Η μελέτη των σχολικών μαθημάτων και η ολοκλήρωση των εργασιών για το σπίτι συνήθως αποτελούν αιτία μόνιμης έντασης, καβγάδων αλλά και απογοήτευσης τόσο για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες όσο και για τους γονείς τους.
Το κυνηγητό γύρω από το τραπέζι για να ολοκληρώσει το παιδί μια εργασία, τα ξενύχτια για να αποστηθίσει το μάθημα της επόμενης ημέρας και το σβήσιμο και ξαναγράψιμο στο τετράδιο μέχρι να σταματήσει να κάνει μουτζούρες είναι μερικές μόνο από τις καθημερινές εικόνες που πιθανόν να έρχονται στο μυαλό ενός γονέα όταν σκέφτεται τη μελέτη στο σπίτι.
Φυσικά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι όλα τα παραπάνω συνοδεύονται συνήθως από κλάμα, φωνές, απειλές, ατυχείς συγκρίσεις με άλλα μέλη της οικογένειας, οδηγώντας έτσι σε ρήξη την πολύτιμη σχέση γονέα-παιδιού. Ενώ λοιπόν για κάποιο άλλο παιδί ο ρόλος του γονέα, όσον αφορά τη μελέτη στο σπίτι, περιορίζεται σε απλή καθοδήγηση, επεξήγηση ή έλεγχο, στο παιδί με μαθησιακές δυσκολίες ο γονέας αναλαμβάνει κυρίως τον ρόλο του δασκάλου, προσπαθώντας να πείσει το παιδί του να ολοκληρώσει τις σχολικές υποχρεώσεις του.
Όμως πρέπει να θυμόσαστε πάντα ότι το παιδί σας είναι πρώτα παιδί και μετά μαθητής και μαθήτρια. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να μάθει αλλά χρειάζεται επίσης να ξεκουραστεί, να κοιμηθεί και να έχει ελεύθερο χρόνο. Η σχολική εργασία στο σπίτι σίγουρα απαιτεί περισσότερο χρόνο για ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες, δεν επιτρέπεται όμως να απορροφά όλο τον χρόνο του.
Επίσης, πρέπει η εργασία στο σπίτι να υπηρετεί τη μάθηση του παιδιού και όχι το παιδί να υπηρετεί τη σχολική εργασία. Εάν διαπιστώσετε ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να παρέμβετε και να θέσετε χρονικά όρια. Επικοινωνήστε με τον δάσκαλο του παιδιού σας, ρωτήστε τον πόσο χρόνο θεωρεί ο ίδιος ότι χρειάζεται η εργασία στο σπίτι και ενημερώστε τον για τον χρόνο που χρειάζεται για την ίδια αυτή εργασία το παιδί σας. Αναζητήστε μαζί έναν τρόπο ώστε να μην υπερφορτώνεται το παιδί. Πολλές φορές αυτό που αγχώνει τα παιδιά είναι ο όγκος των σχολικών υποχρεώσεων παρά οι επιμέρους δυσκολίες του κάθε μαθήματος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ουσία του διαβάσματος στο σπίτι είναι η εξάσκηση και η συγκράτηση στον νου διδαγμένων γνώσεων. Στην περίπτωση που το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να επιτευχθεί με ανάθεση λιγότερης δουλειάς για το σπίτι, θα μπορούσατε να συζητήσετε με τον ίδιο τον εκπαιδευτικό του παιδιού για να βρείτε κοινό σχέδιο και λύση.
Μπορείτε να αξιοποιήσετε ορισμένες από τις παρακάτω προτάσεις για να οργανωθεί το διάβασμα στο σπίτι και να γίνει όσο το δυνατόν λιγότερο ανώδυνο για όλη την οικογένεια.
- Αποφασίστε από κοινού με το παιδί την ώρα μελέτης. Μια καθημερινή ρουτίνα διαβάσματος που θα την έχετε συμφωνήσει από κοινού είναι πολύ σημαντική.
- Αμέσως μετά το σχολείο είναι πολύ πιθανό το παιδί να νιώθει κουρασμένο και να χρειάζεται κάποια ώρα χαλάρωσης (π.χ. για να συναντήσει τους φίλους του, για να κάνει ποδήλατο, να ακούσει μουσική κ.λπ.).
- Θα πρέπει να γνωρίζει εκ των προτέρων πόση ώρα θα διαρκέσει η χαλάρωση και πότε πρέπει να ξεκινήσει μελέτη.
- Στη σχεδίαση της καθημερινής ρουτίνας θα πρέπει να περιληφθούν και οι εξωσχολικές δραστηριότητες του παιδιού.
- Το πλάνο που θα συμφωνηθεί είναι καλό να αναρτηθεί στο ψυγείο της κουζίνας ή στο δωμάτιο του παιδιού, ώστε να μπορεί να το συμβουλεύεται ανά πάσα στιγμή.
- Αποφασίστε από κοινού με το παιδί τον χώρο μελέτης. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και μαθαίνει με διαφορετικό τρόπο. Γι’ αυτό ρωτήστε το παιδί σας ποιος είναι ο χώρος όπου νιώθει πιο άνετα για μελέτη.
- Βεβαιωθείτε ότι καταγράφει και φέρνει στο σπίτι όλες τις εργασίες που έχει να κάνει.
- Βεβαιωθείτε ότι βάζει στην τσάντα όλα τα απαραίτητα βιβλία.
- Ξεκινήστε δίνοντας βοήθεια και επεξήγηση. Είναι προτιμότερο για εσάς και για το ίδιο το παιδί να το ενισχύσετε στην αρχή παρά να ξοδέψει πολλές ώρες μόνο του προσπαθώντας χωρίς αποτέλεσμα: Βεβαιωθείτε ότι έχει κατανοήσει τις εκφωνήσεις των ασκήσεων και ζητήστε του να σας πει με δικά του λόγια αυτό που πρέπει να κάνει.
- Μην κάνετε εσείς την εργασία σε καμία περίπτωση. Είστε, εκεί για να υποστηρίζετε το παιδί, αλλά η εργασία είναι δική του και έτσι πρέπει να την αντιλαμβάνεται.
- «Κόψτε» τη δουλειά σε κομμάτια. 0 μεγάλος όγκος δουλειάς είναι πιθανό να αποθαρρύνει το παιδί. Μοιράστε τη δουλειά που πρέπει να ολοκληρώσει σε μικρότερα επιτεύξιμα τμήματα, για να βιώνει περισσότερες και πιο άμεσες επιτυχίες.
- Ολιγόλεπτα διαλείμματα ανάμεσα στις δραστηριότητες το βοηθούν συχνά να επανακτήσει τις δυνάμεις και την προσοχή του. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι περισσότερη σημασία έχει η ποιοτική εκτέλεση των δραστηριοτήτων παρά η γρήγορη και συχνά πρόχειρη εκτέλεση χωρίς την εμπέδωση τους.
- Εκπαιδεύστε το παιδί σας να αυτορρυθμίζεται. Βοηθήστε το να αναπτύξει δεξιότητες ελέγχου της πορείας του διαβάσματος. Ορίστε ένα σύστημα ελέγχου για την ολοκλήρωση των εργασιών. Μπορεί, για παράδειγμα, να χρωματίζει με πράσινο χρώμα τις ολοκληρωμένες εργασίες, με κίτρινο αυτές που έγιναν με καθυστέρηση και με κόκκινο αυτές που δεν ολοκληρώθηκαν. Εάν το παιδί είναι αργό στην εκτέλεση των δραστηριοτήτων, ενθαρρύνετε το να χρησιμοποιήσει ένα χρονόμετρο, αρχικά για να ελέγξει πόση δουλειά μπορεί να ολοκληρώσει σε πέντε λεπτά. Με τον τρόπο αυτό σταδιακά θα είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται τον χρόνο που έχει στη διάθεση του και να τον ρυθμίζει.
- Βοηθήστε το να οργανώσει το διάβασμα του πριν από ένα διαγώνισμα. Η ανακεφαλαίωση τμημάτων του βιβλίου απαιτεί ιδιαίτερη προσπάθεια από τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Κάνετε μαζί του επανάληψη. Δείξτε του τρόπους που θα ενισχύσουν τη μνήμη του και θα το βοηθήσουν να θυμάται τα απαραίτητα στοιχεία: Να κρατάει σημειώσεις από κάθε μάθημα σε ένα τετράδιο. Να φτιάχνει χρωματιστές κάρτες με πληροφορίες που θα το βοηθήσουν στην επανάληψη. Να υπογραμμίζει με χρώματα σημαντικές πληροφορίες. Να σχεδιάζει σε πίνακες, διαγράμματα ή σκίτσα στοιχεία που θα πρέπει να θυμάται κ.λπ.
- Επιβραβεύατε το. Να παρέχετε στα παιδιά σας συχνή ενίσχυση ενώ κάνουν την εργασία τους ή αμέσως μετά την ολοκλήρωση της.
- Ακούστε το παιδί σας και προσπαθήστε να καταλάβετε τι ακριβώς το δυσκολεύει. Δεν έχει κανένα νόημα να του λέτε ότι δεν είναι δύσκολη η άσκηση και ότι θα το βοηθήσετε και θα την κάνετε μαζί. Ζητήστε του να σας πει τι του φαίνεται δύσκολο και προχωρήστε βήμα βήμα.
- Προσπαθήστε να σκέφτεστε πάντοτε ποιος είναι ο στόχος κάθε εργασίας, ώστε να επικεντρώνεστε εκεί. Για παράδειγμα, εάν στόχος είναι να μάθει την ιστορία, τότε μπορείτε να του τη διαβάσετε εσείς αντί να περάσει όλο τον χρόνο του προσπαθώντας να διαβάσει το κείμενο. Αντίθετα, εάν στόχος είναι η καλλιέργεια της αναγνωστικής ευχέρειας, τότε πρέπει το ίδιο το παιδί να διαβάσει το κείμενο.
- Οι δυνάμεις κάθε παιδιού έχουν τα όριά τους. Έρχεται μια στιγμή μέσα στην ημέρα που ο εγκέφαλος των παιδιών δεν μπορεί να αφομοιώσει άλλες πληροφορίες, θα πρέπει να είστε σε θέση να αντιληφθείτε πότε το παιδί σας έχει φτάσει σε αυτό το σημείο και να το ενθαρρύνετε είτε να κάνει διάλειμμα είτε να τερματήσει τη μελέτη για εκείνη την ημέρα.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα συναισθήματα επηρεάζουν σημαντικά τη μάθηση. Για τον λόγο αυτό, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης μέσα από συνεχή ενίσχυση της προσπάθειας και η καλλιέργεια της αισιοδοξίας πρέπει να θεωρούνται ζητήματα πρώτης προτεραιότητας για τους γονείς. Παραμείνετε ψύχραιμοι, σταθεροί και υποστηρικτικοί για τα παιδιά σας και μην αφήνετε τον ρόλο του «δασκάλου» να καλύψει τον ουσιαστικό ρόλο του «γονέα».
