Τα αναβολικά στεροειδή (Anabolic Steroids) είναι συνθετικά παράγωγα της τεστοστερόνης, μιας ομάδας ορμονών που παράγονται φυσιολογικά από το σώμα και είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη και τη λειτουργία των ανδρικών οργάνων αναπαραγωγής.
ΙΑΤΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ
Οι ουσίες αυτές έχουν περιορισμένες ιατρικές χρήσεις, μεταξύ των οποίων οι ακόλουθες:
- Χρησιμοποιούνται συχνά ως αγωγή για χρόνια αναιμία, όπου τα ερυθρά αιμοσφαίρια δεν μπορούν να αναπαραχθούν ικανοποιητικά.
- Επικουρικά χορηγούνται σε άτομα που είναι εξασθενημένα μετά από χειρουργείο ή μακροχρόνια καθήλωση.
- Χορηγούνται για την αντικατάσταση της τεστοστερόνης στους άνδρες που τους αφαιρέθηκαν οι όρχεις μετά από εγχείρηση για καρκίνο των όρχεων.
Η ιστορία της μη ιατρικής χρήσης των στεροειδών αναβολικών ξεκίνησε το 1954 από Ρώσους αρσιβαρίστες και τους Αμερικανούς συναθλητές τους, στο πρωτάθλημα άρσης βαρών στη Βιέννη. Το 1956, η φαρμακευτική εταιρεία Ciba παρασκεύασε το πρώτο αναβολικό στεροειδές που λαμβάνεται από το στόμα, τη μεθανδροστενολόνη, και πολλοί Αμερικανοί αθλητές χρησιμοποίησαν αυτή την ουσία πριν από τους Ολυμπιακούς της Μελβούρνης, εκείνη τη χρονιά.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Μεξικό το 1968, η χρήση στεροειδών για την αύξηση της δύναμης ήταν κοινό μυστικό στον κόσμο του αθλητισμού, και αναφέρεται ότι η χρήση τους ήταν διαδεδομένη ανάμεσα στους αθλητές του στίβου.
Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή απαγόρευσε τα στεροειδή το 1980, όμως η χρήση τους στον πρωταθλητισμό συνεχίστηκε, με αυξανόμενη προσοχή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και την κοινή γνώμη, κυρίως όταν αφαιρέθηκε από τον Καναδό σπρίντερ Μπεν Τζόνσον το χρυσό μετάλλιο για τα 100 μέτρα, στους Ολυμπιακούς της Σεούλ το 1988.
Η προσοχή των μέσων μαζικής ενημέρωσης επικεντρώθηκε πρόσφατα στην ανακάλυψη ενός αναβολικού στεροειδούς που δεν μπορούσε προηγουμένως να ανιχνευθεί – της τετραϋδρογεστρινόνης ή THG. Αυτό είναι ένα στεροειδές αναβολικό που χρησιμοποιείται από την ελίτ των αθλητών, και παρασκευάστηκε έτσι ώστε να μην ανιχνεύεται από τις αθλητικές αρχές. Παρασκευάστηκε με την τροποποίηση δύο άλλων στεροειδών, της τρενβολόνης και της γεστρινόνης. Η τρενβολόνη είναι ένα από τα πιο δημοφιλή στεροειδή και οι μετατροπές έκαναν την ουσία μη ανιχνεύσιμη με τις κανονικές διαδικασίες ελέγχου.
Εκτός από τον αθλητισμό, η κύρια ομάδα χρηστών αφορά όσους ασχολούνται με το μπόντι μπίλντινγκ (bodybuilding). Σκοπός είναι η απόκτηση της συγκεκριμένης «γλυπτικής» του σώματος (γράμμωση μυών) που θεωρείται απαραίτητη για τους διαγωνισμούς μπόντι μπίλντινγκ, ή πιο γενικοί λόγοι κοσμετολογίας ή φυσικής κατάστασης, ή τέλος για επαγγελματικούς/λειτουργικούς σκοπούς, που αφορούν σωματοφύλακες, πορτιέρηδες σε κέντρα διασκέδασης ή ακόμα και αστυνομικούς. Η άλλη σημαντική ομάδα που έχει μελετηθεί είναι μαθητές λυκείων στην Αμερική, με υποομάδες που περιλαμβάνουν μέλη της κοινότητας των ομοφυλοφίλων και των μοντέλων στη βιομηχανία μόδας. Συνολικά, εκτιμάται ότι μόνο στις ΗΠΑ, υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο νυν ή πρώην χρήστες αναβολικών στεροειδών.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΧΡΗΣΗΣ
Τα στεροειδή χορηγούνται είτε από το στόμα είτε ενδοφλέβια, με πολλές διαφορετικές ποικιλίες στην αγορά, που καθεμιά πωλείται με διαφορετικά ονόματα ιδιοσκευασμάτων, όπως Nandrolone, Stanozolol, Sustanon, Boldenone και Testosterone. Τα περισσότερα στεροειδή που χρησιμοποιούνται μη ιατρικά έχουν παρασκευαστεί με παράτυπα φαρμακευτικά μέσα σε παράνομα εργαστήρια. Το διαδίκτυο έχει διευκολύνει την πρόσβαση στα αναβολικά στεροειδή σε ολόκληρο τον κόσμο, καταστρατηγώντας τους διεθνείς νόμους.
Τα στεροειδή αναβολικά χρησιμοποιούνται σε έναν κύκλο 12 εβδομάδων (αν και η περίοδος αυτή μπορεί να διαφοροποιείται), που ακολουθείται από μια περίοδο ανάπαυσης, ενώ οι κύκλοι αυτοί μπορεί να επαναλαμβάνονται 2-3 φορές το χρόνο. Τα αναβολικά στεροειδή λαμβάνονται συχνά με αγωγή με περίπλοκους συνδυασμούς, και μερικές φορές με πυραμιδοειδή τρόπο, όπου οι δόσεις αυξάνονται μέχρι να φτάσουν στη μέγιστη τιμή, και στη συνέχεια μειώνονται μέχρι το τέλος του κύκλου.
ΕΠΙΔΡΑΣΗ – ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Επειδή οι ουσίες αυτές βασίζονται σε ανδρικές ορμόνες, δεν προκαλεί έκπληξη το ότι οι χρήστες αναφέρουν ότι νιώθουν ένταση και επιθετικότητα. Οι γυναίκες χρήστες αναφέρουν αύξηση της σεξουαλικής τους επιθυμίας.
Υπάρχουν πολλές παρενέργειες από τη χρήση των στεροειδών αναβολικών. Μερικές φορές η έλλειψη ποιοτικού ελέγχου μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες. Άλλο ένα πιθανό πρόβλημα είναι ότι οι ενέσιμες ουσίες που παρασκευάζονται σε παράνομα εργαστήρια μπορεί να μην είναι αποστειρωμένες.
Όταν νέοι άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτές τις ουσίες, υπάρχει κίνδυνος να ανακοπεί η κανονική τους ανάπτυξη, γιατί τα στεροειδή αναβολικά «ξεγελάνε» τα μακριά οστά των ποδιών, τα οποία «νομίζουν» ότι έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη τους και οι άκρες των οστών κλείνουν, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η περαιτέρω ανάπτυξη τους.
Η χρήση στεροειδών μπορεί να προκαλέσει υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλες καρδιακές παθήσεις, όπως ανακοπή καρδιάς και εγκεφαλικά, και σοβαρή βλάβη στα νεφρά και το ήπαρ, ακόμα και καρκίνο του ήπατος («όγκος του Wilm»). Στις γυναίκες, η φωνή μπορεί να βαθύνει με μη αναστρέψιμο τρόπο, καθώς και να μειωθεί η μαστική μάζα.
Τα στεροειδή μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα επιθετικότητας και σεξουαλικής βίας στους άνδρες. Έχουν υπάρξει ακόμα και περιπτώσεις, όπου διαπράχθηκαν εγκλήματα υπό την επίδραση της επονομαζόμενης «οργής των στεροειδών».
ΕΞΑΡΤΗΣΗ
Έχουν αναφερθεί συχνά συμπτώματα στερητικού συνδρόμου, τα οποία υποχωρούν, όταν η χρήση των στεροειδών αρχίζει εκ νέου. Τα συμπτώματα που έχουν αναφερθεί περιλαμβάνουν κατάθλιψη, κούραση, ανορεξία, αϋπνία, μειωμένη λίμπιντο, εξάψεις, εφιδρώσεις, ναυτία και αύξηση του καρδιακού παλμού και της αρτηριακής πίεσης. Αυτό δείχνει τουλάχιστον ένα βαθμό ψυχολογικής εξάρτησης.
Όσοι χρησιμοποιούν στεροειδή είναι πιθανό να εξαρτηθούν από την επίδραση που έχουν στη δυναμική του σώματος τους. Όσοι έχουν πετύχει μια βελτιωμένη εικόνα του σώματος τους με τη χρήση αναβολικών (με συνακόλουθα αισθήματα δύναμης, αυτοπεποίθησης κ.λπ.), μπορεί να αποκτήσουν εμμονή με αυτή την καινούργια τους εικόνα, με τον ίδιο τρόπο που κάποιοι υποφέρουν από διατροφικές διαταραχές.
Σε μια πάθηση όπως η νευρική ανορεξία, ο ασθενής πιστεύει ότι είναι πολύ βαρύς, ανεξάρτητα από το πραγματικό του βάρος. Από την πλευρά του χρήστη στεροειδών, υπάρχει η πεποίθηση ότι δεν είναι ποτέ αρκετά ανεπτυγμένος. Εκτός από την κλιμακούμενη αύξηση των δόσεων, η μη ικανοποίηση με την εικόνα του σώματος, που αποκαλείται και «αντίστροφη ανορεξία», είναι μια από τις πιο έντονες ενδείξεις εξάρτησης.
