Κάθε φορά, κάθε λίγα δευτερόλεπτα, που ανοιγοκλείνετε τα μάτια τα δάκρυα λιπαίνουν τα μάτια σας. Το υγρό είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία των ματιών.
Μπορεί όμως να παρουσιαστούν προβλήματα με τους δακρυϊκούς αδένες και να προκαλέσουν μόνιμα υγρά ή ξηρά μάτια.
Ξηροφθαλμία
Η ξηροφθαλμία, που οφείλεται στην έλλειψη ή στην αλλαγή της σύστασης των δακρύων, μπορεί να οδηγήσει σε ενοχλήσεις. Μπορεί να αισθάνεστε τα μάτια σας ζεστά και αδρά και να φαίνονται πρησμένα και κόκκινα. Η πάθηση επηρεάζει συνήθως και τα δύο μάτια.
Η ξηροφθαλμία μπορεί να προκληθεί από αλλεργία σε σταγόνες που χρησιμοποιήσατε για κάποια άλλη πάθηση ή από το σύνδρομο Sjogren, μία πάθηση του συνδετικού ιστού, που συνήθως σχετίζεται με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, ή χωρίς κάποιο εμφανές αίτιο. Η ξηροφθαλμία είναι πιο συνηθισμένη στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, πιθανόν λόγω των ορμονικών αλλαγών.
Διάφορα προβλήματα, που δε σχετίζονται με την παραγωγή δακρύων, μπορεί να σας κάνουν να αισθάνεστε τα μάτια σας ξηρά και αδρά. Αυτά μπορεί να είναι:
- Φλεγμονή των βλεφάρων (βλεφαρίτιδα).
- Εντρόπιο ή εκτρόπιο.
- Ερεθιστικές ουσίες του περιβάλλοντος, όπως καπνός, ήλιος, αέρας και οικιακή θέρμανση.
- Διατάραξη της λειτουργίας για άνοιγμα και κλείσιμο των βλεφάρων.
- Κόπωση των ματιών.
Επιπλέον, πολλά συνηθισμένα φάρμακα, που δίνονται με ή χωρίς συνταγή, μπορούν να προκαλέσουν ξηροφθαλμία. Αυτά είναι διουρητικά, αντιισταμινικά, υπνωτικά, τρικυκλικά, αντικαταθλιπτικά, μερικά φάρμακα κατά της ακμής και παυσίπονα που βασίζονται στο όπιο, όπως η μορφίνη.
Θεραπεία. Αν και η πάθηση δεν απειλεί σε γενικές γραμμές την όραση, η ενόχληση της ξηροφθαλμίας μπορεί να απαιτεί ιατρική αντιμετώπιση. Ο γιατρός θα σας χορηγήσει μάλλον τεχνητά δάκρυα που μπορείτε να χρησιμοποιείτε, για να ξεπλένετε τα μάτια σας, όποτε το χρειάζεστε. Αν η πάθηση σας έχει προκληθεί από αλλεργική αντίδραση σε κάποιες σταγόνες, η παύση τους συνήθως βοηθάει.
Δακρύρροια
Η περίσσεια δακρύων μπορεί να προέρχεται από υπερβολική παραγωγή δακρύων ή από ανεπαρκή αποχέτευση από τους δακρυορρινικούς πόρους, τους αγωγούς που στραγγίζουν τα δάκρυα από τα μάτια στη μύτη σας. Αυτό συμβαίνει συνήθως στους ενήλικες.
Ωστόσο, περίπου 5% των βρεφών γεννιούνται με τον ένα δακρυορρινικό πόρο κλειστό. Στα περισσότερα από αυτά τα βρέφη οι δακρυορρινικοί πόροι ανοίγουν από μόνοι τους μέσα σε μερικές εβδομάδες. Συνήθως προσβάλλεται μόνο το ένα μάτι. Άλλα αίτιαείναι ερεθισμός του ματιού εξαιτίας κάποιας αμυχής, μόλυνσης του βλεφάρου, βλεφαρίδας που μεγαλώνει προς τα μέσα, αλλεργικών ή ρινικών προβλημάτων.
Θεραπεία. Ο γιατρός θα εξετάσει το μάτι προσεκτικά για σημάδια απόφραξης του δακρυορρινικού πόρου ή αυξημένης παραγωγής δακρύων. Θα σας κάνει ερωτήσεις, για να εξακριβώσει άλλα πιθανά αίτια. Αυτά μπορεί να είναι ουλές στο δακρυορρινικό πόρο που έχουν προκληθεί από χρόνια ιγμορίτιδα, χρόνιες αλλεργίες ή τραυματισμό στη μύτη. Η θεραπεία για τον αποφραγμένο πόρο γίνεται συνήθως με διάνοιξη και ξέπλυμα του συστήματος αποχέτευσης των δακρύων. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να απαιτείται εγχείρηση.
Μόλυνση του δακρυορρινικού πόρου
Μερικές φορές, ο δακρυορρινικός πόρος μπορεί να μολυνθεί (δακρυοκυστίτιδα). Όταν συμβαίνει αυτό, οι ιστοί μεταξύ της εσωτερικής γωνίας του ματιού και της ράχης της μύτης πρήζονται, κοκκινίζουν και είναι ευαίσθητοι. Τα δάκρυα δεν μπορούν να αποχετευτούν προς τη μύτη και έτσι προκαλούν δακρύρροια.
Θεραπεία. Ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει ένα αντιβιοτικό για τη μόλυνση. Για να ανακουφιστείτε, τοποθετήστε μία ζεστή κομπρέσα στο μάτι σας αρκετές φορές την ημέρα. Βρέξτε ένα καθαρό πανί χωρίς κλωστές σε ζεστό νερό, στύψτε το και τοποθετήστε το πάνω από το μάτι με το πρόβλημα για 10 περίπου λεπτά.
Όταν υποχωρήσει η μόλυνση, μπορεί να χρειάζεται να ανοιχτεί χειρουργικά μία καινούρια αποχέτευση για τα δάκρυα. Με αυτή την επέμβαση, που ονομάζεται δακρυορινοκυστοστομία, ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα λεπτό σωλήνα σιλικόνης, για να κρατήσει ανοιχτό το νέο αγωγό κατά τη διάρκεια της επούλωσης.
Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειάζεται να εμφυτευτεί χειρουργικά ένας τεχνητός αγωγός δακρύων. Ο τεχνητός αγωγός είναι φτιαγμένος από άθραυστο γυαλί και τοποθετείται στην εσωτερική γωνία του βλεφάρου.
Συμβουλή πρόληψης
Όπως όλα τα υγρά, τα δάκρυα εξατμίζονται, όταν εκτίθενται στον αέρα. Βρείτε παρακάτω απλά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε, για να μειώσετε την εξάτμιση και τα προβλήματα ξηροφθαλμίας:
- Μην κατευθύνετε το πιστολάκι, τη θέρμανση του αυτοκινήτου ή τον ανεμιστήρα προς τα μάτια σας.
- Φοράτε γυαλιά, όταν βρίσκεστε έξω τις ημέρες με πολύ αέρα και όταν κολυμπάτε.
- Διατηρείτε την υγρασία του σπιτιού σας μεταξύ του 30 και 50%. Το χειμώνα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έναν υγραντήρα για να αυξήσετε την υγρασία του ξηρού εσωτερικού αέρα.
- Να θυμάστε να ανοιγοκλείνετε τα μάτια σας. Όταν συνειδητά ανοιγοκλείνετε τα βλέφαρα των ματιών σας βοηθάτε στην καλύτερη εξάπλωση των δακρύων σας.
