Η νόσος Hodgkin (λέμφωμα Hodgkin) πήρε το όνομά της από τον Άγγλο γιατρό του 19ου αιώνα Thomas Hodgkin που την περιέγραψε πρώτος το 1832. Είναι ένας τύπος λεμφώματος. Το λέμφωμα είναι ο πιο συνηθισμένος αιματολογικός καρκίνος και ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος στα παιδιά.
Η νόσος Hodgkin είναι ένας ασυνήθιστος καρκίνος του λεμφικού συστήματος με χαρακτηριστικά που τον ξεχωρίζουν από τα άλλα λεμφώματα. Τα μη Hodgkin λεμφώματα διακρίνονται σε πολλές κατηγορίες (υπάρχουν τουλάχιστον 61 μη Hodgkin λεμφώματα).
Συμπτώματα
Στην νόσο Hodgkin κύτταρα του λεμφικού συστήματος αυξάνονται παθολογικά και μπορεί να εξαπλωθούν και πέρα από το λεμφικό σύστημα. Καθώς εξελίσσεται η νόσος, εκθέτει σε κίνδυνο λοιμώξεων, καθώς μειώνει την ικανότητα του σώματος σας να αποτρέπει ή να καταπολεμά τις λοιμώξεις με αποτέλεσμα να εμφανίζονται διάφορα συμπτώματα.
Πολλά από τα σημεία και τα συμπτώματα της νόσου είναι παρόμοια με εκείνα της γρίπης, όπως πυρετός, κόπωση και νυχτερινές εφιδρώσεις. Τελικά, αναπτύσσονται καρκινικοί όγκοι. Το λέμφωμα Hodgkin πιο συχνά προσβάλλει άτομα ηλικίας μεταξύ 15 και 24 ετών και μεγαλύτερα των 55 ετών.
Η νόσος του Hodgkin απαντάται σπανιότερα από τα μη Hodgkin λεμφώματα. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ, το 2001 διαγνώσθηκαν περίπου 7.400 νέα περιστατικά νόσου Hodgkin από τα οποία κατέληξαν τα 1.300. Τον ίδιο χρόνο διαγνώσθηκαν περίπου 56.200 περιστατικά μη Hodgkin λεμφώματος από τα οποία κατέληξαν περίπου τα 26.300.
Αιτία
Το λέμφωμα Hodgkin προκαλεί την ανάπτυξη παθολογικών Β κυττάρων που προέρχονται από το μυελό των οστών και αποτελούν σημαντικό παράγοντα της απάντησης του ανοσοποιητικού συστήματος.
Τα Β κύτταρα κανονικά συνεργάζονται με τα Τ κύτταρα, που προέρχονται από το θύμο αδένα, για να καταπολεμήσουν τις λοιμώξεις. Τα Τ κύτταρα σκοτώνουν άμεσα τους ξένους εισβολείς. Τα Β κύτταρα εξελίσσονται σε πλασματοκύτταρα, που παράγουν αντισώματα τα οποία εξουδετερώνουν τους ξένους εισβολείς.
Στις πιο πολλές περιπτώσεις του λεμφώματος Hodgkin τα Β κύτταρα εκφυλίζονται σε μεγάλα παθολογικά κύτταρα που λέγονται κύτταρα Reed. Αντί να ακολουθούν τη φυσιολογική διαδικασία ζωής και θανάτου των κυττάρων, συνεχίζουν να ζουν και να παράγουν περισσότερα καρκινικά Β κύτταρα.
Παραμένει άγνωστο τι προκαλεί αυτές τις αλλαγές. Στο 50% περίπου των ατόμων με λέμφωμα Hodgkin ανευρίσκεται ο ιός Epstein-Barr στα κακοήθη κύτταρα. Όμως δεν είναι γνωστό αν αυτός είναι η αιτία της νόσου.
Διάγνωση
Για τη διάγνωση της λεμφώματος Hodgkin συνήθως απαιτείται ιατρικό ιστορικό, πλήρης κλινική εξέταση, ακτινογραφία θώρακα και αναλύσεις αίματος και ούρων. Ένας λεμφαδένας αφαιρείται για βιοψία και μελετάται για την παρουσία τυπικών χαρακτηριστικών της νόσου Hodgkin, για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.
Καμιά φορά αφαιρείται μόνο ένα μέρος του αδένα για μικροσκοπική εξέταση, πράγμα που επιτρέπει στο γιατρό να χρησιμοποιήσει τον υπόλοιπο αδένα ως αναφορικό σημείο για να αξιολογήσει την αντίδραση στη θεραπεία.
Αν τεθεί η διάγνωση της νόσου Hodgkin, ο γιατρός σας μπορεί να κάνει και άλλες εξετάσεις, για να διαπιστώσει πόσο προχωρημένος είναι ο καρκίνος και πώς θα τον αντιμετωπίσει καλύτερα.
Η διαδικασία αυτή λέγεται σταδιοποίηση και μπορεί να περιλαμβάνει βιοψία του μυελού των οστών, αξονική τομογραφία της κοιλιάς και του θώρακα και άλλες εξετάσεις, όπως σπινθηρογράφημα με γάλλιο. Σε σπάνιες περιπτώσεις απαιτείται εγχείρηση, για να καθοριστεί η έκταση της νόσου.
Πόσο σοβαρό είναι το λέμφωμα Hodgkin; Όταν η νόσος του Hodgkin ανιχνευθεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα, το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης είναι μεγαλύτερο από 90%. Πριν 50 χρόνια η νόσος ήταν σχεδόν πάντα μοιραία. Ακόμα και τα άτομα με πιο προχωρημένο στάδιο της νόσου, είναι σε ποσοστό 80% ελεύθερα νόσου 5 χρόνια μετά τη θεραπεία.
Πολλά άτομα που πεθαίνουν 15 χρόνια μετά τη θεραπεία συνήθως καταλήγουν από επιπλοκές της θεραπείας, όπως δευτερογενείς καρκίνοι ή καρδιακή ανεπάρκεια, παρά από την ίδια τη νόσο. Η πρόκληση για τους ερευνητές είναι να μειώσουν τις μακροχρόνιες επιπλοκές της θεραπείας, χωρίς να περιορίσουν την αποτελεσματικότητα της.
Θεραπεία και παρενέργειες
Το είδος της θεραπείας σας εξαρτάται από πολλά κριτήρια, όπως τον τύπο και το στάδιο της νόσου, τον αριθμό και τη θέση των προσβεβλημένων λεμφαδένων, την ηλικία σας και τη γενική κατάσταση της υγείας σας. Οι πιθανές επιλογές της θεραπείας σας είναι:
Ακτινοθεραπεία. Όταν η νόσος περιορίζεται σε μία ή δύο περιοχές, συχνά χρησιμοποιείται ακτινοθεραπεία σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία. Ακτινοθεραπεία εφαρμόζεται στους προσβεβλημένους αδένες μετά από χημειοθεραπεία 2 έως 4 μηνών. Περιστασιακά ορισμένα άτομα μπορεί να κάνουν θεραπεία μόνο με ακτινοβολίες.
Αν εμφανίσετε υποτροπή μετά την ακτινοθεραπεία – συνήθως δύο χρόνια μετά το τέλος της ακτινοθεραπείας-, μπορεί να συστηθεί χημειοθεραπεία.
Χημειοθεραπεία. Όταν το λέμφωμα Hodgkin προχωρήσει και προσβάλει περισσότερους λεμφαδένες και άλλα όργανα, συχνά η θεραπεία που προτιμάται είναι η χημειοθεραπεία. Κατά τη χημειοθεραπεία χρησιμοποιούνται συγκεκριμένοι συνδυασμοί φαρμάκων, για να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα.
Σήμερα η μεγαλύτερη ανησυχία για τη χημειοθεραπεία που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της νόσου Hodgkin είναι οι μακροπρόθεσμες παρενέργειες των φαρμάκων, που περιλαμβάνουν βλάβες της καρδιάς, των νεφρών και του ήπατος και πρόκληση δευτερογενών καρκίνων, όπως η λευχαιμία.
Για τους ανθρώπους που κάνουν πολλαπλές δόσεις χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας έχουν αναπτυχθεί φαρμακευτικές αγωγές που ελαττώνουν σημαντικά την πιθανότητα αυτών των ευρέως φάσματος και απειλητικών για τη ζωή επιπλοκών.
