Ενώ τα αντιοξειδωτικά χαιρετίστηκαν αρχικά ως πολέμια του καρκίνου, τα τελευταία χρόνια ορισμένοι ερευνητές λένε ότι μπορούν στην πραγματικότητα να αυξήσουν τον κίνδυνο της νόσου.
Τα αντιοξειδωτικά καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο και η ιατρική κοινότητα είχε ως δεδομένο ότι παρέχουν προστασία έναντι της νόσου. Αλλά πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι αντιοξειδωτικά και καρκίνος έχουν μια διπρόσωπη σχέση
Τον Ιανουάριο του 2014, μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ, έδειξε ότι τα αντιοξειδωτικά επιδείνωσαν την εξέλιξη του καρκίνου του πνεύμονα. Οι ποντικοί που έλαβαν αντιοξειδωτικές ουσίες ανέπτυξαν πιο επιθετικούς καρκινικούς όγκους. Τα πειράματα σε ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα του πνεύμονα επιβεβαίωσε αυτό το εύρημα.
Τώρα μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Translational Medicine δείχνει ότι τα αντιοξειδωτικά μπορούν να διπλασιάσουν το ρυθμό με τον οποίο εξαπλώνεται η μελάνωμα. Ο επικεφαλής αυτής της μελέτης, καθηγητής Martin Bergo, από την Sahlgrenska Academy του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ, προειδοποίησε τα άτομα που πάσχουν από καρκίνο ή έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου πρέπει να αποφεύγουν τα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν αντιοξειδωτικά.
Τα αντιοξειδωτικά μπορούν να διπλασιάσουν το ποσοστό μετάστασης στην περίπτωση του μελανώματος. Σε αντίθεση με τις μελέτες του καρκίνου του πνεύμονα, ο πρωτογενής όγκος μελανώματος δεν επηρεάστηκε. Όμως τα αντιοξειδωτικά ενίσχυσαν την ικανότητα των καρκινικών κυττάρων να κάνουν μετάσταση. Πειράματα σε κύτταρα μελανώματος από ασθενείς με τη νόσο, επιβεβαίωσαν τα αποτελέσματα.
“Αποδείξαμε ότι τα πολλά αντιοξειδωτικά πράγματι προάγουν την εξέλιξη του καρκίνου με τουλάχιστον δύο διαφορετικούς τρόπους”, ανέφερε ο Bergo.
Ελεύθερες ρίζες και μετάσταση
Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν τα υγιή κύτταρα από τις ελεύθερες ρίζες και άρα εμποδίζουν την μετατροπή τους σε καρκινικά. Αλλά μπορούν επίσης να δρουν προστατευτικά και ως προς τα καρκινικά κύτταρα με αποτέλεσμα να εξαπλώνονται ευκολότερα. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα μετάστασης. Το πρόβλημα είναι σοβαρό στην περίπτωση του μελανώματος διότι η μετάσταση είναι η αιτία θανάτου. Ο πρωταρχικός όγκος δεν είναι επικίνδυνος από μόνος και συνήθως απομακρύνεται με χειρουργική επέμβαση.
Λαμβάνοντας λοιπόν συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν αντιοξειδωτικά μπορεί κάποιος χωρίς να το θέλει να αυξήσει την πιθανότητα μετάστασης.
Ο καθηγητής Bergo είπε: “Τα τρέχοντα ερευνητικά δεδομένα σε συνδυασμό με πληροφορίες από μεγάλες κλινικές δοκιμές με αντιοξειδωτικά δείχνει ότι οι άνθρωποι που έχουν διαγνωστεί πρόσφατα με καρκίνο θα πρέπει να αποφεύγουν τέτοια διατροφικά συμπληρώματα”.
Ο ρόλος των αντιοξειδωτικών στην περίπτωση του μελανώματος είναι ιδιαίτερα περίπλοκος διότι τα κύτταρα του δέρματος είναι ευαίσθητα στις ελεύθερες ρίζες κι επιπλέον μπορεί να εκτεθούν σε αντιοξειδωτικά που περιέχουν οι δερματικές κρέμες.
“Μια αντηλιακή λοσιόν μερικές φορές περιέχει β-καροτένιο ή βιταμίνη Ε, τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα κακοήθη κύτταρα του μελανώματος με τον ίδιο τρόπο όπως τα αντιοξειδωτικά σε συμπληρώματα διατροφής”, λέει ο Bergo.
Να μελετηθούν περισσότερο
Κατόπιν αυτών των μελετών, πρέπει να μελετηθεί η σχέση των αντιοξειδωτικών και με άλλες μορφές καρκίνου, αν θέλουμε να κάνουμε μια τεκμηριωμένη αξιολόγηση του ρόλου που οι ελεύθερες ρίζες και τα αντιοξειδωτικά παίζουν στην διαδικασία της εξέλιξης της νόσου, έγραψαν οι ερευνητές.
Να σημειωθεί ότι το 2013, ο νομπελίστας μοριακός βιολόγος και γενετιστής Τζέιμς Γουάτσον, ο οποίος ανακάλυψε μαζί με τον Βρετανό επιστήμονα Τζέιμς Κρικ τη δομή του γενετικού υλικού (DNA) διατύπωσε την άποψη ότι τα αντιοξειδωτικά, σε μεγάλες ποσότητες, βοηθούν στην εξάπλωση του καρκίνου, ακριβώς επειδή καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες. Ορισμένες ελεύθερες ρίζες σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα.
