Σε μια πολυαναφερόμενη μελέτη του 1958, ένας ερευνητής Max Wishnofsky περιέγραψε έναν κανόνα που σήμερα πολλοί εξακολουθούν να χρησιμοποιούν για να προβλέψουν την απώλεια βάρους, αν και οι υπολογισμοί έχουν ελαφρώς αλλάξει. Ένα γραμμάριο λίπος που τρώτε παρέχει 9 θερμίδες (από 8,7 μέχρι 9,3 θερμίδες ανάλογα το είδος των λιπαρών οξέων), άρα αν αποθηκεύσετε ένα κιλό λίπος έχετε καταναλώσει 9.000 θερμίδες. Το βάρος όμως θα είναι κάπως μεγαλύτερο γιατί τα κύτταρα που αποθηκεύουν το λίπος, τα λιποκύτταρα, μαζεύουν επίσης υγρά και πρωτεΐνες -το καθαρό λίπος αποτελεί το 70-85% του βάρους του λιπώδους ιστού. Έτσι, λαμβάνοντας 9.000 παραπανίσιες θερμίδες, το σωματικό βάρος σας θα είναι μεγαλύτερο από ένα κιλό, περίπου 1,2 κιλά. Για να αυξηθεί το βάρος σας ακριβώς κατά 1 κιλό αρκούν 7.700 επιπλέον θερμίδες και άρα τόσες πρέπει να κάψετε για να χάσετε ένα κιλό. Παίρνοντας αυτό σαν βάση, αν δημιουργήσετε ένα ενεργειακό έλλειμμα 500 θερμίδων κάθε μέρα θα χάσετε ένα κιλό μετά από 18 μέρες, έξι κιλά μετά από 108 μέρες και 20 κιλά σε ένα χρόνο -εφ’ όσον ο μεταβολισμός σας δεν έχει γίνει πιο αργός.
Το γλυκογόνο
Τα παραπάνω ισχύουν όταν το το κιλό που χάνετε αφορά τον λιπώδη ιστό σας. Εκτός από λίπος, ένας μέσος άνθρωπος αποθηκεύει 400 γραμμάρια γλυκόζη στους μυς και άλλα 100 γραμμάρια στο συκώτι με μια μορφή που ονομάζεται γλυκογόνο και μοιάζει με το άμυλο των τροφών. Η γλυκόζη είναι η πιο σημαντική πηγή ενέργειας για όλα τα ζώα και το προτιμώμενο καύσιμο για τη συντριπτική πλειονότητα των κυττάρων μας. Είναι το μόνο καύσιμο που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια, είναι το αγαπημένο καύσιμο του εγκεφάλου όταν δεν νηστεύουμε και το κύριο καύσιμο που χρησιμοποιούν οι μυς στην έντονη άσκηση. Τα σωματίδια του γλυκογόνου είναι σφαιρικά και μπορούν να περιέχουν έως και 50.000 μονάδες γλυκόζης, γύρω από μια πρωτεΐνη που ονομάζεται γλυκογονίνη. Ατυχώς, ένα γραμμάριο γλυκογόνο αποθηκεύεται μαζί με δύο γραμμάρια νερού που σημαίνει ότι είναι αρκετά ογκώδες. Επομένως το σώμα δεν μπορεί να αποθηκεύσει μεγάλο μέρος γλυκογόνου. Τα λίπη μπορούν να χρησιμεύσουν ως μεγαλύτερο και πιο μακροπρόθεσμο απόθεμα ενέργειας γιατί συσσωρεύονται σφιχτά στο χώρο χωρίς νερό και αποθηκεύουν υπερδιπλάσια ποσότητα ενέργειας.
Όταν το σώμα χρειάζεται μια γρήγορη ώθηση ενέργειας ή όταν δεν έχετε γλυκόζη στο αίμα σας, το γλυκογόνο του συκωτιού διασπάται για να απελευθερώσει γλυκόζη στην κυκλοφορία του αίματος και να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για τα κύτταρα. Αν ξοδέψετε όλο το γλυκογόνο, όπως μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια μιας παρατεταμένης άσκησης, θα χάσετε 1,5 κιλό αλλά τα δύο τρίτα θα είναι νερό. Επειδή οι υδατάνθρακες αποδίδουν τέσσερις θερμίδες το γραμμάριο, θα έχετε κάψει μόνο 2,000 θερμίδες. Οι μεταβολές του γλυκογόνου και του νερού που συγκρατεί εξηγούν τα σκαμπανευάσματα του βάρους σας στην διάρκεια της ημέρας και ιδιαίτερα ύστερα από παρατεταμένη άσκηση. Η απώλεια βάρους που οφείλεται στο γλυκογόνο δεν σας ενδιαφέρει ιδιαίτερα διότι δεν ισοδυναμεί με αδυνάτισμα και δεν σας κάνει πιο λεπτούς, άλλωστε το χαμένο γλυκογόνο θα αναπληρωθεί στη συνέχεια με το επόμενο γεύμα σας.
