Η κοκαΐνη είναι ένα ισχυρό διεγερτικό ναρκωτικό, που παρασκευάζεται από τα φύλλα του θάμνου της κόκας. Τα φυτά αυτά ενδημούν στις ορεινές περιοχές της Νότιας Αμερικής, ιδιαίτερα στο Περού, την Κολομβία και τη Βολιβία. Το κρακ είναι μια μορφή κοκαΐνης που καπνίζεται, η οποία παρασκευάζεται με τη μορφή σβόλων που ονομάζονται «πέτρες» – έχουν συνήθως το μέγεθος της σταφίδας.
Η κοκαΐνη χρησιμοποιείται και ως τοπικό αναισθητικό, ιδιαίτερα για επεμβάσεις στη μύτη και το λαιμό.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Οι ιθαγενείς της Νότιας Αμερικής μασούσαν φύλλα κόκας τουλάχιστον από το 2.500 π.Χ. για να τους βοηθά στη δουλειά. Η κοκαΐνη στα φύλλα μειώνει την κούραση και καταστέλλει την πείνα. Η κόκα έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στην κοινωνική και θρησκευτική ζωή.
Οι καθολικοί Ισπανοί κατακτητές του 19ου αιώνα ήταν αρχικά εχθρικοί απέναντι στην κόκα, κι ένας λόγος ήταν ότι τη θεωρούσαν σύμβολο της ντόπιας «παγανιστικής» θρησκείας. Ωστόσο, άλλαξαν γνώμη, όταν είδαν ότι επηρέαζε την απόδοση των νέων τους σκλάβων, που μοχθούσαν στα ορυχεία αργύρου και χρυσού, καθώς και στις φυτείες.
Η κοκαΐνη εξήχθη από τα φύλλα της κόκας για πρώτη φορά γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα κι έγινε το βασικό συστατικό ενός αριθμού ιδιοσκευασμάτων εκείνης της εποχής, που χρησιμοποιούνταν για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας, του άσθματος και παρόμοιων παθήσεων. Οι αναισθητικές ιδιότητες της κοκαΐνης χρησιμοποιήθηκαν σε οφθαλμολογικές επεμβάσεις.
Μόλις τέλειωσε ο μήνας του μέλιτος της ιατρικής με την κοκαΐνη, έγινε ελεγχόμενο ναρκωτικό στις ΗΠΑ το 1914. Η κοκαΐνη έγινε το επίκεντρο των σκανδάλων με ναρκωτικά στο Χόλιγουντ τη δεκαετία του 1920, όμως αργότερα δεν ακουγόταν και τόσο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Οι νόμιμες προμήθειες είχαν εξαντληθεί, η παράνομη παραγωγή ήταν στα πρώτα της βήματα και η αμφεταμίνη ήταν το δημοφιλές διεγερτικό εκείνης της εποχής. Το Βερολίνο έζησε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 μια επιδημία χρήσης κοκαΐνης, όμως όπως και στις ΗΠΑ, η κοκαΐνη άρχισε να σπανίζει, μέχρι την επιστροφή της, τις δεκαετίες του ’70 και του ’80.
Η κοκαΐνη εμφανίστηκε ξανά στις ΗΠΑ ως ένα ακριβό ψυχαγωγικό ναρκωτικό, που χρησιμοποιείται από τη βιομηχανία του θεάματος, κυρίως από τους μουσικούς της ροκ και τους αστέρες του κινηματογράφου, αποκτώντας την εικόνα ενός «ναρκωτικού της σαμπάνιας» στη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 και του 1980. Η άφιξη του κρακ, ωστόσο, άλλαξε την εικόνα της κοκαΐνης από εκείνη της ευημερίας των λευκών σε εκείνη της φτώχειας και της βίας των μαύρων.
Κάποια στιγμή εκτιμήθηκε ότι σχεδόν το 10% του αμερικανικού πληθυσμού είχε δοκιμάσει κοκαΐνη τουλάχιστον μία φορά. Στις ΗΠΑ η πιο κοινή μορφή κοκαΐνης είναι η λευκή κρυσταλλική σκόνη – η υδροχλωρική κοκαΐνη. Οι περισσότεροι χρήστες κόβουν γύρω στα 10-35 mg κοκαΐνης σε «γραμμές» μήκους 3-6 εκατοστών με ένα ξυραφάκι ή μια τραπεζική κάρτα, πριν την εισπνεύσουν από τη μύτη, συχνά μέσα από ένα τυλιγμένο χαρτονόμισμα ή ένα καλαμάκι. Μερικές φορές τη μετατρέπουν σε διάλυμα και την παίρνουν με ένεση.
Για αρκετό καιρό, η νέα μόδα της κοκαΐνης ήταν το freebase, μια καπνιζόμενη εκδοχή του ναρκωτικού, που γινόταν αρκετά επικίνδυνη κατά την προετοιμασία της, καθώς απαιτούσε τη χρήση θερμαινόμενων εύφλεκτων διαλυτών. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, επινοήθηκε μια πολύ πιο βολική μέθοδος καπνίσματος, γνωστή ως κρακ, η προετοιμασία του οποίου δεν απαιτούσε τίποτα παραπάνω από σόδα μαγειρικής και ένα φούρνο μικροκυμάτων. Το κρακ (που το όνομα του προήλθε από τον ήχο που κάνει το ναρκωτικό, καθώς καίγεται) καπνίζεται συνήθως με πίπα, γυάλινο σωλήνα, πλαστικό μπουκάλι ή μέσα σε αλουμινόχαρτο, και μερικές φορές αναμειγνύεται με καπνό ή και κάνναβη σε ένα «τσιγαριλίκι». Μπορεί επίσης να προετοιμαστεί για ένεση.
Το κρακ έγινε πολύ δημοφιλές και εξαιρετικά επικερδές για τους εμπόρους για τους ακόλουθους λόγους:
- Το ναρκωτικό ήταν σχετικά φτηνό, αν συγκρίνει κανείς ένα πλακίδιο κρακ 5 δολαρίων με ένα γραμμάριο κοκαΐνης 70 δολαρίων.
- Η επίδραση είναι εξαιρετικά έντονη και άμεση για το χρήστη.
- Η επίδραση ξεθυμαίνει μέσα σε 15 λεπτά, έτσι εκείνοι που απολαμβάνουν την εμπειρία και θέλουν να την επαναλάβουν θα χρειαστούν μεγάλες προμήθειες.
- Το ναρκωτικό είναι έτοιμο προς χρήση. Η freebase διαδικασία έχει ήδη γίνει. Από αυτή την άποψη, το κρακ θεωρείται μια εκδοχή «φαστ φουντ».
ΕΠΙΔΡΑΣΗ-ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Όταν η κοκαΐνη σνιφάρεται, η επίδραση φτάνει στο αποκορύφωμα σε 15-40 λεπτά και μετά υποχωρεί, που σημαίνει ότι η δόση πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 20 λεπτά για να διατηρούνται τα αισθήματα ευφορίας και δύναμης. Αυτά τα χρονικά διαστήματα μειώνονται με το κρακ – ο χρήστης νιώθει σχεδόν αμέσως ευφορία, οι επιδράσεις κορυφώνονται μέσα σε 1-5 λεπτά και ξεθυμαίνουν μέσα σε 15 λεπτά. Όπως η αμφεταμίνη, έτσι και η κοκαΐνη σε όλες της τις μορφές προκαλεί αισθήματα ευφορίας, ευθυμίας, αδιαφορίας για τον πόνο και την κόπωση, και την αίσθηση μεγαλύτερης φυσικής δύναμης και πνευματικής ικανότητας. Οι χρήστες κοκαΐνης είναι συχνά πολύ ομιλητικοί.
Εξαιτίας αυτών των επιδράσεων της η κοκαΐνη έχει γίνει πολύ δημοφιλής ανάμεσα σε όσους θεωρούν ότι πρέπει να είναι στην καλύτερη φόρμα για να αντεπεξέλθουν σε έντονες καταστάσεις στρες, σαν αυτές που συναντάμε στον κόσμο των επιχειρήσεων και της ψυχαγωγίας.
Η κοκαΐνη έχει τη φήμη ότι βελτιώνει τη σεξουαλική απόδοση και ανταπόκριση. Οι μικρές δόσεις μπορούν να καθυστερήσουν τον οργασμό και να αυξήσουν την ευχαρίστηση. Ωστόσο, σε μεγάλες δόσεις ή με συνεχή χρήση, η σεξουαλική επιθυμία μπορεί να μειωθεί και οι άνδρες πιθανόν να έχουν δυσκολία να αποκτήσουν ή να διατηρήσουν στύση.
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ – ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Τα πιο συνηθισμένα σωματικά συμπτώματα της χρήσης της κοκαΐνης και του κρακ είναι η ξηροστομία, η εφίδρωση, η απώλεια της όρεξης και η ταχυκαρδία. Κάθε αίσθηση κρύου, μουδιάσματος ή καψίματος στη μύτη οφείλεται στο ότι η κοκαΐνη είναι αναισθητικό.
Όταν εισπνέεται, προκαλεί συστολή των αιμοφόρων αγγείων στη μύτη. Καθώς το ναρκωτικό ξεθυμαίνει και επανέρχεται η κανονική ροή του αίματος, οι χρήστες συχνά νιώθουν τα συμπτώματα ενός κρυολογήματος, μύτη που τρέχει, φλεγμονή και μια γενική ενόχληση στη μύτη.
Ο συνδυασμός κοκαΐνης με τη χρήση άλλων ουσιών συχνά προκαλεί απρόβλεπτες και μερικές φορές ενοχλητικές συνέπειες. Ένας ιδιαίτερα επικίνδυνος τρόπος χρήσης κοκαΐνης είναι το speedball, ένα μείγμα ενέσιμης κοκαΐνης και ηρωίνης. Ο συνδυασμός αυτός λέγεται ότι αυξάνει κατά πολύ την ευφορία, όμως έχει ως αποτέλεσμα αρκετές μοιραίες υπερβολικές δόσεις.
Η κοκαΐνη είναι επικίνδυνη, αν ληφθεί με φάρμακα για την υπέρταση και με ορισμένα αντικαταθλιπτικά. Όταν ληφθεί με αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης (ΜΑΟ), η χρήση της κοκαΐνης μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα επικίνδυνα υψηλή αρτηριακή πίεση. Με τη μακρόχρονη χρήση συχνά σχετίζονται παραισθήσεις και παράνοια. Όπως συμβαίνει και με την ψύχωση από τις αμφεταμίνες, οι συνέπειες αυτές συνήθως περιορίζονται, καθώς το ναρκωτικό αποβάλλεται από το σώμα. Οι περισσότεροι χρήστες κοκαΐνης θα αισθανθούν μέτρια αύξηση της αρτηριακής τους πίεσης και ήπιο καρδιακό χτύπο. Ωστόσο, όταν το ναρκωτικό έχει χρησιμοποιηθεί επανειλημμένα για αρκετές ώρες ή σε μία πολύ μεγάλη δόση, η αρτηριακή πίεση και ο σφυγμός μπορεί να εκτοξευθούν και η καρδιά να παρουσιάσει αρρυθμία. Αυτό μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανακοπή ή αναπνευστική κατάρρευση. Το ποια ακριβώς είναι η θανατηφόρα δόση κοκαΐνης δεν έχει ξεκαθαριστεί.
Οι μακροπρόθεσμες παρενέργειες είναι:
- Ανωμαλίες του πεπτικού συστήματος, αφυδάτωση και ανορεξία – όλα συνδέονται με απώλεια της όρεξης, ακανόνιστες διατροφικές συνήθειες και ανεπαρκή διατροφή.
- Απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας
- Καρδιακά προβλήματα, όπως αφύσικα γρήγορος καρδιακός ρυθμός και ακανόνιστος καρδιακός χτύπος
- Βλάβη στις μεμβράνες που καλύπτουν τα ρουθούνια, αν σνιφά-ρεται τακτικά. Ο ιστός που διαχωρίζει τα ρουθούνια μπορεί να τρυπήσει, κάτι που απαιτεί χειρουργική επέμβαση, αν και η πάθηση αυτή είναι στην πραγματικότητα πιο σπάνια απ’ όσο γενικά πιστεύεται.
- Αποστήματα, πρήξιμο και θρόμβοι στο αίμα μπορούν να προ-κληθούν από την ενέσιμη μορφή. Η κοινή χρήση βελόνας αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης λοιμώξεων, όπως ο ιός HIV.
Με την αδιάκοπη, συχνή χρήση, αναπτύσσονται όλο και πιο δυσάρεστα συμπτώματα. Η ευφορία αντικαθίσταται από μία δυσάρεστη νευρικότητα, ναυτία, αϋπνία και απώλεια βάρους. Εφόσον η χρήση συνεχιστεί, μπορεί να προκληθεί κάτι ανάλογο με τη μανία καταδίωξης. Οι συστηματικοί χρήστες που δεν χρησιμοποιούν αρκετές ποσότητες, ώστε να γίνουν ψυχωσικοί, μπορεί να είναι συνεχώς νευρικοί, ευερέθιστοι και να έχουν έντονη καχυποψία για τους άλλους. Η εξάντληση, που οφείλεται στην έλλειψη ύπνου και φαγητού, δεν είναι ασυνήθιστη. Όλες αυτές οι επιδράσεις συνήθως παύουν, από τη στιγμή που θα διακοπεί η χρήση του ναρκωτικού, αν και η πλήρης ανάρρωση μπορεί να χρειαστεί αρκετούς μήνες.
ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ
Λέγεται ότι η κοκαΐνη κάι το κρακ δεν προκαλούν σωματικό εθισμό, όπως η ηρωίνη, με την έννοια ότι η διακοπή της χρήσης τους δεν οδηγεί σε έντονα σωματικά συμπτώματα στερητικού συνδρόμου, όπως συμβαίνει συνήθως με τη διακοπή της χρήσης της ηρωίνης.
Ενώ αυτό αληθεύει, είναι παραπλανητικό όσον αφορά τον καθορισμό και τον υπολογισμό του σωματικού εθισμού, χρησιμοποιώντας μόνο τα συμπτώματα στερητικού συνδρόμου που συσχετίζονται με την ηρωίνη. Κάθε ναρκωτικό έχει τις δικές του μοναδικές σωματικές επιδράσεις και παρενέργειες, που στην περίπτωση της κοκαΐνης είναι πολύ ισχυρές.
Ένας χρόνιος χρήστης κοκαΐνης ή κρακ θα αποκτήσει μεγάλη αντοχή στο ναρκωτικό, και το σώμα του θα συνηθίσει κι εκείνο στο ναρκωτικό, κρατώντας τον ξύπνιο και δραστήριο. Από τη στιγμή που ο χρήστης θα διακόψει, πράγμα που μπορεί να αποδειχθεί πολύ δύσκολο για ένα συστηματικό ή χρόνιο χρήστη, θα αρχίσει πολύ σύντομα να νιώθει κουρασμένος, να έχει τάσεις πανικού, να νιώθει εξαντλημένος και ανήμπορος να κοιμηθεί, με συχνά ακραία σωματικά συμπτώματα.
Όσον αφορά το κρακ, λέγεται ότι, αντίθετα με την κοκαΐνη, προκαλεί εθισμό αυτόματα, καθιστώντας την περιστασιακή ή τη διακοπτόμενη χρήση αδύνατη.
Η κοκαΐνη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, από τη στιγμή που συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, και έτσι περιορίζει τη ροή του αίματος που μεταφέρει τα αναγκαία θρεπτικά συστατικά και το οξυγόνο από τη μητέρα στο έμβρυο. Γαστρεντερικές γενετικές ανωμαλίες έχουν επίσης αποδοθεί στη χρήση κοκαΐνης κατά την εγκυμοσύνη. Πολλά έχουν ειπωθεί για τα επονομαζόμενα «μωρά του κρακ», εκείνα δηλαδή που εικάζεται ότι γεννήθηκαν «εθισμένα» στο κρακ. Διάφορες ιστορίες των μέσων μαζικής ενημέρωσης υπαινίσσονται ότι τέτοια μωρά μπορεί να πεθάνουν, καθώς «έχουν χάσει τη θέληση για ζωή». Ωστόσο, ιατρικά στοιχεία για τα μωρά της κοκαΐνης και του κρακ υποδεικνύουν ότι τέτοιοι ισχυρισμοί είναι λανθασμένοι, και τα βρέφη που είναι εθισμένα στην κοκαΐνη συνήθως το ξεπερνούν μέσα σε 1-2 εβδομάδες. Είναι αλήθεια ότι σε αυτό το διάστημα τα μωρά είναι ευερέθιστα, ανήσυχα, και δεν τρώνε αρκετά. Αυτό μπορεί να παρεμποδίσει το «δέσιμο» της μητέρας με το μωρό της.
Η εξάρτηση πάντως δεν είναι αναπόφευκτη ούτε για το κρακ ούτε για την κοκαΐνη. Το αν το άτομο θα εξαρτηθεί και το πόσο γρήγορα θα συμβεί κάτι τέτοιο, εξαρτάται από την ιδιαίτερη ψυχική κατάσταση του ατόμου και από τις περιστάσεις.
