Μια από τις πιο συνηθισμένες ανησυχίες των γονέων είναι πώς θα αντιδράσει το παιδί τους στο γεγονός της διάγνωσης ότι έχει Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες όπως π.χ. είναι η δυσλεξία. Φοβούνται ότι μιλώντας για το πρόβλημα θα δώσουν έκταση και θα γίνουν η αιτία να νιώθει το παιδί τους στιγματισμένο και διαφορετικό από τα υπόλοιπα.
Αυτό που δεν μπορούν να αντιληφθούν οι γονείς είναι ότι το παιδί τους γνωρίζει ή διαισθάνεται καλύτερα από τον καθένα πως έχει κάποιες δυσκολίες και ότι νιώθει διαφορετικό από τους συμμαθητές του ακόμη και όταν δεν έχει γνώση και σαφή κατανόηση της φύσης αυτών των δυσκολιών. Αποφεύγοντας οι γονείς να συζητήσουν μαζί του για τη διάγνωση, το μόνο που πετυχαίνουν είναι να εντείνονται στο μυαλό του παιδιού τα πιθανά τρομακτικά σενάρια γι’ αυτό που του συμβαίνει, να του προστίθεται άγχος και ανασφάλεια για τις ικανότητες του και να του δίνεται η αίσθηση ότι αποτελεί ντροπή για την οικογένεια.
Συχνά οι γονείς αναβάλλουν τη συζήτηση για τις μαθησιακές δυσκολίες περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή. Ποια είναι όμως η καταλληλότερη στιγμή; Υπάρχουν δύο παράγοντες που θα σας βοηθήσουν να αποφασίσετε.
0 πρώτος παράγοντας είναι το ίδιο το παιδί. Ερωτήσεις όπως «Γιατί όλα τα άλλα παιδιά διαβάζουν καλύτερα από μένα;», «Γιατί πρέπει να με βοηθάει κάποια δασκάλα, ενώ όλα τα άλλα παιδιά διαβάζουν με τους γονείς τους;», ή σχόλια όπως «Είμαι χαζός», «Είμαι άχρηστη, δεν μπορώ να κάνω τίποτε σωστά» είναι η νύξη που περιμένατε. Το ίδιο ισχύει εάν το παιδί αρχίσει να δείχνει θυμό, απογοήτευση και να αποφεύγει τη σχολική εργασία.
0 δεύτερος παράγοντας αφορά συγκεκριμένα γεγονότα σταθμούς, όπως η επίσκεψη στο διαγνωστικό κέντρο και η διαχείριση της διάγνωσης, εάν υπάρξει.
Προϋπόθεση για να συζητήσετε με το παιδί για τη φύση των μαθησιακών δυσκολιών του είναι η αποδοχή του προβλήματος από μέρους σας. Εάν δυσκολεύεστε να το αποδεχτείτε, είναι σχεδόν αδύνατον να το αποδεχτεί το παιδί και να νιώσει καλά με αυτό. Εφόσον λοιπόν οι δυσκολίες γίνουν αποδεκτές από εσάς, μπορείτε πλέον να μιλήσετε ανοιχτά στο παιδί σας και να το ανακουφίσετε από το άγχος που το διακατέχει:
- Μιλήστε με ειλικρίνεια. Μην ωραιοποιείτε την κατάσταση ούτε να παρουσιάζετε μόνο τη δύσκολη πλευρά της. Το παιδί πρέπει να έχει μια σαφή εικόνα του προβλήματος του.
- Μιλήστε με κατανοητό τρόπο. Χρησιμοποιήστε λεξιλόγιο που ανταποκρίνεται στην ηλικία του, ώστε να κατανοήσει ακριβώς τι του συμβαίνει. Εάν πρόκειται για έφηβο, συγκεντρώστε όσο περισσότερα στοιχεία μπορείτε για τη φύση των μαθησιακών δυσκολιών (άρθρα, βιβλία, βίντεο κ.λπ.)
- Αναγνωρίστε στο παιδί την εξυπνάδα και τις ικανότητες του. Δώστε έμφαση στο γεγονός ότι όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί και όλοι έχουν δυνατά και αδύναμα σημεία. Αναφερθείτε με λεπτομέρεια σε αυτά. Εξηγήστε ότι δεν υπάρχει καμία αδυναμία ή διαταραχή, αλλά ότι ο εγκέφαλος του απλώς επεξεργάζεται με διαφορετικό τρόπο και από διαφορετικούς δρόμους την κάθε πληροφορία. Βοηθήστε το παιδί να κατανοήσει πώς οι δυσκολίες του επηρεάζουν την ακαδημαϊκή επίδοση του.
- Αφού συζητήσετε και βεβαιωθείτε ότι κατανόησε τη φύση των δυσκολιών του, μπορείτε να περάσετε σε εις βάθος συζήτηση μαζί του, όπου θα αναλύσετε συγκεκριμένα τους τομείς όπου δυσκολεύεται και θα προσπαθήσετε από κοινού να βρείτε τρόπους δράσης για τη βελτίωση τους.
- Δώστε παραδείγματα γνωστών ανθρώπων με μαθησιακές δυσκολίες. Υπάρχουν πολλά σύγχρονα πρότυπα για τα παιδιά και τους νέους, άνθρωποι οι οποίοι, παρά τις μαθησιακές δυσκολίες τους, κατόρθωσαν να πετύχουν ο καθένας στον τομέα που είχε περισσότερο κλίση. Η Κάρολ Γκρέιντερ, μοριακή βιολόγος, βραβευμένη με Νομπέλ Ιατρικής το 2009, ο Στιβ Τζομπς, ιδρυτής της Apple, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, διάσημος Αμερικανός σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών είναι μερικοί μόνο από τους πάρα πολλούς επιτυχημένους ανθρώπους με μαθησιακές δυσκολίες.
- Επίσης, μπορείτε να φέρετε το παιδί σε επαφή με κάποιον ενήλικα με μαθησιακές δυσκολίες, ο οποίος να του μιλήσει μέσα από την εμπειρία και τα βιώματα του για τις δυσκολίες που και ο ίδιος αντιμετωπίζει. Κάτι τέτοιο θα αυξήσει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση του παιδιού και θα του δώσει κίνητρα να επιμείνει στους στόχους του παρά τις δυσκολίες.
- Ανάλογα με την ηλικία, βρείτε μαζί κάποιες φράσεις ή προτάσεις που το παιδί θα μπορεί να χρησιμοποιεί για να εξηγήσει τις δυσκολίες του σε συνομηλίκους ή σε ενήλικες.
Εάν μιλήσετε ανοιχτά για το πρόβλημα μαζί του, το παιδί:
- θα νιώσει ότι μοιράζεται το βάρος του με την υπόλοιπη οικογένεια, ότι έχει τη στήριξη της και ότι πρόκειται για κάτι για το οποίο δεν θα πρέπει να ντρέπεται.
- θα μάθει σταδιακά να υπερασπίζεται τον εαυτό του και να διεκδικεί τα δικαιώματα του, κάτι που θα του φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο στο μέλλον.
- θα μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο τον αντιμετωπίζουν οι άλλοι, θα είναι σε θέση να εξηγήσει στο περιβάλλον του με εμπεριστατωμένο τρόπο τη φύση των δυσκολιών και των εκπαιδευτικών αναγκών του, κερδίζοντας έτσι την κατανόηση και την αποδοχή των γύρω του.
Πώς να μιλήσετε στην υπόλοιπη οικογένεια για τις μαθησιακές δυσκολίες του παιδιού σας
Η ανακοίνωση ότι το παιδί έχει μαθησιακές δυσκολίες προκαλεί αναστάτωση στους γονείς και αλλάζει ολόκληρη την καθημερινότητά τους.
Η δυσκολία να το αποδεχτούν πρώτα οι ίδιοι και στη συνέχεια το παιδί δεν τελειώνει εκεί, καθώς πρόσθετο άγχος και ανησυχία προκαλεί η σχετική ανακοίνωση στο οικογενειακό περίγυρο.
Η απόκρυψη της γνωμάτευσης από το οικογενειακό περιβάλλον πιθανώς δείχνει ότι οι γονείς νιώθουν ενοχές ή ντροπή για το πρόβλημα. Η συζήτηση με τον οικογενειακό περίγυρο για τις μαθησιακές δυσκολίες του παιδιού σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πρόκειται για μια διαδικασία σε εξέλιξη, που δεν ολοκληρώνεται πάντα με την πρώτη φορά.
Σε κάθε περίπτωση, είναι καλό οι γονείς να μην πιέσουν τον εαυτό τους να προχωρήσουν σε αυτή τη διαδικασία, εάν δεν νιώθουν έτοιμοι. Λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που επικρατούν και το όφελος που θα έχει για όλους αυτή η συζήτηση, οι γονείς είναι αυτοί που θα κρίνουν πότε είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για την πραγματοποίηση της.
Γιατί πρέπει να το κάνετε:
- θα προλάβετε τυχόν παρερμηνείες και λανθασμένες αντιλήψεις για τις ικανότητες του παιδιού.
- θα γίνει κατανοητός από όλους ο λόγος που το παιδί συμπεριφέρεται με αυτό τον τρόπο.
- θα αποφύγετε τη χρήση ταμπελών που θα μειώσουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού, όπως «χαζός», «τεμπέλης» «αδιάφορος» κ.λπ.
- θα διευρύνετε το σύστημα υποστήριξης για το παιδί και την οικογένεια σας.
Τι πρέπει να κάνετε:
- Μιλήστε με τρόπο κατανοητό, με απλά και σαφή λόγια. Αποφύγετε δύσκολες ορολογίες και δώστε έμφαση τόσο στις αδυναμίες όσο και στις δυνατότητες του παιδιού σας.
- Εάν κάποιος νιώσει την ανάγκη να ενημερωθεί από πρόσθετες πηγές για τις μαθησιακές δυσκολίες του παιδιού, να είστε έτοιμοι να του παράσχετε ενημερωτικό υλικό (άρθρα, βιβλία κ.λπ.).
- Μην ξεχάσετε να συμπεριλάβετε το παιδί σας στη συζήτηση. Αφού Βεβαιωθείτε για την αντίδραση του οικογενειακού σας περιβάλλοντος, καλέστε το παιδί στη συζήτηση και δώστε του την ευκαιρία να μιλήσει για τις μαθησιακές δυσκολίες του έτσι όπως το ίδιο τις βιώνει.
- Ζητήστε από τους συγγενείς να δείχνουν ενδιαφέρον και προσοχή για τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας και τους τομείς στους οποίους τα καταφέρνει καλά, προκειμένου να ενισχυθεί η αυτοπεποίθηση του και να νιώσει αποδεκτό από το οικογενειακό περιβάλλον του.
Τα αδέρφια
Τα αδέρφια των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες βιώνουν έντονα το πρόβλημα, καθώς ο χρόνος που αφιερώνεται στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες συνήθως είναι αισθητά περισσότερος από τον χρόνο που τυπικά τους αναλογεί. Αυτό είναι λογικό να δημιουργεί αισθήματα ζήλιας και ανταγωνισμού, ειδικά εάν δεν κατανοούν τη φύση των μαθησιακών δυσκολιών. Αφιερώστε έγκαιρα χρόνο για να μιλήσετε μαζί τους για τις μαθησιακές δυσκολίες.
- Μιλήστε τους σε γλώσσα που ανταποκρίνεται στην ηλικία τους, χρησιμοποιήστε πολλά παραδείγματα και βεβαιωθείτε ότι κατάλαβαν περί τίνος πρόκειται.
- Εάν τα αδέρφια είναι μικρά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο παραμύθι (κυκλοφορούν στα βιβλιοπωλεία) το οποίο θα τα βοηθήσει να καταλάβουν τη φύση των μαθησιακών δυσκολιών.
- Δώστε τους ιδέες για το πώς μπορούν να Βοηθήσουν τα αδέρφια τους με μαθησιακές δυσκολίες. Ζητήστε να τα εμψυχώνουν στα παιχνίδια καινά τους υπενθυμίζουν τα δυνατά τους σημεία. Εσείς με τη σειρά σας μπορείτε να τους επιβραβεύετε κάθε φορά που τα ενισχύουν.
- Βεβαιώστε τα ότι τα αγαπάτε ακριβώς όσο και τα αδέρφια τους και ότι καθένας τους είναι ξεχωριστός.
- Προσπαθήστε να τους δείξετε την αγάπη και την αφοσίωση σας έμπρακτα, εξισορροπώντας τις ανάγκες και τις απαιτήσεις όλων των παιδιών σας.
- Μην ξεχνάτε ότι ο τρόπος με τον οποίο οργανώνετε την καθημερινότητα του παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να ωφελήσει και τα αδέρφια του.Έτσι δεν θα κάνετε διακρίσεις στην αντιμετώπιση των παιδιών σας, και αυτά με τη σειρά τους δεν θα νιώθουν ζημιωμένα.
