Οι καλοήθεις (μη καρκινικοί) όγκοι του παχέος εντέρου είναι συνηθισμένοι. Υπολογίζεται ότι 4 στα 10 άτομα άνω των 60 ετών έχουν προεξοχές στο παχύ έντερο που μοιάζουν με μανιτάρια (πολύποδες).
Οι πολύποδες βγαίνουν από το βλεννογόνο υμένα του παχέος εντέρου. Συνήθως δεν προκαλούν σημεία και συμπτώματα και ανακαλύπτονται συμπτωματικά, συχνά κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης για καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού ή κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης για άλλη πάθηση. Ωστόσο, οι πολύποδες πρέπει να αφαιρούνται, γιατί μπορεί να γίνουν καρκινικοί, αν δεν αντιμετωπιστούν.
Σημεία και συμπτώματα
- Τις περισσότερες φορές κανένα.
- Μία πρόσφατη αλλαγή στις συνήθειες της τουαλέτας.
- Αίμα στα κόπρανα, συχνά σε μικροσκοπική ποσότητα.
- Εκκρίσεις βλέννας από τον πρωκτό.
Οι πολύποδες είναι μικρές προεξοχές που μπορεί να εμφανιστούν στο παχύ έντερο και στο ορθό. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι καρκινικοί (καλοήθεις). Μπορεί να πάρουν διάφορα σχήματα. Οι πολύποδες που έχουν μίσχο λέγονται έμμισχοι. Αυτοί που έχουν ευρεία βάση λέγονται άμισχοι.
Είδη
Οι πολύποδες μπορεί να βρεθούν στο παχύ έντερο σε διάφορες ποικιλίες:
Υπερπλαστικοί πολύποδες. Το πιο συνηθισμένο είδος πολύποδα είναι ο υπερπλαστικός πολύποδας, ο οποίος έχει διάμετρο συνήθως μικρότερη από 7 χιλιοστά. Αυτοί οι μικροσκοπικοί πολύποδες δεν αποτελούν συνήθως κίνδυνο, αλλά, αν μεγαλώσουν σε διάμετρο πάνω από 12 χλστ., πρέπει να αφαιρεθούν, για να εξεταστούν και να βεβαιωθούμε ότι δεν είναι καρκινικοί ή προκαρκινικοί.
Αδενωματώδεις πολύποδες. Οι αδενωματώδεις πολύποδες (αδενώματα) είναι επίσης πολύ συνηθισμένοι. Χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με τα μικροσκοπικά τους χαρακτηριστικά: σωληνοειδείς, σωληνολαχνωτοί και λαχνωτοί. Τα πιο συνηθισμένα είναι τα σωληνοειδή αδενώματα, τα οποία έχουν γενικά διάμετρο μικρότερη από 13 χιλιοστά. Τα λαχνωτά αδενώματα είναι λιγότερο κοινά. Τα περισσότερα από τα μισά από αυτά είναι τουλάχιστον 2,5 εκατοστά σε διάμετρο. Τα σωληνολαχνωτά αδενώματα περιλαμβάνουν χαρακτηριστικά των άλλων δύο κατηγοριών.
Το 50% περίπου αναπτύσσει ένα αδένωμα κάποια στιγμή στη ζωή τους, ένα περιστατικό που γίνεται πιο πιθανό με τα χρόνια. Οι αδενωματώδεις πολύποδες έχουν την προοπτική να γίνουν καρκινικοί (κακοήθεις). Η προοπτική αυτή αυξάνεται, καθώς μεγαλώνει ο πολύποδας και καθώς εμφανίζονται περισσότερα λαχνωτά χαρακτηριστικά.
Αυτοί οι πολύποδες πρέπει να αφαιρεθούν για την πρόληψη της εξαλλαγής τους σε καρκίνο. Τις περισσότερες φορές η αφαίρεση γίνεται με την κολονοσκόπηση κατά την οποία ένας λεπτός, εύκαμπτος σωλήνας με οπτικές ίνες εισέρχεται στο ορθό και προχωράει στο παχύ έντερο. Ακόμα και αν κάποιος πολύποδας δείξει στο μικροσκόπιο καρκίνο σε μερικά κύτταρα, η αφαίρεση του με την κολονοσκόπηση μπορεί συχνά να θεραπεύσει τον καρκίνο. Αν υπάρχουν ανησυχίες ότι ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί πέρα από τον πολύποδα, ο γιατρός μπορεί να συστήσει μία εγχείρηση, για να αφαιρεθεί το μέρος του παχέος εντέρου που περιλάμβανε τον πολύποδα μαζί με τον πέριξ ιστό και τους λεμφαδένες.
Φλεγμονώδεις πολύποδες. Οι φλεγμονώδεις πολύποδες πιστεύεται ότι είναι αποτέλεσμα κάποιου τραυματισμού ή φλεγμονής στο βλεννογόνο υμένα του παχέος εντέρου, όπως στην ελκώδη κολίτιδα. Αυτοί είναι σπάνιοι και συνήθως δεν αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για την υγεία.
Νεανικοί πολύποδες. Οι νεανικοί πολύποδες είναι σπάνιοι και συνήθως συμβαίνουν στην παιδική ηλικία. Αυτοί οι πολύποδες μπορεί να αφαιρεθούν εύκολα κατά τη διάρκεια μίας κολονοσκόπησης. Οι νεανικοί πολύποδες και οι παρόμοιοι που σχετίζονται με το σύνδρομο Peutz – Jeghers είναι μία κληρονομική πάθηση.
Κληρονομικοί πολύποδες. Οι περισσότεροι πολύποδες που αναπτύσσονται στο παχύ έντερο δεν είναι κληρονομικοί. Αλλά σε μερικές οικογένειες μπορεί να υπάρξουν κληρονομικοί πολύποδες. Υπάρχει μία πάθηση που προκαλεί πολύποδες στο παχύ έντερο που πιστεύεται ότι είναι έντονα κληρονομική. Ονομάζεται οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση. Αυτή η σπάνια νόσος χαρακτηρίζεται από πολλαπλούς, τουλάχιστον 100 και συχνά 1.000 ή και περισσότερους πολύποδες σε όλο το παχύ έντερο. Αυτοί οι πολύποδες μπορεί να μην προκαλούν σημεία και συμπτώματα (ασυμπτωματικοί) ή μπορεί να προκαλούν αιμορραγία από το ορθό. Μπορούν επίσης να αναπτυχθούν πολύποδες στο λεπτό έντερο. Συνήθως η νόσος εμφανίζεται κατά την ενηλικίωση.
Το σύνδρομο Gardner είναι η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση μαζί με άλλους καλοήθεις όγκους σε άλλα σημεία του σώματος.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι αναπόφευκτος στην οικογενή αδενωματώδη πολυποδίαση. Σε αυτή την πάθηση οφείλεται το 1% των περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού. Η αφαίρεση όλου του παχέος εντέρου συνιστάται συχνά αμέσως μετά τη διάγνωση. Είναι επίσης σημαντικό για τους συγγενείς εξ αίματος να εξετάζονται από σχετικά μικρή ηλικία – περίπου 10 με 12 ετών – έτσι ώστε να μπορούν να έχουν κατάλληλη εκτίμηση και θεραπεία.
Διάγνωση
Οι πολύποδες στο παχύ έντερο βρίσκονται συνήθως κατά τη διάρκεια μίας εξέτασης στο παχύ έντερο ή κατά τη διάρκεια μίας διερεύνησης, για να εξακριβωθεί το αίτιο αιμορραγιών από το ορθό, αλλαγής στις συνήθειες της τουαλέτας ή κοιλιακού πόνου. Ανάλογα με το είδος των πολύποδων που θα βρεθούν ο γιατρός μπορεί να συστήσει περιοδικούς ελέγχους ή την αφαίρεση τους.
Πόσο σοβαροί είναι οι πολύποδες του παχέος εντέρου; Ένας αδενωματώδης πολύποδας έχει την προοπτική να γίνει καρκινικός. Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, ορθοπρωκτικοί καρκίνοι φαίνεται ότι προέρχονται από αδενώματα. Επιπλέον, μερικές φορές οι πολύποδες στο παχύ έντερο μπορεί να προκαλούν προβλήματα, όπως αιμορραγία και απόφραξη.
Θεραπεία
Οι περισσότεροι πολύποδες αφαιρούνται, όταν ανακαλύπτονται, επειδή αυτό καταργεί την πιθανότητα να γίνουν κάποια στιγμή καρκινικοί. Για τους περισσότερους η αφαίρεση τους είναι μία απλή διαδικασία. Αν ο όγκος δεν μπορεί να αφαιρεθεί κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης, μπορεί να είναι απαραίτητη μία εγχείρηση με τη μικρότερη δυνατή διείσδυση. Αν είχατε στο παρελθόν αδενωματώδεις πολύποδες, κινδυνεύετε να βγάλετε νέους πολύποδες και έτσι ο γιατρός θα σας συστήσει περιοδικές εξετάσεις του παχέος εντέρου, για να εντοπίσει και να αφαιρέσει τυχόν νέους πολύποδες.
Για τα άτομα με κληρονομικούς πολύποδες η πιθανότητα καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού πλησιάζει σχεδόν το 100% μέχρι την ηλικία των 40 ετών. Έτσι οι γιατροί θα συστήσουν συνήθως να αφαιρεθεί όλο το παχύ έντερο, για να προληφθεί ο καρκίνος. Αυτό μπορεί να απαιτήσει μία χειρουργική επέμβαση που θα σας παρέχει μία εναλλακτική μέθοδο αποβολής των κοπράνων.
