Γιατί κάνω συχνές μυκητιάσεις;

Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδική Παθολόγος

Οι μυκητιάσεις είναι φλεγμονές που προκαλούνται από μικροοργανισμούς με τεράστια ποικιλία και διάδοση, τους μύκητες.  Υπάρχουν χρήσιμοι για τον άνθρωπο μύκητες όπως οι ζυμομύκητες και παθογόνοι για τον άνθρωπο μύκητες (π.χ. δηλητηριώδη μανιτάρια).

Ορισμένοι μύκητες είναι δυνητικώς παθογόνοι. Πρόκειται για μύκητες που υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν είναι παθογόνοι αλλά γίνονται παθογόνοι, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Οι μύκητες μπορεί να προσβάλλουν το δέρμα, τους βλεννογόνους, τα γεννητικά όργανα ή να διεισδύσουν στο σώμα και να προκαλέσουν φλεγμονές σε βαθύτερα όργανα.

ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Ανάλογα με την θέση του οργάνου που προσβάλλεται προκύπτουν ανάλογα συμπτώματα.

Η μυκητιασική στοματίτιδα χαρακτηρίζεται από λευκές, ανώδυνες κηλίδες στο στόμα με πιθανή ανάπτυξη ραγάδων στις γωνίες του στόματος.

Άλλες δερματικές καντιντιάσεις είναι η παρωνυχία (διόγκωση δέρματος που περιβάλλει το νύχι), η ονυχομυκητίαση (λοίμωξη του νυχιού), το παράτριμμα (λοίμωξη δερματικών πτυχών με ερυθρότητα και φλύκταινες), η βαλανίτιδα (στην βάλανο του πέους), η μεσοδακτύλια διάβρωση (ανάμεσα στα δάκτυλα), η θυλακίτιδα (στα γένια), η περιεδρική καντιντίαση (γύρω από τον πρωκτό).

Η αιδοιοκολπική καντιντίαση εκδηλώνεται με αύξηση των κολπικών εκκρίσεων, εμφάνιση ασυνήθιστων εκκρίσεων (π.χ. σαν «κομμένο» γάλα), ανάπτυξη κολπικού ερεθισμού, τοπικής φαγούρας, πόνου ή αίσθησης «καψίματος».

Η εν τω βάθει καντιντίαση, προέρχεται είτε από αιματογενή διασπορά του μύκητα, είτε από εισχώρηση του μικροοργανισμού από επιφανειακά όργανα. Έτσι η εν τω βάθει λοίμωξη του οισοφάγου προκαλεί δυσπεπτικά ενοχλήματα, ξινίλα, δυσκαταποσία. Ενίοτε συμπτώματα δεν υπάρχουν.

ΥΠΟΤΡΟΠΕΣ

Σε ορισμένες περιπτώσεις ο πάσχων από μυκητιασική λοίμωξη έρχεται αντιμέτωπος με χρονίζουσες ή δυσάρεστες υποτροπές. Συχνότερα πρόκειται για γυναίκες με υποτροπιάζουσα κολπική μυκητίαση ή μυκητίαση ονύχων ή κάτω άκρων.

Όταν υπάρχει υποτροπιάζουσα ή συχνή καντντίαση υπάρχουν τρία ενδεχόμενα:

1. Η πρώτη μυκητιασική φλεγμονή δεν έχει εκριζωθεί επιτυχώς λόγω ακατάλληλης θεραπείας. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν ο πάσχων δεν έχει λάβει σωστή αγωγή ή έχει λάβει τη σωστή αντιμυκητιασική θεραπεία με λανθασμένη διάρκεια.
2. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα δεν λειτουργεί με επάρκεια. Συνήθεις παράγοντες και υποκείμενα νοσήματα που προκαλούν κακή άμυνα έναντι των μυκήτων είναι η κατάχρηση αντιβιοτικών, ο διαβήτης, η κακή διατροφή, τα χαμηλά λευκά αιμοσφαίρια αίματος, η χρόνια χρήση κορτιζόνης, πλημμελής κυκλοφορία παραγόντων αίματος και λευκών αιμοσφαιρίων στις περιοχές που έχουν προσβληθεί λόγω κακής αιμάτωσης.
3. Όταν υπάρχουν κακές συνθήκες υγιεινής ή συνθήκες που ευνοούν την υπερβολική ανάπτυξη μυκήτων στο σώμα. Είναι για παράδειγμα σύνηθες οι μύκητες να μεταδίδονται από κακώς αποστειρωμένα εργαλεία που χρησιμοποιούνται σε επαγγελματικούς χώρους, όπως τα κομμωτήρια και τα κουρεία. Οι παχύσαρκοι που ιδρώνουν εύκολα είναι επιρρεπείς στην ανάπτυξη μυκητιάσεων σε υγρές πτυχές του σώματος που κάνουν «δίπλες».

Κατά την κλινική εξέταση στις περιπτώσεις υποτροπιαζουσών μυκητιασικών φλεγμονών πρέπει οπωσδήποτε:

• Να εκτιμάται το μέγεθος του προσβαλλόμενου ιστού
• Να διερευνάται εάν πρόκειται για επιφανειακή καντιντίαση ή αν ο μύκητας κινδυνεύει να προσβάλλει βαθύτερους ιστούς
• Να διερευνάται εάν ο μύκητας έχει αναπτυχθεί σε έδαφος κακών συνηθειών υγιεινής, συστηματικού νοσήματος ή παράγοντα που προκαλεί καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος
• Να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά ο μύκητας με την κατάλληλη θεραπεία που εξαρτάται από το είδος του μύκητα, το μέγεθος της προσβολής και την ποιότητα του ανοσοποιητικού συστήματος του πάσχοντος.

ΟΙ ΣΥΧΝΕΣ ΚΟΛΠΙΚΕΣ ΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ

Το ph του φυσιολογικού κόλπου είναι 4,5 ή χαμηλότερο και ο οργανισμός που επικρατεί είναι ο lactobacillus.

O lactobacillus παράγει υπεροξείδιο του υδρογόνου και συντελεί στην προστασία από τους μύκητες. Όταν η προστασία αυτή δεν είναι αποτελεσματική, ο μύκητας προσβάλλει τον κολπικό βλεννογόνο.

Η υποτροπιάζουσα φλεγμονή και η λοίμωξη του κόλπου από μύκητες αποτελούν συχνή κατάσταση, που αντιμετωπίζει ο μαχόμενος παθολόγος. Συνηθέστερα το παθολογικό πρόβλημα προκαλείται από το μύκητα candida.

Η υποτροπιάζουσα κολπική μυκητίαση  συχνά εκδηλώνεται με επεισόδια αύξησης των κολπικών εκκρίσεων, εμφάνισης ασυνήθιστων εκκρίσεων (π.χ. σαν «κομμένο» γάλα), τοπικής φαγούρας, πόνου ή αίσθησης «καψίματος», δυσοσμίας. Γενικό αίσθημα κακουχίας μπορεί να συνυπάρχει. Η μικροσκοπική εξέταση και η καλλιέργεια αναδεικνύει μύκητες.

Συχνότερα αίτια υποτροπιάζουσας κολπικής μυκητίασης αποτελούν η πλημμελής προ ηγηθείσα θεραπεία, η κατάχρηση αντιβιοτικών, o διαβήτης, η μειωμένη επάρκεια του ανοσοποιητικού συστήματος, η κύηση, η κακή διατροφή, η ταυτόχρονη προσβολή και από άλλα παθογόνα, οι κακές συνθήκες υγιεινής.

Κατά την διάρκεια της παθολογικής εξέτασης, τα στοιχεία από το διατροφικό και επαγγελματικό ιστορικό, το ιστορικό των καθημερινών συνηθειών, τα συνoδά συμπτώματα, ορισμένα σημεία από την εξέταση (π.χ. εξέταση λαιμού, αναπνευστικό ψιθύρισμα, διερεύνηση διογκωμένων αδένων) είναι σημαντικά για να διαπιστωθεί εάν η μυκητίαση έχει αναπτυχθεί σε έδαφος ανοσοκαταστολής ή κακών συνηθειών υγιεινής. Σε ορισμένες περιπτώσεις επιβάλλονται εργαστηριακοί έλεγχοι. Σήμερα υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία.

Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 210-6252770
E mail: amoschovaki@yahoo.gr
https://www.youtube.com/channel/UCraKRIyTq0qW8eMtKnmr3hw