Η παράλυση του Μπελ (Bell′s palsy) προκαλεί αδυναμία ή παράλυση των μυών που ελέγχουν την έκφραση στη μία πλευρά του προσώπου. Η ασθένεια έγινε περισσότερο γνωστή το 2014 όταν χτύπησε τον Αμερικανό ηθοποιό Μπρους Γουίλις. Συνήθως δεν χρειάζεται θεραπεία επειδή η κατάσταση είναι προσωρινή.
Η πάθηση περιγράφηκε για πρώτη φορά το 19ο αιώνα από το Σκωτσέζο χειρουργό Charles Bell και πήρε το όνομα του. Οφείλεται σε βλάβη του προσωπικού νεύρου (facial nerve), το οποίο πορεύεται κάτω από το αφτί προς τους μυς του προσώπου της ίδιας πλευράς.
Υπάρχουν βασικά δύο προσωπικά νεύρα, ένα σε κάθε μεριά του προσώπου. Αρχίζουν από τον εγκέφαλο, φθάνουν στην περιοχή του προσώπου και διέρχονται από ένα στενό οστικό κανάλι του κρανίου που βρίσκεται κάτω από το αυτί. Το κάθε προσωπικό νεύρο, ευθύνεται για την κινητικότητα των μυών στην αντίστοιχη μεριά του προσώπου. Τα προσωπικά νεύρα ελέγχουν τις κινήσεις του ανοίγματος και κλεισίματος των ματιών, των εκφράσεων του προσώπου, το χαμόγελο, η συνοφρύωση κλπ. Επίσης ελέγχουν τη λειτουργία των δακρυγόνων αδένων.
Η αιτία της παράλυσης Μπελ είναι άγνωστη και η εξέλιξη της δεν είναι καλά κατανοητή. Η επικρατούσα θεωρία είναι πως το προσωπικό νεύρο εμφανίζει οίδημα (πρήξιμο), ίσως από κάποια ιογενή λοίμωξη, όπως ο έρπητας (έρπητας ζωστήρας). Το νεύρο δεν έχει χώρο να επεκταθεί εντός του οστέινου καναλιού, όπου πορεύεται και η παράλυση του Bell προκύπτει από κάκωση του νεύρου λόγω περιορισμού ή συμπίεσης.
Συμπτώματα
Η πλήρης παράλυση από τη μία πλευρά του προσώπου σας κάνει να φαίνεστε ανέκφραστοι, διότι δεν έχετε καμία κινητικότητα στους μυς από το μέτωπο και μέχρι κάτω από το στόμα στην πλευρά που έχει παραλύσει.
Η γωνία του στόματος σας μπορεί να πέφτει και μπορεί να δυσκολεύεστε να συγκρατήσετε τα σάλια σας από αυτή την πλευρά του στόματος σας. Όταν κινείτε τους μυς της μη προσβεβλημένης περιοχής, το πρόσωπο παραμορφώνεται. Το μάτι στην προσβεβλημένη σας πλευρά μπορεί να κλείνει μερικώς ή καθόλου, οπότε μπορεί να τρέχουν δάκρυα απ’ αυτό το μάτι.
Ορισμένοι άνθρωποι παραπονιούνται για πόνο πίσω από το αφτί, στη γνάθο ή σε ολόκληρη την πλευρά του προσώπου. Μπορεί να νιώθετε πως η μη προσβεβλημένη πλευρά φαίνεται συστραμμένη ή συσπασμένη και μπορεί να νιώθετε αλλαγές στην έκκριση σιέλου και στη γεύση, υπερευαισθησία στον ήχο ή δυσκολία στην ομιλία ή στην κατάποση της τροφής.
Σημεία και συμπτώματα
- Χαλάρωση των μυών και αδυναμία στη μία πλευρά του προσώπου.
- Αδυναμία σύγκλεισης του ενός οφθαλμού.
Η παράλυση του Bell μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι συχνότερη μεταξύ των 30 ως 60 ετών. Ορισμένες φορές σχετίζεται με λοίμωξη του μέσου ωτός. Κάθε χρόνο περίπου 40.000 Αμερικανοί παθαίνουν αυτή τη διαταραχή. Αν πάσχουν ταυτόχρονα και οι δύο πλευρές του προσώπου, μπορεί αιτία να είναι μία άλλη πάθηση, όπως η νόσος του Lyme ή η σαρκοείδωση.
Διάγνωση
Η έναρξη της παράλυσης του Bell τείνει να είναι κάπως απότομη. Μπορεί να την προσέξετε, όταν ξυπνήσετε. Πόνος πίσω από το αφτί σας μπορεί να προηγηθεί της παράλυσης για μία ή δύο ημέρες. Η μέγιστη αδυναμία ή η παράλυση μπορεί να γίνουν εμφανείς εντός 48 ωρών μετά την έναρξη.
Ο γιατρός σας μπορεί να είναι σε θέση να κάνει μία πρώτη διάγνωση κοιτώντας το πρόσωπο σας και ζητώντας σας να προσπαθήσετε να κινήσετε τους μυς του προσώπου σας.
Άλλες καταστάσεις, όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο, μπορούν να προκαλέσουν παράλυση της μίας πλευράς του προσώπου και χρειάζεται προσεκτική εκτίμηση, ώστε να αποκλειστούν οι διαταραχές αυτές. Η παράλυση του Bell προσβάλλει συνήθως όλους τους μυς στη μία πλευρά του προσώπου ισότιμα, συμπεριλαμβανομένων των μυών του μετώπου. Τα εγκεφαλικά επεισόδια δεν προκαλούν συνήθως παράλυση των μυών του μετώπου στην προσβεβλημένη πλευρά του προσώπου.
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ζητήσει να κάνετε ηλεκτρομυογράφημα. Η εξέταση αυτή μετράει την ηλεκτρική δραστηριότητα ως απάντηση σε διέγερση, για να προσδιορίσει τη σοβαρότητα της βλάβης του νεύρου.
Πόσο σοβαρή είναι η παράλυση Bell; Η παράλυση του Bell αποτελεί συνήθως προσωρινό πρόβλημα. Στο 80% των περιπτώσεων η ανάρρωση ξεκινά μέσα σε δύο έως τρεις εβδομάδες και ολοκληρώνεται εντός λίγων μηνών. Όταν είναι ήπια, μπορεί να γίνεται αντιληπτή, μόνο όταν χαμογελάτε. Η βελτίωση της παράλυσης κατά το τέλος της πρώτης εβδομάδας σημαίνει ευνοϊκό αποτέλεσμα.
Η ανάρρωση ποικίλλει και το ηλεκτρομυογράφημα μπορεί να βοηθήσει στον προσδιορισμό της πρόγνωσης. Αν η βλάβη στο προσωπικό νεύρο είναι ασυνήθιστα σοβαρή, οι ίνες μπορεί να καταστραφούν μη αναστρέψιμα. Μπορεί να προκύψει κάποια επιπλοκή από την εκ νέου ανάπτυξη των νευρικών ινών προς λάθος κατεύθυνση. Η λανθασμένη κατεύθυνση των ινών μπορεί να προκαλέσει ακούσια σύσπαση κάποιων μυών κατά τη διάρκεια της κίνησης του προσώπου.
Θεραπεία
Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν πλήρως χωρίς θεραπεία. Οι γιατροί δεν είναι βέβαιοι πως η οποιαδήποτε θεραπεία αλλάζει το τελικό αποτέλεσμα της παράλυσης Bell.
Αν δεν μπορείτε να κλείσετε πλήρως το μάτι σας, ωστόσο, θα χρειαστεί να λάβετε μέτρα, για να το προστατέψετε από την υπερβολική ξηρότητα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε έλκος του κερατοειδούς.
Η χρήση ενός προσωρινού επιδέσμου του προσώπου ή μίας αλοιφής μπορεί να βοηθήσει κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η χρήση σταγόνων ενυδάτωσης, όπως οι σταγόνες μέθυλο-κυτταρίνης, βοηθούν να προφυλάξετε το μάτι σας από τη σκόνη και την ξηρότητα.
Οι γιατροί ορισμένες φορές συνταγογραφούν ένα κορτικοστεροειδές φάρμακο, όπως η πρεδνιζόνη, για την ελάττωση του πιθανού οιδήματος του προσωπικού σας νεύρου. Ιοστατικά φάρμακα, όπως η ακυκλοβίρη ή η φαμκικλοβίρη μπορεί να βοηθήσουν στον περιορισμό ή στην ελάττωση της βλάβης του νεύρου από ιογενή αίτια.
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας συστήσει φυσικοθεραπεία και μασάζ προσώπου για τη διατήρηση του μυϊκού τόνου.
