Ο δερμογραφισμός η δερμογραφία είναι ένα σαφώς περιχαρακωμένο οίδημα ή πομφός που περιβάλλεται από ερύθημα και εμφανίζεται μέσα σε δευτερόλεπτα έως λεπτά από την στιγμή της πλήξεως του δέρματος. Αναπτύσσεται στο 2% έως 5% του πληθυσμού.
Εμφανίζεται όταν ασκηθεί πίεση ή τριβή πάνω στο δέρμα. Οι ασθενείς που πάσχουν από δερμογραφισμό εμφανίζουν υπερευαισθησία στο ερέθισμα της τριβής. Μπορεί να διαρκέσει ακόμα και πάνω από έξι χρόνια.
Η αιτία του δερμογραφισμού είναι ασαφής. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα μαστοκύτταρα που υπάρχουν στην επιφάνεια του δέρματος παράγουν αυξημένες ποσότητες ισταμίνης χωρίς την ύπαρξη οποιουδήποτε αντιγόνου. Στη συνέχεια, με την παραμικρή πίεση στο δέρμα η λεπτή μεμβράνη που περιβάλλει τα μαστοκύτταρα σπάζει και έτσι ελευθερώνεται η ισταμίνη η οποία προκαλεί ερυθρότητα και το πρήξιμο του δέρματος. Τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινώνονται με την επίδραση ψύχους ή ζέστης, όταν υπάρχουν ορμονικές διαταραχές και σε περιόδους σωματικού ή ψυχικού στρες.
Η διάγνωση είναι απλή. Με ένα όργανο προκαλούμε τριβή πάνω στο δέρμα και σε μερικά λεπτά εμφανίζεται το εξάνθημα στο σχήμα που εμείς οι ίδιοι έχουμε δημιουργήσει (γραμμές, λέξεις, αριθμοί, σχήματα κλπ). Δηλαδή “γράφουμε” πάνω στο δέρμα, εξ’ ου και ο όρος. Πριν μερικά χρόνια, η λεγόμενη “Αγία Αθανασία του Αιγάλεω”, είχε εκμεταλλευτεί τη δερμογραφία από την οποία έπασχε για να πείσει ότι Παναγία επικοινωνούσε μαζί της μέσω μηνυμάτων που εμφανιζόταν στο σώμα της.
Ο δερμογραφισμός μπορεί να συμβεί μετά από φαρμακογενή κνίδωση και να επιμένει για διάστημα μηνών. Έχει επίσης αναφερθεί ότι συσχετίζεται με τη λήψη του Η2 αποκλειστή φαμοτιδίνη.
Μπορεί να παρουσιαστεί σε υποθυρεοειδισμό και υπερθυρεοειδισμό, σε λοιμώδεις παθήσεις, σακχαρώδη διαβήτη και κατά τη διάρκεια της έναρξης της εμμηνόπαυσης.
Είναι δυνατόν να αποτελεί αιτία εντοπισμένης ή γενικευμένης φαγούρας. Τα αντιισταμινικά καταστέλλουν την αντίδραση αυτή. Η προσθήκη ενός Η2 ανπισταμινικού μπορεί να αποδειχτεί ευεργετική.
Η δερμογραφία μπορεί όπως ξαφνικά εμφανίζεται, να εξαφανιστεί. Εκτός από τη φαγούρα που προκαλεί δεν έχει κάποια άλλη επίδραση. Το 5% των ασθενών μπορεί να έχουν συμπτώματα για όλη τους τη ζωή.
