε λιπαρές τροφές για λίγες ημέρες ξανασκεφθείτε το.
Σύμφωνα με μια μελέτη που αφορούσε νεαρά άτομα και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Obesity, αρκούν πέντε μέρες για να εμφανιστούν οι πρώτες κακές συνέπειες από μια διατροφή πολλών λιπαρών.
Προηγούμενες μελέτες σε ποντίκια έχουν δείξει ότι οι λιπαρές τροφές οδηγούν σε παχυσαρκία μέσω της αύξησης των ενδοτοξινών και της αντίστασης στην ινσουλίνη.
H μελέτη έδειξε ότι μόλις πέντε ημέρες κατανάλωσης λιπαρών τροφίμων φτάνουν για να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο οι μυς επεξεργάζονται τα θρεπτικά συστατικά.
«Πολλοί πιστεύουν ότι μπορούν να καταναλώσουν λιπαρά για μερικές ημέρες χωρίς συνέπειες», ανέφερε ο Ματ Χάλβερ, αναπληρωτής καθηγητής Ανθρώπινης Διατροφής και Ασκησης στο Κολέγιο Γεωπονικής και Επιστημών Ζωής του Virginia Tech και επικεφαλής της μελέτης. «Αλλά φτάνουν πέντε ημέρες για να εμφανιστούν δυσμενή αποτελέσματα».
Ο Χάλβερ και οι συνεργάτες του βρήκαν ότι ο τρόπος με τον οποίον οι μυς μεταβολίζουν τα θρεπτικά συστατικά αλλάζει σε λιγότερο από μία εβδομάδα όταν καταναλώνουμε τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά.
Είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύεται ότι η αλλαγή στο μεταβολισμό επέρχεται τόσο γρήγορα.
Αλλαγές μέσα σε πέντε μέρες
«Τα στοιχεία δείχνουν πως το σώμα μπορεί να αποκριθεί με δραματικό τρόπο στις αλλαγές που συντελούνται στη διατροφή σε μικρότερο διάστημα χρόνου από ό,τι πιστεύαμε», είπε ο Χάλβερ. «Μια πλούσια σε λιπαρά διατροφή μπορεί να αλλάξει το μεταβολισμό ενός ανθρώπου που δεν εμφανίζει άλλα προβλήματα υγείας μέσα σε ένα πολύ στενό χρονικό πλαίσιο».
Όταν τρώμε, η γλυκόζη ανεβαίνει στο αίμα μας και στη συνέχεια εισέρχεται στους μυς για να δώσει ενέργεια. Οι μυς αποτελούν περίπου το 30% του σωματικού μας βάρους και άρα είναι πολύ σημαντικοί για το μεταβολισμό της γλυκόζης. Όμως ο Χάλβερ και οι συνεργάτες του βρήκαν ότι η ικανότητα των μυών να οξειδώνουν (καίνε) τη γλυκόζη έπειτα από ένα γεύμα διαταράσσεται με την κατανάλωση λιπαρών τροφών.
Αυτό, μπορεί να οδηγήσει σε ανικανότητα του οργανισμού να αποκρίνεται στην ινσουλίνη, δηλαδή σε αντίσταστη στην ινσουλίνη. Πριν όμως ακόμα εμφανιστεί η αντίσταση στην ινσουλίνη διαταράσσεται ο μεταβολισμός της γλυκόζης στους μυς λόγω αύξησης των ενδοτοξινών.
Σε αντίθεση με τις τοξίνες που εκκρίνουν τα βακτήρια, οι ενδοτοξίνες είναι ουσίες που έχουν τοξικότητα αλλά αποτελούν μέρος των μικροοργανισμών και απελευθερώνονται όταν αποκοπούν από αυτούς.
Οι ενδοτοξίνες
Κάποια βακτήρια του εντέρου περιέχουν ουσίες που λέγονται λιποπολυσακχαρίδια (lipopolysaccharides και για συντομία LPS), ή ενδοτοξίνες ή λιπογλυκάνες. Πρόκειτται για μεγάλα μόρια που βρίσκονται την επιφάνεια των μικροβίων και μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες. Οι ενδοτοξίνες διαρρέουν από το έντερο στο αίμα είτε με σταθερό τρόπο είτε μετά από τα γεύμτα. Φαίνεται πως τα λιπαρά γεύματα αυξάνουν τις ενδοτοξίνες στο αίμα.
Οι ποσότητες των ενδοτοξινών είναι μικρές για να προκαλέσουν πυρετό ή ασθένεια αλλά δημιουργούν μια χαμηλής έντασης φλεγμονή μέσα στο σώμα. Όταν οι ενδοτοξίνες ανεβαίνουν 2-3 φορές πάνω από το φυσιολογικό στο αίμα, αυτό αποκαλείται μεταβολική ενδοτοξαιμία.
Μελέτες έχουν δείξει ότι ένας τρόπος που ανεβαίνουν οι ενδοτοξίνες στο αίμα είναι με την κατανάλωση λίπους ενώ μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι το ίδιο συμβαίνει και με τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες μέσω της αύξησης της διαπερατότητας της εντερικής μεμβράνης. Η γλουτένη ενδεχομένως να έχει την ίδια επίδραση. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά μειώνουν τη μεταβολική ενδοτοξαιμία.
Η μελέτη
Οι ερευνητές ζήτησαν από 12 υγιείς φοιτητές να ακολουθήσουν για μερικές ημέρες μα διατροφή με πολλά λιπαρά που περιελάμβανε λουκάνικα, μπισκότα, τυριά αλλά και τροφές μαγειρεμένες με πολύ βούτυρο. Μια φυσιολογική διατροφή αποτελείται από περίπου 30% λιπαρά σε ημερήσια βάση – οι φοιτητές κατανάλωναν 55% λιπαρά. Η συνολική πρόσληψη θερμίδων δεν αυξήθηκε σε σχέση με την προηγούμενη διατροφή τους.
Οι ερευνητές έλαβαν δείγμα μυϊκού ιστού από τους εθελοντές ώστε να φανεί πώς οι μυς μεταβόλιζαν τη γλυκόζη. Ο τρόπος με τον οποίον οι μυς μεταβόλιζαν τη γλυκόζη είχε αλλάξει αλλά οι εθελοντές δεν αύξησαν το βάρος τους ούτε εμφάνισαν αντίσταση στην ινσουλίνη. Όμως οι ερευνητές παρατήρησαν πως είχαν αυξηθεί οι ενδοτοξίνες.
Οι ερευνητές θέλουν να μάθουν τώρα πώς αυτές οι βραχυπρόθεσμες αλλαγές στους μυς μπορούν να επιδράσουν μακροπρόθεσμα στη μυϊκή μεταβολική δραστηριότητα, κι αν μπορούν να αντιστραφούν όταν κάποιος αρχίσει να ακολουθεί ξανά μια διατροφή με χαμηλά λιπαρά.
