Οι κροταφογναθικές είναι αρθρώσεις που μοιάζουν με μεντεσέ και συνδέουν τις δυο πλευρές της κάτω γνάθου με το κρανίο σας. Όπως και σε πολλές άλλες αρθρώσεις, οι αρθρικές επιφάνειες καλύπτονται με χόνδρο και διαχωρίζονται από ένα μικρό δίσκο που εμποδίζει τα οστά να τρίβονται το ένα με το άλλο.
Οι μύες που σας επιτρέπουν να ανοίγετε και να κλείνετε το στόμα σας βοηθούν επίσης στη σταθεροποίηση αυτών των αρθρώσεων, που βρίσκονται περίπου 1 εκατοστό μπροστά από κάθε ακουστικό πόρο.
Οι κροταφογναθικές αρθρώσεις βρίσκονται σε κάθε πλευρά του κρανίου στο σημείο όπου η κάτω γνάθος συνδέεται με το βρεγματικό οστό του κρανίου σας. Η φλεγμονή, ο τραυματισμός ή το εξάρθρημα αυτής της άρθρωσης μπορεί να προκαλέσει πόνο.
Όταν ανοίγετε το στόμα σας, η κάτω γνάθος κινείται προς τα κάτω και εμπρός. Για τη φυσιολογική κίνηση της γνάθου οι κροταφογναθικές αρθρώσεις πρέπει να δουλεύουν συγχρονισμένα. Αν η κίνηση και των δύο αρθρώσεων δεν είναι συντονισμένη, ο δίσκος που διαχωρίζει την κάτω γνάθο από το κρανίο μπορεί να φύγει από τη θέση του προκαλώντας δυσλειτουργία της γνάθου. Αν το στόμα σας ανοίξει γρήγορα με βία ή πάρα πολύ, η γνάθος μπορεί να εξαρθρωθεί.
Συμπτώματα και διάγνωση
Οι κροταφογναθικές, όπως και οι άλλες αρθρώσεις, είναι ευάλωτες σε διάφορες παθήσεις, όπως είναι η οστεοαρθρίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και άλλες μορφές φλεγμονών. Άλλα αίτια πόνου των κροταφογναθικών αρθρώσεων είναι οι φθορές, η πίεση, η κακή σύγκλειση και η κακή εφαρμογή οδοντικών συσκευών, όπως σιδεράκια ή άλλες. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν όγκοι σε αυτή την περιοχή.
Η χρόνια ένταση και το άγχος μπορεί να σας κάνουν να σφίγγετε το σαγόνι ή να τρίβετε τα δόντια σας – μία πάθηση που ονομάζεται τριγμός. Πολλά άτομα δε γνωρίζουν ότι τρίβουν τα δόντια τους, γιατί συχνά συμβαίνει, όταν κοιμούνται.
Αυτή η υπερβολική χρήση της κροταφογναθικής άρθρωσης και των υποστηρικτικών μυών μπορεί να προκαλεί πόνο στη γνάθο και πονοκέφαλο, όταν σηκώνεστε το πρωί. Ο πόνος που σχετίζεται με τις παθήσεις των κροταφογναθικών μπορεί να κυμαίνεται από μικρός μέχρι σοβαρός και η κατάσταση μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη.
Σημεία και συμπτώματα
- Ευαισθησία των μυών της γνάθου.
- Ένας βουβός πόνος μπροστά από το αφτί.
- Ένας ήχος κλικ ή αίσθηση τριψίματος, όταν ανοίγετε το στόμα ή όταν μασάτε.
- Κλείδωμα της άρθρωσης, που δυσκολεύει το άνοιγμα ή κλείσιμο του στόματος.
- Πονοκέφαλος.
Ο γιατρός ή ο οδοντίατρος μπορεί να ακροαστεί για τυχόν ήχους που κάνει το σαγόνι σας και να παρατηρήσει το εύρος κίνησης του. Η εξέταση της σύγκλεισης σας μπορεί να αποκαλύψει διαταραχές στην ευθυγράμμιση των δοντιών και στην κίνηση της γνάθου.
Καταστάσεις, όπως ένα ογκώδες σφράγισμα, ένα στραβό δόντι, ένα μετατοπισμένο δόντι εξαιτίας παλιότερης απώλειας κάποιων άλλων δοντιών ή κάποια συγκεκριμένα κληρονομικά χαρακτηριστικά, μπορεί να ευθύνονται για την κακή ευθυγράμμιση και τον επακόλουθο πόνο.
Επιπλέον, εξετάζοντας τη φθορά της άρθρωσης, ο οδοντίατρος μπορεί να εξακριβώσει αν τρίβετε χρονίως τα δόντια σας. Με την αφή πάνω από την άρθρωση, ενώ κινείται, ο οδοντίατρος μπορεί να εξακριβώσει το αίτιο της πάθησης. Επίσης, η ακτινογραφία ή μαγνητική τομογραφία μπορεί να βοηθήσει το γιατρό να ελέγξει τις διαταραχές.
Θεραπεία
Ο γιατρός ή ο οδοντίατρος θα σας ζητήσει να μη χρησιμοποιείτε υπερβολικά το σαγόνι σας και μπορεί να συστήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες θεραπείες:
Αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Για να μειώσει τη φλεγμονή, ο γιατρός ή ο οδοντίατρος μπορεί να σας συστήσει να πάρετε ασπιρίνη ή κάποιο άλλο μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο (NSAID), όπως είναι η ιβουπροφαίνη (Brufen κ.ά.). Σε περίπτωση σοβαρού πόνου και φλεγμονής ο γιατρός ή ο οδοντίατρος μπορεί να σας κάνει ένεση με ένα κορτικοστεροειδές φάρμακο μέσα την άρθρωση.
Διορθωτική οδοντική θεραπεία. Ο οδοντίατρος μπορεί να καταφέρει να βελτιώσει τη σύγκλειση σας εξισορροπώντας τις επιφάνειες μάσησης των δοντιών σας ή αντικαθιστώντας χαμένα δόντια, σφραγίσματα ή στεφάνες.
Μασελάκι. Αν η κροταφογναθική άρθρωση δεν είναι ευθυγραμμισμένη, ο οδοντίατρος μπορεί να συστήσει ένα πλαστικό μασελάκι (νάρθηκας), που φοριέται πάνω από τα δόντια, για να βοηθήσει στην ευθυγράμμιση της πάνω και κάτω γνάθου.
Προστασία για τον ύπνο. Αν τρίβετε τα δόντια σας στον ύπνο, μία μαλακή ή σφιχτή συσκευή που εισάγεται πάνω από τα δόντια μπορεί να σας βοηθήσει να τα προφυλάξετε από το τρίψιμο.
Εγχείρηση. Αν οι άλλες προσεγγίσεις δε δουλέψουν, μπορεί να είναι απαραίτητη, αν και είναι σπάνια, η εγχείρηση για την επισκευή ή αφαίρεση του δίσκου μεταξύ του σαγονιού και του βρεγματικού οστού.
Προσωπική φροντίδα. Εκτός από τις ιατρικές θεραπείες οι ακόλουθες τακτικές προσωπικής φροντίδας μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της υπερβολικής χρήσης και της φλεγμονής της κροταφογναθικής σας άρθρωσης:
- Μη μασάτε τσίχλα.
- Αποφύγετε τα κολλώδη φαγητά και τις τροφές που απαιτούν πολλή μάσηση, όπως οι καραμέλες, το σκληρό κρέας και τα ωμά καρότα ή το σέλινο.
- Όταν χασμουριέστε, να αποφεύγετε να ανοίγετε υπερβολικά το στόμα σας.
- Αν το άγχος σάς κάνει να τρίβετε από συνήθεια τα δόντια ή να σφίγγετε το σαγόνι σας, μία θεραπεία χαλάρωσης ή μία νυχτερινή προστασία, που μπορείτε να τη φοράτε, όταν κοιμάστε, μπορεί να σας ανακουφίσουν.
