Η δυσπεψία (dyspepsia) είναι ένας μη συγκεκριμένος όρος που χρησιμοποιείται, για να περιγράψει πολλά συμπτώματα που σχετίζονται με κοιλιακές ενοχλήσεις, ιδιαίτερα μετά το φαγητό.
Συνήθως ωστόσο σχετίζεται με στομαχικό πόνο ή ενοχλήσεις. Η δυσπεψία από μόνη της δεν είναι νόσος. Είναι περισσότερο ένα σύμπτωμα που προσβάλλει κάποια στιγμή τους περισσότερους ανθρώπους. Η αντιμετώπιση αφορά φάρμακα και αλλαγές στη διατροφή.
Σημεία και συμπτώματα
- Ενοχλήσεις ή ένα συναίσθημα πληρότητας στην πάνω κοιλιακή χώρα.
- Ναυτία.
- Αίσθηση φουσκώματος, που συχνά υποχωρεί με ερυγές (ρέψιμο).
Μερικοί άνθρωποι έχουν δυσπεψία, μόνο αφού καταναλώσουν συγκεκριμένες τροφές ή μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Άλλοι έχουν δυσπεψία καθημερινά. Μερικές φορές προκαλείται από ένα έλκος ή από μία φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου (γαστρίτιδα). Συχνά δεν εντοπίζεται συγκεκριμένη αιτία.
Αιτίες
Η δυσπεψία σχετίζεται συνήθως με μία πάθηση που ονομάζεται δυσπεψία χωρίς έλκος. Σε αυτή την πάθηση τα συμπτώματα μιμούνται τα συμπτώματα του έλκους, αλλά δεν μπορεί να εντοπιστεί έλκος. Η δυσπεψία χωρίς έλκος μπορεί να προκληθεί από πολλές αιτίες:
Αντίδραση σε φάρμακα και συμπληρώματα. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη (Brufen κ.ά.) και η ναπροξαίνη (Naprosyn κ.ά.) μπορεί να προκαλέσουν έλκη και γαστρίτιδα. Αυτά τα φάρμακα μπορεί να ερεθίσουν το πεπτικό σας σύστημα, χωρίς να προκαλέσουν ορατή στομαχική ή εντερική βλάβη. Το ίδιο μπορεί να αληθεύει και για άλλα φάρμακα και συμπληρώματα, όπως αντιβιοτικά, στεροειδή, μέταλλα και βότανα.
Υπερπαραγωγή γαστρικού οξέος. Τα κύτταρα που εκκρίνουν οξύ στο στομάχι μπορεί να παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες από τις φυσιολογικές πεπτικές ουσίες που ερεθίζουν τους γαστρικούς ιστούς.
Παθήσεις του στομάχου. Για άγνωστους λόγους το στομάχι σας μπορεί να μη λειτουργεί ή να αδειάζει σωστά. Αυτό συμβαίνει μερικές φορές μετά από ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις.
Ευαισθησία στο οξύ. Οι ιστοί στο στομάχι και στο δωδεκαδάκτυλο μπορεί να είναι υπερβολικά ευαίσθητοι στα επίπεδα οξέος και να ερεθίζονται εύκολα.
Ευαισθησία στην τροφή. Το στομάχι ή το έντερο σας μπορεί να είναι υπερβολικά ευαίσθητα σε ορισμένες τροφές, συστατικά τροφών ή αναψυκτικά. Συχνά, αλλά όχι πάντα, αυτά είναι ορισμένα καρυκεύματα, εσπεριδοειδή φρούτα και λαχανικά που περιέχουν μέτριες έως υψηλές ποσότητες οξέων. Σε μερικούς ανθρώπους ο καφές ενισχύει τα συμπτώματα τους.
Υπερβολική αντίδραση σε φυσιολογικά ερεθίσματα. Τα νευρικά σήματα μεταξύ του στομάχου και του εγκεφάλου σας μπορεί να αλλοιωθούν προκαλώντας μία υπερβολική αντίδραση σε φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν την ώρα της πέψης.
Άγχος. Η δυσπεψία μπορεί να αποτελεί τον τρόπο αντίδρασης του οργανισμού σας στο άγχος.
Ψυχολογικοί παράγοντες. Η κατάθλιψη, η νευρικότητα ή κάποιος άλλος παράγοντας που επηρεάζει την ψυχική σας υγεία μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο.
Διάγνωση
Επειδή η δυσπεψία μπορεί να είναι ένας ασαφής όρος, είναι σημαντικό να είστε συγκεκριμένοι, όταν περιγράφετε τα συμπτώματα σας στο γιατρό. Πού βρίσκεται η ενόχληση; Συμβαίνει πριν, κατά τη διάρκεια, αμέσως ή πολλές ώρες μετά από ένα γεύμα; Επειδή η δυσπεψία μπορεί να προκληθεί από προβλήματα σε οποιοδήποτε σημείο στο πεπτικό σύστημα, οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις μπορούν να βοηθήσουν το γιατρό σας να εντοπίσει την περιοχή του προβλήματος.
Όταν ο γιατρός εξακριβώσει τα χαρακτηριστικά των συμπτωμάτων σας, οι διαγνωστικές εξετάσεις που θα συστήσει εξαρτώνται από τη φύση και τη σοβαρότητα των συγκεκριμένων συμπτωμάτων και από την ηλικία σας. Οι εξετάσεις μπορεί να είναι οισοφαγογαστροσκοπηση, ακτινογραφία με βάριο, υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία του παγκρέατος, του ήπατος και της χοληδόχου κύστεως.
Πόσο σοβαρή είναι η δυσπεψία; Από μόνη της η δυσπεψία είναι περισσότερο μία ενόχληση παρά ένα σοβαρό πρόβλημα. Ωστόσο, επειδή μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα κάποιας σοβαρής πάθησης, αντιμετωπίστε τη δυσπεψία σοβαρά, ιδιαίτερα αν έχει παρουσιαστεί πρόσφατα. Είναι σημαντικό να επισκεφθείτε το γιατρό σας, έτσι ώστε να αποκλείσετε τα πιο σοβαρά προβλήματα.
Αντιμετώπιση
Αν για τη δυσπεψία σας ευθύνεται κάποιο συγκεκριμένο αίτιο, όπως ένα πεπτικό έλκος ή γαστρίτιδα, η αντιμετώπιση του θα σας ανακουφίσει κατά πάσα πιθανότητα από τα συμπτώματα. Όταν δεν μπορεί να βρεθεί κάποιο αίτιο, η φαρμακευτική αγωγή και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής αποτελούν τους πιο συνηθισμένους τρόπους αντιμετώπισης της δυσπεψίας.
Προσωπική φροντίδα. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να αποφεύγετε ή να περιορίσετε ορισμένες τροφές ή αναψυκτικά που μπορεί να προκαλούν τη δυσπεψία σας. Μπορεί επίσης να σας αποτρέψει από το κάπνισμα, το αλκοόλ και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, που μπορεί να συμβάλλουν στη δυσπεψία.
Επιπλέον, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τεχνικές, για να σας βοηθήσει να μειώσετε το άγχος, αν αυτό φαίνεται να είναι ένα πιθανό αίτιο των συμπτωμάτων σας. Πρέπει να κάνετε προσπάθεια να αλλάξετε τους παράγοντες που προκαλούν τα συμπτώματα σας.
Ένα πεπτικό έλκος που συμβαίνει στο ανώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου (δωδεκαδάκτυλο) ονομάζεται έλκος του δωδεκαδάκτυλου.
Φάρμακα. Ο γιατρός μπορεί να επιλέξει να δοκιμάσετε μερικές εβδομάδες θεραπείας με κάποιο αντιόξινο φάρμακο ή με κάποιο Η2 ανταγωνιστή, όπως η σιμετιδίνη, η ρανιτιδίνη, η νιζατιδίνη ή η φαμοτιδίνη και να δει αν τα συμπτώματα μειώνονται.
Ο γιατρός μπορεί επίσης να σας συστήσει ένα φάρμακο, όπως η σουκραλφάτη (Sucralfate), που επιδρά προστατεύοντας το βλεννογόνο υμένα του στομάχου. Μία φαρμακευτική ουσία που ονομάζεται μετοκλοπραμίδη χορηγείτε συνήθως, για να διευκολύνει το άδειασμα του στομάχου. Αυτά τα φάρμακα έχουν διάφορα ποσοστά επιτυχίας.
