Το Khat είναι ένα πράσινο φουντωτό φυτό, το οποίο έχει ύψος 3-6 μέτρα και καλλιεργείται σε όλη την ανατολική Αφρική και την Αραβική χερσόνησο σε υψόμετρα 1.500-2.000 μέτρων.
Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες khat, όμως κυρίως δύο είναι διαθέσιμες: το Miraa, συνήθως από την Κένυα, και το Harari από την Αιθιοπία. To Miraa ή Catha edulis είναι κοινώς γνωστό ως qat ή qaadka στη Σομαλία, και chat στην Αιθιοπία, όμως στη βιβλιογραφία αναφέρεται πια ως “khat”. Άλλα ονόματα του ναρκωτικού είναι τσάι Αβησσυνίας, African salad, catha, chat, kat, quat, qat, quadka.
To khat περιέχει δύο γνωστές φαρμακολογικά διεγερτικές ουσίες, την καθινόνη (αμινοπροπιφαινόνη) και την καθίνη (νορψευδοεφεδρίνη). Η καθινόνη είναι το κυρίως ενεργό συστατικό. Η συγκέντρωση του στα φρέσκα φύλλα κυμαίνεται από 0,3 έως 2,1%, ανάλογα με την προέλευση και την ποικιλία του φυτού. Οι συγκεντρώσεις καθίνης κυμαίνονται σε 0,7-2,7%.
Τα ενεργά συστατικά αρχίζουν να αλλοιώνονται δύο μέρες μετά τη συγκομιδή του φυτού, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να καταναλώνεται φρέσκο. Τα πιο νεαρά φύλλα κοντά στην κορυφή του φυτού είναι τα πιο δραστικά, και συχνά τυλίγονται σε φύλλα μπανανιάς μετά τη συγκομιδή, για να παραμείνουν φρέσκα.
To khat βρίσκεται επίσης και αποξηραμένο ή σε μορφή σκόνης. Ωστόσο, οι παραδοσιακοί χρήστες του ναρκωτικού διαλέγουν μόνο φρέσκα φύλλα, καθώς το αποξηραμένο φυτό δεν περιέχει καθόλου ενεργές χημικές ουσίες, ή περιέχει πολύ λίγες.
Με τη μετανάστευση των προσφύγων από τη βορειοανατολική Αφρική στις ΗΠΑ, τη Ρωσία και αλλού, διευκολύνθηκε η πρόσβαση στο ενεργό συστατικό του khat, την καθινόνη, αρχικά ως μια εύκολα εξαγώγιμη πάστα για κάπνισμα, και στη συνέχεια ως μια συνθετικά παρασκευασμένη ουσία, που παράγεται παράνομα στις ΗΠΑ.
Η ουσία, με τη μορφή της μεθκαθινόνης, έφτασε στις ΗΠΑ μέσω Ρωσίας, όπου διαδόθηκε από συμμορίες μοτοσικλετιστών ειδικά στις αγροτικές περιοχές, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αν και τώρα πια έχει αντικαταστα¬θεί κατά πολύ από τη μεθαμφεταμίνη (speed) και το Έκσταση.
ΙΑΤΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ
Η ιατρική χρήση του khat ανάγεται στην αρχαιότητα, όπου ο Μέγας Αλέξανδρος αναφέρεται ότι το χρησιμοποιούσε για να θεραπεύσει τους στρατιώτες του από μια άγνωστη «επιδημική ασθένεια».
Στους μουσουλμανικούς πολιτισμούς της Σομαλίας και της Υεμένης οι άνθρωποι εδώ και αιώνες μασούν ή πίνουν khat, που θεωρείται αντίζηλο του καφέ. Αναφέρεται επίσης και σε ένα αραβικό χειρόγραφο του 1333.
ΕΠΙΔΡΑΣΗ – ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Τα φρέσκα φύλλα, τα κλωνάρια και τα βλαστάρια του φυτού τα μασούν όπως τον καπνό: Τα κρατούν στο στόμα κ τα μασούν κατά διαστήματα, για ν απελευθερώνεται η ενεργή ουσία που δίνει τη διεγερτική επίδραση. Το αποξηραμένο υλικό, το οποίο είναι πολύ λιγότερο δραστικό, μπορεί να παρασκευαστεί με τη μορφή τσαγιού πάστας. To khat μπορεί κάποιος να το καπνίσει ή να πασπαλίσει το φαγητό του με τριμμένα φύλλα.
To khat είναι κυρίως διεγερτικό, όσον αφορά την επίδραση του. Μια τυπική δόση που μασιέται λέγεται ότι είναι ισοδύναμη με τη λήψη μιας μέτριας δόσης (5 mg) θειικής αμφεταμίνης. Μετά το αίσθημα ευφορίας και ομιλητικότητας, οι χρήστες συχνά αναφέρουν επιδράσεις χαλάρωσης και μείωση της όρεξης.
Εξαιτίας του ότι μασιέται, το khat επιδρά στη στοματική κοιλότητα και την πεπτική οδό. Η φλεγμονή του στόματος και άλλων τμημάτων της στοματικής κοιλότητας, με δευτερεύουσες λοιμώξεις, είναι κοινή στους χρήστες του khat.
Υπάρχουν στοιχεία, ότι η υπερβολική χρήση του μπορεί να οδηγήσει και σε άλλα προβλήματα υγείας, όπως καρδιακές παθήσεις και απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας στους άνδρες. Οι ενοχλήσεις στο στομάχι και η δυσκοιλιότητα μπορεί να προκαλέσουν κήλες. Η κατανάλωση του khat επιδρά στην απορρόφηση του σιδήρου και άλλων αναγκαίων μεταλλικών στοιχείων.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και ο καρκίνος του στόματος, που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος σε όσους μασούν khat στην Υεμένη. Η μακροχρόνια και υπερβολική χρήση μπορεί να προκαλέσει ψυχολογικά προβλήματα, όπως κατάθλιψη, άγχος και ευερεθιστότητα, που μερικές φορές οδηγούν και στην ψύχωση.
Πολλοί Σομαλοί και άλλης εθνικότητας άτομα που καταναλώνουν khat δεν αναγνωρίζουν τα προβλήματα που έχουν συσχετιστεί με αυτό. Ίσως επειδή στις πατρίδες τους οι περισσότεροι το μασούν σε κοινωνικές περιστάσεις. Από τη στιγμή που θα βρεθούν σε μια ξένη χώρα, κάποιοι χρήστες αυξάνουν την κατανάλωση του ως αντίδραση στις διαφορετικές συνθήκες και τις απογοητεύσεις της ζωής ενός πρόσφυγα.
Η συνθετικά παραγόμενη μεθκαθινόνη περιέχει πολλές ουσίες που τη νοθεύουν στη διαδικασία παρασκευής της, όπως το θειικό οξύ, και ιδιαίτερα τοξικά χημικά, όπως το τολουένιο, το υπερμαγγανικό κάλιο και το διχρωμικό νάτριο, το οποίο είναι τοξικό για την καρδιά, τον εγκέφαλο, το δέρμα και τα νεφρά.
ΕΞΑΡΤΗΣΗ
Η μακροχρόνια χρήση της μεθκαθινόνης μπορεί να έχει ως συνέπεια πολλά από τα προβλήματα της χρόνιας χρήσης μεθαμφεταμίνης, όπως ο υποσιτισμός, η απώλεια μυϊκής μάζας, μια γενική παραμέληση της προσωπικής υγιεινής, καθώς και μια σειρά ψυχολογικών προβλημάτων, όπως η καθ’ έξιν εξάρτηση.
