H αθηροσκλήρωση στα πόδια μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως είναι η θρόμβωση και να απειλήσει τη ζωή του ανθρώπου.
Οι “πλάκες” που δημιουργούνται από χοληστερίνη και ασβέστιο στο τοίχωμα των αρτηριών μπορούν προκαλέσουν σημαντική στένωση στο άνοιγμα μιας αρτηρίας και ο ασθενής αναγκάζεται σ’ αυτή την περίπτωση να διακόπτει το βάδισμα γιατί αισθάνεται ένα πόνο στα πόδια σαν κράμπα. Αυτό στην ιατρική ορολογία αυτό ονομάζεται διαλείπουσα χωλότητα (intermittent claudication).
Η διαλείπουσα χωλότητα είναι ο πόνος στα κάτω μέλη (γλουτούς, μηρούς, γάμπες ή πέλματα) που εμφανίζεται μόνο στο περπάτημα. Ο πόνος εξαφανίζεται όταν ο ασθενής σταματήσει και ξεκουράστε για λίγα λεπτά. Το σύμπτωμα μπορεί να μην είναι ακριβώς πόνος, αλλά ένα σφίξιμο ή βάρος ή αδυναμία.
Ο πόνος οφείλεται σε ανεπαρκή οξυγόνωση των μυών λόγω κακής κυκλοφορίας του αίματος προς τα κάτω μέλη. Παρουσιάζεται συχνότερα όταν βαδίζει κάποιος σε ανηφόρα ή γρήγορα, οπότε οι απαιτήσεις των μυών σε αίμα και οξυγόνο είναι μεγαλύτερες. Στην ηρεμία η ποσότητα του αίματος που φθάνει στα κάτω άκρα είναι επαρκής και τα συμπτώματα εξαφανίζονται.
Σε προχωρημένο στάδιο παρατηρείται ελάττωση της αισθητικότητας του ποδιού, οπότε ο ασθενής δεν αντιλαμβάνεται εύκολα το κρύο ή το έγκαυμα (π.χ. από καυτό νερό), άρα κινδυνεύει από κρυοπαγήματα ή εγκαύματα.
Η διαλείπουσα χωλότητα έχει αιτία συνήθως την αθηροσκλήρωση. Πια σπάνια μπορεί να οφείλεται σε:
• Παγίδευση της ιγνυακής αρτηρίας
• Κυστική νόσο του έξω χιτώνα των αρτηριών
• Αποφρακτική θρομβοαγγειίτιδα
• Ινομυϊκή δυσπλασία
Αντιμετώπιση
Οι πάσχοντες από διαλείπουσα χωλότητα ενθαρρύνονται να ξεκινήσουν πρόγραμμα τακτικής άσκησης, προσπαθώντας να μεγιστοποιήσουν την παράπλευρη κυκλοφορία αίματος στα πόδια.
- Σταματήστε εντελώς το κάπνισμα αν καπνίζετε.
- Ελέγχετε το σάκχαρο αίματος, την αρτηριακή πίεση και τη χοληστερίνη, και αν είναι αυξημένα, κάνετε την κατάλληλη θεραπεία.
- Να παίρνετε τη φαρμακευτική αγωγή που σας έχει δοθεί.
- Η τακτική άσκηση και η προσοχή στη διατροφή έχουν ευεργετικά αποτελέσματα.
- Φροντίστε να διατηρείτε το βάρος σας σε κανονικά επίπεδα.
Πολλές φορές η διαλείπουσα χωλότητα παραμένει σταθερή για μεγάλο διάστημα. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Ο αγγειοχειρουργός θα αποφασίσει ποια είναι η θεραπεία που ενδείκνυται. Η φαρμακευτική αγωγή και το βάδισμα με βάση τις οδηγίες του γιατρού θα βοηθήσουν από την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Ποιοι κινδυνεύουν από αθηροσκλήρωση στα πόδια
Εκείνοι που κινδυνεύουν περισσότερο από αθηροσκλήρωση των αρτηριών των ποδιών είναι οι διαβητικοί, αυτοί που έχουν υψηλοί χοληστερίνη, οι υπερτασικοί και οι καπνιστές.
Οι καπνιστές όταν διακόψουν το κάπνισμα, σε συνδυασμό με καθημερινό περπάτημα, μπορεί να βελτιώσουν ή να εξαλείψουν τα συμπτώματα γιατί δημιουργείται φυσικό bypass (παράπλευρη κυκλοφορία) από τις μικρές αρτηρίες, οπότε οι μύες των ποδιών παίρνουν το απαραίτητο οξυγόνο. Γενικά τα άτομα με διαλείπουσα χωλότητα πρέπει να εντατικοποιούν το καθημερινό βάδισμα, με στόχο να βελτιώσουν την παράπλευρη κυκλοφορία με τη δημιουργία δικτύου από τις μικρές αρτηρίες.
Το φυσικό bypass είναι προτιμότερο του τεχνητού γιατί εάν το χειρουργικό bypass – ιδιαίτερα με φλέβες – φράξει, υπάρχει κίνδυνος να νεκρωθεί το πόδι. Οι σοβαρότερες επιπλοκές της αθηροσκλήρωσης στα πόδια είναι η θρόμβωση της αρτηρίας και η γάγγραινα. Στις περιπτώσεις αυτές, εάν δεν γίνει άμεσα επέμβαση αποκατάστασης της κυκλοφορίας, δημιουργείται νέκρωση του ποδιού, με αποτέλεσμα τον ακρωτηριασμό.
Ιδιαίτερο κίνδυνο διατρέχουν οι διαβητικοί, οι οποίοι λόγω κακής κυκλοφορίας του αίματος στα πόδια μπορεί, ύστερα ακόμα και από έναν απλό τραυματισμό, να παρουσιάσουν γάγγραινα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η αθηροσκλήρωση των αρτηριών στα πόδια δεν είναι τοπική νόσος, αλλά υποδηλώνει ότι ενδεχομένως υπάρχει αθηροσκλήρωση και άλλων αρτηριών του σώματος όπως αυτών της καρδιάς και του εγκεφάλου, έστω κι αν δεν υπάρχουν συμπτώματα.
