Το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες θα εξελιχθεί σε ενήλικα με μαθησιακές δυσκολίες και δεν θα έχει πάντοτε τους γονείς του να το υπερασπίζονται και να διεκδικούν γι’ αυτό.
Συνεπώς, είναι αναγκαίο να γίνει περισσότερο δυναμικό και να κατανοήσει τους λόγους που πρέπει να μάθει να στηρίζεται στα πόδια του και να υπερασπίζεται τον εαυτό του. Το παιδί πρέπει να μάθει σταδιακά να παίρνει αποφάσεις για μικρά ζητήματα, να μάθει να υποστηρίζει τις αποφάσεις που παίρνει, να δέχεται τις συνέπειες τους και να τις αξιολογεί. Έτσι θα γίνει περισσότερο υπεύθυνο, διεκδικητικό και δυναμικό καθώς θα μπαίνει στην ενήλικη ζωή.
Οδηγήστε το παιδί σας σταδιακά και συστηματικά σε ανάληψη προσωπικής ευθύνης για ό,τι το αφορά (καθαριότητα, προετοιμασία για το σχολείο) και επισημάνετε πόσο σημαντικό είναι να κάνει ερωτήσεις, εάν δεν καταλαβαίνει, και να ζητά βοήθεια.
Μερικοί τρόποι για να ενισχύσετε τη δυναμικότητα του παιδιού σας είναι οι παρακάτω:
- Εισαγάγετε συζητήσεις στην οικογένεια σχετικές με προβληματικές καταστάσεις και διλήμματα που αντιμετωπίζετε, καθώς και με τρόπους που σκέφτεστε για να τα ξεπεράσετε. Δώστε παραδείγματα επίλυσης ενός προβλήματος της καθημερινότητας αναλύοντας πολλές πιθανές ενέργειες και τονίζοντας τη σημασία της ευελιξίας.
- Βοηθήστε τα παιδιά να καταλάβουν την ενεργητική επίλυση ενός προβλήματος ως μια σταδιακή διαδικασία που αποτελείται από βήματα. Με τα μεγαλύτερα παιδιά συζητήστε για την επιλογή σπουδών ή καριέρας και συνδέστε τη με τα απαραίτητα βήματα που πρέπει να σχεδιάσουν.
- Παροτρύνετε το παιδί σας να καταγράφει, κάθε φορά που χρειάστηκε να πάρει μια σημαντική γι’ αυτό απόφαση, τη στρατηγική που ακολούθησε για να πάρει την απόφαση αυτή, τις συνέπειες της αλλά και την τελική αξιολόγηση του αποτελέσματος. Έτσι, μέσα από την ανατροφοδότηση για το ίδιο, θα έχει μια σφαιρική εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο παίρνει αποφάσεις και είτε θα λαμβάνει ικανοποίηση είτε θα προ¬χωρά σε αναθεώρηση της στρατηγικής.
- Σχολιάστε, στο πλαίσιο της οικογένειας, παραδείγματα συμπεριφοράς γνωστών για την οικογένεια ατόμων και εκτιμήστε την κάθε συμπεριφορά. Ζητήστε από το παιδί να αναζητήσει εναλλακτικούς τρόπους αντίδρασης σε παρόμοιες περιστάσεις.
Αυξήστε την επιμονή του παιδιού
Το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες χρειάζεται να γνωρίζει ότι για να πετύχει κανείς στη ζωή πρέπει να επιμένει. Η επιμονή και η ανοχή στη ματαίωση, όπως και η ανάπτυξη στρατηγικών που βοηθούν το άτομο να ορθοποδήσει όταν συναντάει εμπόδια, είναι στοιχεία που κάθε γονέας πρέπει να καλλιεργήσει στο παιδί του, εάν δεν τα έχει έμφυτα. Ιδιαίτερα τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, που συναντούν την αποτυχία πολύ συχνά, πρέπει να κατανοήσουν τη σημαντική σχέση μεταξύ της επιμονής και της επιτυχίας. Δείξτε πώς η εξάσκηση, η αντιμετώπιση βήμα-βήμα και η θέληση για βελτίωση είναι βασικά συστατικά στοιχεία της επιμονής.
Για να καλλιεργήσετε το χαρακτηριστικό της επιμονής στο παιδί, μπορείτε να αξιοποιήσετε τα παρακάτω:
- Μοιραστείτε μαζί του ιστορίες για ανθρώπους που αποτελούν πηγή έμπνευσης χάρη στην επιμονή που έδειξαν παρά τις όποιες δυσκολίες και εμπόδια συνάντησαν στη ζωή (διαβάστε, δείτε ταινίες, μοιραστείτε προφορικά κ.λπ.).
- Μπορείτε και πάλι να χρησιμοποιήσετε ένα ιστορικό πρόσωπο ή τ ήρωα/χαρακτήρα μιας ιστορίας.
- Μπορεί το ίδιο το παιδί να μοιραστεί μαζί σας δικές του ιστορίες στις οποίες είτε δεν επέδειξε την ανάλογη επιμονή είτε θριάμβευσε με την επιμονή του. Μπορεί απλώς να σας τις πει ή να τις ζωγραφίσει ή να τις γράψει.
- Κρατήστε ένα ημερολόγιο καταγραφής περιστατικών όπου με την επιμονή του πέτυχε θετικά αποτελέσματα, αλλά και περιστατικών όπου δεν επέμεινε όσο χρειαζόταν. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει ως ανατροφοδότηση για το πόσο επίμονος είναι ή πρέπει να γίνει με πράγματα που θέλει να διεκδικήσει.
- Φτιάξτε μαζί ένα κολάζ στον τοίχο του δωματίου του από άρθρα περιοδικών και εφημερίδων με περιπτώσεις ατόμων που κατάφεραν να πετύχουν στη ζωή με την επιμονή τους και τη δυναμική διεκδίκηση αυτών που δικαιούνταν, θα θυμίζει στο παιδί σας πάντα τι έχει να κερδίσει, εάν δεν τα παρατήσει.
- Μην ξεχνάτε να επαινείτε το παιδί σας κάθε φορά που το βλέπετε να προσπαθεί επίμονα για κάτι που θέλει να πετύχει, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Αυτό θα ενισχύσει και θα ενθαρρύνει το παιδί να συνεχίσει την προσπάθεια ακόμη και για δραστηριότητες που το δυσκολεύουν ή δεν το ενδιαφέρουν άμεσα.
- Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε ως παράδειγμα πρόσωπα του κοντινού οικογενειακού περιβάλλοντος ή φίλους του παιδιού.
- Επεξεργαστείτε μαζί τις εναλλακτικές επιλογές που έχει όταν νιώθει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει και θέλει να τα παρατήσει. Τέτοιες εναλλακτικές θα μπορούσε να είναι, για παράδειγμα, όταν νιώθει ότι θα τα παρατήσει, να κάνει ένα διάλειμμα, να ακούσει ένα τραγούδι που του αρέσει ή που τον εμπνέει, να μιλήσει σε κάποιον ή να ζητήσει βοήθεια.
Βοηθήστε το παιδί να θέτει στόχους
Συνήθως οι στόχοι για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δεν αποφασίζονται από τα ίδια αλλά από άλλους.Έτσι, πολλές φορές τα παιδιά μεγαλώνουν χωρίς να είναι σε θέση να θέσουν στόχους για τον εαυτό τους ή θέτοντας στόχους μη ρεαλιστικούς και εφαρμόσιμους.
Από την πλευρά τους, οι γονείς μπορούν να ενισχύσουν τα παιδιά στην επιλογή κατάλληλων στόχων ακολουθώντας κάποιες από τις παρακάτω προτάσεις:
- Εάν το παιδί έχει ως στόχο να ολοκληρώσει μια συγκεκριμένη εργασία, ζητήστε του να καταγράψει τα βήματα που θα ακολουθήσει για να το πετύχει. Μπορεί να συμπεριλάβει σε αυτό τον σχεδιασμό τυχόν εμπόδια και καθυστερήσεις που θα προκύψουν, όπως κάποια επίσκεψη σε φίλους ή η παρακολούθηση μιας αγαπημένης ταινίας στην τηλεόραση. Με αυτό τον τρόπο μαθαίνει να ελέγχει εάν ο στόχος του είναι ρεαλιστικός.
- Ζητήστε από το παιδί να μοιραστεί μαζί σας τους στόχους του για το επάγγελμα που το ενδιαφέρει. Εάν οι στόχοι που έχει θέσει το παιδί σας είναι μη εφαρμόσιμοι και μη ρεαλι-στικοί, μπορείτε να το βοηθήσετε να τους τροποποιήσει. Για παράδειγμα, εάν έχει σημαντικές δυσκολίες στα μαθηματικά και ωστόσο στοχεύει να γίνει γιατρός, μπορείτε να το ενημερώσετε για όλες τις εναλλακτικές λύσεις που έχει στη διάθεση του, εφόσον το ενδιαφέρει να θεραπεύει κόσμο, όπως είναι νοσοκόμος, βοηθός φυσικοθεραπευτή κ.λπ.
- Να επαινείτε το παιδί σας κάθε φορά που διαπιστώνετε ότι εργάζεται σκληρά πάνω σε έναν στόχο που έχει θέσει.
- Όταν πετυχαίνει κάποιον στόχο, δώστε έμφαση στην ερώτηση «Πώς το κατάφερες;». Με αυτό τον τρόπο τού δίνετε την ευκαιρία να μιλήσει για τις στρατηγικές που ακολούθησε και να συνειδητοποιήσει την επιτυχία του.Έτσι, μαθαίνει να ενισχύει μόνο του τον εαυτό του και να μη Βασίζεται πάντοτε στον έπαινο των άλλων. Παροτρύνετε το να επαινεί τον εαυτό του και να αντλεί από μέσα του κίνητρα για να συνεχίσει.
- Βοηθήστε τα παιδιά να θέτουν στόχους ρεαλιστικούς αλλά και ειδικούς. Επομένως, αποφύγετε στόχους όπως «θα διαβάζω περισσότερο» ή «θα προσέχω καλύτερα». Προτιμήστε στόχους όπως «θα διαβάζω οπωσδήποτε 15 λεπτά κάθε ημέρα», «θα παρακολουθώ τον εαυτό μου και θα σημειώνω κάθε 5 λεπτά εάν προσέχω».
Μάθετε στο παιδί να βρίσκει υποστήριξη
Πέρα από τη δυναμικότητα και την επιμονή, προκειμένου να καταφέρουν να ανεξαρτητοποιηθούν, να διεκδικήσουν αυτά που δικαιούνται και να αντιμετωπίσουν εμπόδια που θα προκύψουν στην πορεία, τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες χρειάζεται να μάθουν να αναζητούν υποστήριξη και βοήθεια πέρα από την οικογένεια τους. Σημαντικό είναι επίσης να γνωρίζουν πότε φτάνουν στο σημείο που χρειάζονται εξωτερική βοήθεια και πώς συγκεκριμένα θα την αναζητήσουν.
Για τον λόγο αυτό, οι γονείς από την πλευρά σας μπορείτε:
- Να εξασκείτε τα παιδιά σας καθημερινά σε τρόπους με τους οποίους μπορούν να ζητήσουν βοήθεια (παιχνίδια ρόλων με τα μέλη της οικογένειας, λειτουργία γονέα ή αδερφού ως μοντέλου και προτύπου μίμησης κ.λπ.).
- Να μοιράζεστε με όλα τα μέλη της οικογένειας ιστορίες ατόμων που χρειάστηκαν και ζήτησαν Βοήθεια, καθώς και ό,τι κατάφεραν με αυτήν.
- Να ενημερωθείτε πρώτα οι ίδιοι για τη νομοθεσία που αφορά τις μαθησιακές δυσκολίες του παιδιού σας και τα δικαιώματα του. Στη συνέχεια, συζητήστε τα μαζί του, ώστε να γνωρίζει τι μπορεί να διεκδικήσει νομικά.
- Να το ενημερώσετε για τις υποστηρικτικές υπηρεσίες που μπορεί να λάβει μέσα από την τεχνολογία, όπως ορθογραφικός έλεγχος στην επεξεργασία κειμένου, καταγραφείς φωνής κ.λπ., και οι οποίες θα το βοηθήσουν να αντεπεξέλθει σε δύσκολα έργα.
