Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Το γαϊδουράγκαθο (επιστημονική ονομασία: Silybum marianum) είναι ένα βότανο που αφθονεί στη Μεσόγειο. Έγινε ευρέως γνωστό στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη με την ρωμαϊκή επέκταση.
Η δραστική ουσία στο βότανο, η σιλυμαρίνη, είναι μείγμα από φλαβονοκιγκάνες (flavonolignans), σιλυβίνες, ισοσυλιβίνες Α και Β, σιλυχριστίνη, σιλυδιανίνη, ταξιφολίνη (αντίστοιχες ονομασίες στα αγγλικά silybins, isosilybin A B, silychristin, silydianin, taxifolin).
Το γαϊδουράγκαθο το οποίο στους αγγλοσάξονες σήμερα είναι γνωστό ως milk thistle έχει χρησιμοποιηθεί ιατρικώς για πάνω από 2.000 χρόνια, συχνότερα για διαταραχές του πεπτικού συστήματος, του ήπατος και της χοληδόχου κύστης.
Εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι η σιλυμαρίνη σταθεροποιεί τις κυτταρικές μεμβράνες, ενεργοποιεί αποτοξινωτικές διαδικασίες στο σώμα, προάγει την αναγέννηση του ήπατος, αναστέλλει την ανάπτυξη ορισμένων καρκινικών κυττάρων, αυξάνει την αποτελεσματικότητα και αμβλύνει τις παρενέργειες ορισμένων παραγόντων χημειοθεραπείας.
Το γαϊδουράγκαθο σήμερα χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με ειδικά διατροφικά προγράμματα κυρίως:
- Σε περιπτώσεις κίρρωσης ήπατος
- Σε χρόνια ηπατική νόσο
- Σε ηπατίτιδες
- Σε λιπώδη διήθηση ήπατος
- Σε ηπατική βλάβη από φάρμακα ή τοξίνες
- Σε καρκινώματα
- Ως αντιοξειδωτικό
- Σε περιπτώσεις δηλητηρίασης από μανιτάρια
- Για τη μείωση παρενεργειών από αντικαρκινικές θεραπείες, με εξαίρεση την κατηγορία των καρκινικών φαρμάκων με μηχανισμό δράσης τύπου doxorubicin
Χορηγείται μαζί με άλλα βότανα ή φάρμακα και σε συνδυασμό με ειδικά διατροφικά προγράμματα:
- Σε περιπτώσεις διαβήτη
- Σε διαβητική νεφροπάθεια
- Σε ορισμένες θεραπείες υπογονιμότητας
- Σε περιπτώσεις υψηλής χοληστερόλης
- Για τη μείωση των συμπτωμάτων από την εμμηνόπαυση
- Σε νευροεκφυλιστικές διαταραχές (π.χ. σκλήρυνση κατά πλάκας (MS), νόσο του Parkinson, νόσο Alzheimer
- Σε οστεοαρθρίτιδα
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να προκαλέσει:
- Διάρροια
- Στομαχικά προβλήματα
- Σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις σε άτομα με αλλεργία στα φυτά που ανήκουν στην ίδια οικογένεια (για παράδειγμα, αμβροσία, χρυσάνθεμο, καλέντουλα, και μαργαρίτα).
Παρά το γεγονός ό,τι το γαϊδουράγκαθο έχει χρησιμοποιηθεί ως ενισχυτική θεραπεία σε γυναίκες κατά την διάρκεια εξωσωματικών θεραπειών γονιμότητας και κατά την κύηση (βραχεία χορήγηση) χωρίς ανεπιθύμητα αποτελέσματα, επειδή περιέχει ουσίες με οιστρογονική δράση μπορεί να επηρεάσει το ευαίσθητο ορμονικό σύστημα ανδρών και γυναικών. Με ανάλογο τρόπο, μπορεί να έχει δυσμενή αποτελέσματα σε πάσχοντες από γυναικολογικούς ή ανδρολογικούς καρκίνους και σε άτομα με ισχυρή αντίστοιχη κληρονομική επιβάρυνση.
Έχουν επίσης αναφερθεί αυξημένα ηπατικά ένζυμα, πυρετός, ίλιγγος, κεφαλαλγία, καρδιακή προσβολή, αίσθημα καύσου, υψηλή χολερυθρίνη (τοξική ουσία) στο αίμα, εξάνθημα, αδυναμία, αυξημένη κρεατινίνη, αυξημένη γαλακτική αφυδρογονάση αϋπνία, ευερεθιστότητα, κνησμός (φαγούρα), πόνος στις αρθρώσεις, ηπατική βλάβη, απώλεια της όρεξης, ναυτία, σεξουαλική δυσλειτουργία, εφίδρωση, αλλαγές της γεύσης, τρόμος, εμετός, και αδυναμία.
Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε βότανο είναι απαραίτητο να είστε σίγουροι ότι είναι το σωστό φυτό. Η λανθασμένη αναγνώριση βοτάνων είναι η αιτία συχνά για πολλές παρενέργειες οι οποίες μπορεί να είναι ακόμα και θανατηφόρες. Η χρήση των βοτάνων πρέπει πάντα να γίνεται υπό σωστή ιατρική παρακολούθηση για τον καθορισμό της σωστής δοσολογίας και του διατροφικού προγράμματος που πρέπει να συνοδεύει πάντα την χρήση του βοτάνου, όταν πρόκειται για αντιμετώπιση συγκεκριμένου ιατρικού προβλήματος. Όταν ακολουθούνται οι παραπάνω αρχές οι παρενέργειες είναι ήπιες και ελεγχόμενες.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 210-6252770
E mail: amoschovaki@yahoo.gr
https://www.youtube.com/channel/UCraKRIyTq0qW8eMtKnmr3hw
https://www.youtube.com/channel/UC1ZaRAktAaoCEFITCcjhDZQ
