Το οζώδες ερύθημα είναι μια ανοσολογική πάθηση που προκαλεί φλεγμονή του υποδόριου λίπους του δέρματος.
Τα δερματικά συμπτώματα είναι σκληρά, επώδυνα και ερυθρά οζίδια στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος.
Τα δερματικά συμπτώματα συνοδεύονται από γενικά συμπτώματα όπως κακουχία, πυρετό και αρθραλγίες.
Η διάρκεια της ασθένειας δεν ξεπερνά τις 6 εβδομάδες και υποχωρεί από μόνη της χωρίς να δημιουργεί μόνιμες βλάβες στο δέρμα.
Συμπτώματα
Το οζώδες ερύθημα είναι η πιο συχνά διαγνωσμένη μορφή φλεγμονώδους υποδερματίτιδας, με τις περισσότερες περιπτώσεις να παρουσιάζονται σε νεαρές ενήλικες γυναίκες.
Το εξάνθημα αποτελείται από αμφοτερόπλευρα συμμετρικά, εν τω βάθει, ευαίσθητα οζίδια που μοιάζουν με εκχυμώσεις, έχουν διάμετρο 1 έως 10 εκατοστά και εντοπίζονται προκνημιαία (Εικόνα).
Αρχικά το δέρμα που καλύπτει τα οζίδια είναι εξέρυθρο, λείο, ελαφρώς υπεγερμένο και στίλβον. Η έναρξη είναι γενικά οξεία, συνήθως συσχετίζεται με αίσθημα κακουχίας, οίδημα των κάτω άκρων και αρθρίτιδα ή αρθραλγία. Σε διάστημα μερικών ημερών, οι βλάβες καθίστανται επίπεδες, καταλείποντας μια ιώδη ή κυανοπράσινη χροιά που μοιάζει με εκχύμωση εν αποδρομή. Τα οζίδια κατά κανόνα παραμένουν για διάστημα μερικών ημερών ή εβδομάδων, εμφανίζονται σε διαδοχικές εκθύσεις και στη συνέχεια υποχωρούν με βραδύ ρυθμό.
Το οζώδες ερύθημα είναι μια αντιδραστική εξεργασία. Η διαταραχή αυτή κατατάσσεται στις ουδετεροφιλικές δερματοπάθειες επειδή μοιράζεται με αυτές κάποιους κοινούς εκλυτικούς παράγοντες και η οξεία φάση της χαρακτηρίζεται από την παρουσία ουδετεροφίλων μέσα στα υποδόρια διαφραγμάτια.
Αιτίες
Από πλευράς αιτιολογίας μπορεί να διαχωριστεί στο ιδιοπαθές οζώδες ερύθημα, στο οποίο δεν ανευρίσκεται κάποιο συγκεκριμένο αίτιο και αποτελεί το 30-50% περίπου των περιπτώσεων και στο δευτεροπαθές οζώδες ερύθημα που έχει διάφορες αιτίες.
Οι πιο συχνές αιτίες είναι:
- Στρεπτοκοκκική λοίμωξη του ρινοφάρυγγα
- Παρενέργεια κάποιων φαρμάκων, όπως σουλφοναμιδών, αντισυλληπτικών, οιστρογόνων και άλλων
- Εγκυμοσύνη (ιδιαίτερα στο δεύτερο τρίμηνο)
- Μυκητιάσεις
Το οζώδες ερύθημα μπορεί να εμφανισθεί είτε σαν μία μεμονωμένη κατάσταση ή σε συνδυασμό με άλλες καταστάσεις. Οι καταστάσεις αυτές περιλαμβάνουν την χρήση διαφόρων φαρμάκων (της σειράς της σουλφοναμίδης, τα αντισυλληπτικά και τα οιστρογόνα), τη νόσο από γρατζούνισμα γάτας, η λοιμώδης μονοπυρήνωση, η σαρκοείδωση, η νόσος Αδαμαντιάδη – Behcet, η φλεγμονώδης νόσος του παχέος εντέρου (νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα) καθώς και η φυσιολογική εγκυμοσύνη.