Οι δύο κυριότερες αιτίες τύφλωσης είναι ο καταρράκτης και το γλαύκωμα. Η χειρουργική επέμβαση του καταρράκτη συνήθως αποκαθιστά την όραση αλλά οι βλάβες του γλαυκώματος είναι μη αναστρέψιμες.
Είναι λοιπόν σημαντικό να εντοπίζεται νωρίς η αύξηση της πίεσης στο εσωτερικό του ματιού η οποία αποτελεί αιτία για το γλαύκωμα. Το 3,5% των ανθρώπων ηλικίας 40-80 ετών σε όλο τον κόσμο έχουν γλαύκωμα. Από τους 300.000 Έλληνες που εκτιμάται ότι πάσχουν, το 35-40% δεν το γνωρίζουν, εκτιμούν οι ειδικοί.
Όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση του γλαυκώματος, τόσο πιο πιθανό είναι ότι θα διαφυλαχθεί η όραση, αρκεί να γίνεται σωστά η θεραπεία και ο τακτικός έλεγχος.
Αρχικά, η αύξηση της πίεσης στα μάτια δεν προκαλεί συμπτώματα. Συνήθως χρειάζονται 3-4 χρόνια χωρίς θεραπεία για να αρχίσουν αλλοιώσεις στο οπτικό νεύρο του ματιού που τελικά θα επηρεάσουν την όραση. Αλλά μέχρι να γίνουν αντιληπτές οι αλλοιώσεις, μπορεί κάποιος να έχει ήδη απολέσει μέρος της όρασης.
Η φυσιολογική πίεση των ματιών είναι 12-20 mm Hg. Όσο υψηλότερη είναι η πίεση και μεγαλύτερη η ηλικία ενός ατόμου, τόσο πιο γρήγορη είναι η βλάβη το οπτικό νεύρο. Γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία να ελέγχεται η πίεση των ματιών σε κάθε επίσκεψη στον οφθαλμίατρο μετά την ηλικία των 40 ετών. Στο 80% των περιπτώσεων η διάγνωση του γλαυκώματος γίνεται σε ηλικία 45-55 ετών.
Σημειώνεται ότι υπάρχει και το συγγενές γλαύκωμα που εκδηλώνεται στην βρεφική ηλικία. Αυτό γίνεται γρήγορα αντιληπτό επειδή παρουσιάζει χαρακτηριστικά συμπτώματα, (μεγάλα μάτια και φωτοφοβία κατά την οποία το μωρό δεν αντέχει το φως και δακρύζει).
Η αιτία που ανεβαίνει η πίεση στο εσωτερικό του ματιού δεν είναι γνωστή, γι’ αυτό και δεν υπάρχει ικανοποιητική πρόληψη για το γλαύκωμα. Ένας επιβαρυντικός παράγοντες είναι η υψηλή μυωπία (πάνω από 6 βαθμούς) και βέβαια κάθε τι που πλήττει τα αγγεία όπως υπέρταση, διαβήτης, αυξημένη χοληστερίνη και νεφροπάθειες. Παράγοντας κινδύνου είναι επίσης η μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών (κορτιζόνης) κάθε μορφής και για οποιοδήποτε λόγο.
Θεραπεία
Η αντιμετώπιση του γλαυκώματος γίνεται με ειδικά κολλύρια τα οποία εξατομικεύεται, καθώς υπάρχουν αρκετά φάρμακα που μειώνουν την ενδοφθάλμια πίεση.
Αν τα φάρμακα αποτύχουν, δηλαδή δεν μειώσουν την αυξημένη πίεση στο εσωτερικού του ματιού, τότε γίνεται επέμβαση με λέιζερ ή άλλου είδους χειρουργείο, ανάλογα με το είδος του γλαυκώματος, τη σοβαρότητά του και την κατάσταση της υγείας του ασθενούς.
Τα τελευταία χρόνια με την έγκαιρη διάγνωση και τα καλύτερα φάρμακα έχει μειωθεί ο αριθμός των ασθενών που χρειάζονται επεμβατικές θεραπείες. Τα χειρουργεία αφορούν το 10% των συνολικών περιστατικών.
Αξίζει να αναφερθεί ότι δεν είναι αληθές πως όποιος έχει γλαύκωμα δεν πρέπει να σκύβει ή να τρώει αλάτι ή να γυμνάζεται. Από την άλλη μεριά, επειδή η υπέρταση και το αυξημένο σάκχαρο αποτελούν παράγοντες κινδύνουν, καλό είναι να αντιμετωπίζονται.
