Τις περισσότερες φορές η τερηδόνα ανακαλύπτεται κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικής εξέτασης. Ο έγκαιρος εντοπισμός και η θεραπεία της τερηδόνας μπορεί να σας γλιτώσουν από τον πόνο και τα έξοδα και, το πιο σημαντικό, να σώσουν τα δόντια σας. Όσο πιο γρήγορα εντοπιστεί η τερηδόνα, τόσο λιγότερο πόνο θα νιώσετε, γιατί τα εξωτερικά μέρη του δοντιού, η αδαμαντίνη και η οδοντίνη, είναι πολύ λιγότερο ευαίσθητα στον πόνο σε σχέση με τον οδοντικό πολφό.
Σημεία και συμπτώματα
- Ήπιος ή έντονος πόνος, όταν τρώτε ή πίνετε κάτι γλυκό, παγωμένο ή ζεστό.
- Πονόδοντος.
Διάγνωση
Ο οδοντίατρος θα σας εξετάσει για τερηδόνα χρησιμοποιώντας ένα οδοντικό εξερευνητή και ένα μικρό καθρέπτη. Μία άλλη μέθοδος εντοπισμού είναι η ακτινογραφία, η οποία δίνει στον οδοντίατρο πληροφορίες για τα δόντια και τα περιβάλλοντα ούλα και οστά.
Ο οδοντίατρος μπορεί να εντοπίσει μία κοιλότητα, ακόμα και αν δεν έχετε κάποια συμπτώματα. Τα πρώιμα στάδια της τερηδόνας δεν προκαλούν συνήθως πόνο. Κάποιες άλλες φορές μπορεί να νιώσετε έναν ήπιο πόνο σε κάποιο δόντι, όταν τρώτε κάτι γλυκό, ζεστό ή παγωμένο. Αν αισθανθείτε έντονο πόνο, όταν τρώτε τέτοια φαγητά, μπορεί να έχετε πιο σοβαρή σήψη στο δόντι.
Θεραπεία
Ακόμα και αν έχετε ένα δόντι με σοβαρή σήψη, πολλές φορές μπορεί να σωθεί μέσα από διαδικασίες, όπως τα οδοντικά σφραγίσματα, οι στεφάνες και οι απονευρώσεις. Πριν από μία τέτοια διαδικασία εισάγεται ένα τοπικό αναισθητικό στο κοντινότερο ούλο, για να μουδιάσει το νεύρο και να εμποδίσει τον πόνο.
Σε μερικές περιπτώσεις κάποιοι οδοντίατροι χορηγούν οξείδιο του αζώτου – μερικές φορές ονομάζεται και ως αέριο γέλιου – για να μειώσουν το άγχος και την ενόχληση. Αν παίρνετε φάρμακα, να το αναφέρετε στον οδοντίατρο σας, πριν αποδεχτείτε κάποιο αναισθητικό. Ορισμένα φάρμακα και αναισθητικά μπορεί να έχουν ανεπιθύμητες παρενέργειες, αν ληφθούν ταυτόχρονα.
Σφραγίσματα
Η διαδικασία της σήψης μπορεί συνήθως να σταματήσει αφαιρώντας το σάπιο μέρος του δοντιού και αντικαθιστώντας το με ένα σφράγισμα. Μερικές φορές, όταν η σήψη είναι μεγάλη, τοποθετείται ένα προσωρινό σφράγισμα, το οποίο παρέχει στον οδοντίατρο σας τη δυνατότητα να παρατηρήσει την αντίδραση και την ευαισθησία του δοντιού στη θεραπεία.
Μετά από αρκετές εβδομάδες, αν δεν έχετε εμφανίσει ανεπιθύμητα σημεία ή συμπτώματα, ο οδοντίατρος σας αφαιρεί το σφράγισμα και το αντικαθιστά με ένα μόνιμο.
Το είδος του σφραγίσματος που χρησιμοποιείται εξαρτάται από τη θέση και τη λειτουργία του δοντιού. Οι γομφίοι, που κάνουν τη μεγαλύτερη δουλειά της μάσησης και εκτελούν το πιο δύσκολο έργο, απαιτούν πιο ανθεκτικά υλικά σε σχέση με τα μπροστινά δόντια. Ένα σφράγισμα σε κάποιο μπροστινό δόντι πρέπει να ταιριάζει με το χρώμα του ίδιου του δοντιού, αν αυτό είναι δυνατό. Αυτό δεν είναι τόσο σημαντικό για τα πίσω δόντια.
Το πιο συνηθισμένο υλικό αποκατάστασης είναι αμάλγαμα από ασήμι, το οποίο χρησιμοποιείται στα πίσω δόντια. Αυτά τα σφραγίσματα αποτελούνται συνήθως από αμαλγάματα υδραργύρου, ασημιού, χαλκού και άλλων μετάλλων. Η προσθήκη χαλκού στο μείγμα κάνει το αμάλγαμα ασημιού πολύ πιο ανθεκτικό. Η χρυσή επίστρωση, μία πιο ακριβή αποκατάσταση, χρησιμοποιείται μερικές φορές στη θέση του αμαλγάματος, όταν απαιτείται μεγαλύτερη δύναμη και υποστήριξη.
Τα σφραγίσματα στα μπροστά δόντια πρέπει να είναι όσο λιγότερο ορατά γίνεται. Το πυριτικό άλας, μία μορφή τσιμέντου πορσελάνης, που μοιάζει με την αδαμαντίνη του δοντιού, αποτελούσε κάποτε τη βασική επιλογή. Σήμερα χρησιμοποιούνται κυρίως συνθετικές ρητίνες για τα μπροστινά δόντια και μερικές φορές και στα πίσω δόντια, αν η σήψη είναι μικρή και η περιοχή δε χρησιμοποιείται για έντονη μάσηση. Συνθετικά υλικά που μπορούν να χρωματιστούν, για να ταιριάξουν με το χρώμα του δοντιού σας, φτιάχνονται από πλαστικές ρητίνες και ένα υλικό πλήρωσης πολύ λεπτών σωματιδίων που μοιάζουν με γυαλί.
Είναι ένα σφράγισμα ασημιού ασφαλές; Τα σφραγίσματα από αμάλγαμα ασημιού είναι ασφαλή και δεν έχουν συσχετιστεί με οποιαδήποτε ιατρική πάθηση. Σε σπάνιες περιπτώσεις ένα άτομο μπορεί να είναι αλλεργικό στον υδράργυρο που χρησιμοποιείται στα αμαλγάματα των σφραγισμάτων. Τα σημεία συνήθως είναι ένα εξάνθημα στο στόμα και στο πρόσωπο παρόμοιο με αυτό των άλλων ειδών αλλεργιών. Τα άτομα που είναι αλλεργικά στο σφράγισμα έχουν συνήθως ιατρικό ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών στα μέταλλα.
Στεφάνη (θήκη)
Αν το δόντι σας έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο σήψης, ώστε να μην μπορεί να υποστηρίξει πολλά μικρά σφραγίσματα ή ένα μεγάλο χωρίς κίνδυνο να σπάσει, ο οδοντίατρος μπορεί να αφαιρέσει τη σήψη και να προετοιμάσει το δόντι, για να τοποθετηθεί μία θήκη πάνω από αυτό. Η θήκη μπορεί να είναι φτιαγμένη από πορσελάνη, μέταλλο ή ένα συνδυασμό των δύο.
Ένα αποτύπωμα του δοντιού σας παρέχει το μοντέλο για τη θήκη, η οποία κατασκευάζεται σε οδοντοτεχνικό εργαστήριο. Η θήκη στη συνέχεια τοποθετείται και τελικά κολλιέται στη θέση της πάνω από το απομεινάρι του αρχικού δοντιού.
Απονεύρωση
Αν έχετε ένα δόντι το οποίο είναι σοβαρά μολυσμένο ή κινδυνεύει από σοβαρή μόλυνση, ο οδοντίατρος σας μπορεί να προχωρήσει σε απονεύρωση. Αυτή περιλαμβάνει την αφαίρεση
του νεύρου και του οδοντικού πολφού καθώς και οποιουδήποτε σάπιου υλικού από τον πόρο της ρίζας και του πολφικού θαλάμου.
Σε αυτή τη διαδικασία με τα πολλά στάδια ο πολφός αφαιρείται και το άνοιγμα που δημιουργείται απολυμαίνεται και γεμίζεται με ένα αδρανές υλικό (γουταπέρκα) και ένα στεγανωτικό υλικό.
Όταν γίνει αυτό, η υπόλοιπη κατασκευή του δοντιού καλύπτεται με σφράγισμα ή θήκη.
Διαδικασία στήριξης και πλήρωσης
Κάποιες φορές, όταν ένα δόντι έχει ραγίσει ή έχει τραυματιστεί σοβαρά, μπορεί να χρειαστεί να ανακατασκευαστεί στο σχήμα του μετά από απονεύρωση. Σε αυτή τη διαδικασία ένα υλικό στήριξης και ένα πλήρωσης χρησιμοποιούνται στο δόντι, πριν τοποθετηθεί μία θήκη.
