Μια νέα μέθοδος ανεύρεσης καρκίνων του μαστού, η ψηφιακή τομοσύνθεση, φαίνεται πως θα πάρει τη θέση της μαστογραφίας στο εγγύς μέλλον. H ψηφιακή τομοσύνθεση μαστού είναι μια τρισδιάστατη ακτινολογική μέθοδος που εντοπίζει 25-40% περισσότερους καρκίνους του μαστού σε σχέση με τη μαστογραφία.
Στη συμβατική (κλασική και ψηφιακή) μαστογραφία, οι παθολογικές περιοχές είναι δύσκολο να απεικονιστούν με ευκρίνεια εξαιτίας των επιπροβολών ινωδών και αδενικών στοιχείων που υπάρχουν φυσιολογικά μέσα στο μαστό. Με τη μαστογραφία θεωρείται πως το 15-30% των καρκίνων δεν εντοπίζονται στον προληπτικό έλεγχο με την ανίχνευση να είναι πιο δύσκολη όταν υπάρχουν πυκνοί μαστοί.
Ενώ υπάρχουν και άλλες μέθοδοι για την διάγνωση των παθήσεων του μαστού, όπως η μαγνητική τομογραφία και οι υπέρηχοι, δεν εφαρμόζονται στον προληπτικό έλεγχο λόγω του υψηλότερου κόστους και της ανάγκης να γίνεται η εξέταση από ακτινολόγο.
Τι είναι η τομοσύνθεση – που γίνεται στην Ελλάδα
Η τομοσύνθεση είναι μια τρισδιάστατη απεικόνιση του μαστού, η οποία βασίζεται στην υπό διαφορετικές γωνίες λήψη πολλών εικόνων ενός σταθερά συμπιεσμένου μαστού. Στη συνέχεια με βάση ένα προηγμένο λογισμικό, οι εικόνες συντίθενται για να αποδώσουν σε τρισδιάστατη εικόνα στο μαστό.
Με αυτόν τον τρόπο μειώνονται τα προβλήματα που προκαλούνται από επιπροβολές γειτονικών δομών και γίνεται καλύτερη διάγνωση από τον ακτινολόγο. Μικροί καρκίνοι που κρύβονται πολλές φορές καλυμμένοι από πυκνό ινοαδενικό στρώμα (υπαρκτό πρόβλημα μιας δισδιάστατης τεχνικής, όπως η μαστογραφία) ανιχνεύονται ευκολότερα με την τομοσύνθεση, ιδιαίτερα στις νέες γυναίκες που συνήθως έχουν πυκνούς μαστούς.
Σύμφωνα με μελέτες, η μαστογραφία βρίσκει 7 καρκίνους στις 1.000 γυναίκες που δεν έχουν εκδηλώσει συμπτώματα ενώ η μαστογραφία και η τομοσύνθεση μαζί εντοπίζουν 9 καρκίνους. Επίσης, η τομοσύνθεση ελαττώνει 15-30% το ποσοστό των επανακλήσεων.
Δύο ευρωπαϊκές μελέτες ανέδειξαν την αποτελεσματικότητα του συνδυασμού ψηφιακής μαστογραφίας και τομοσύνθεσης. Συγκεκριμένα οι μελέτες που αφορούσαν 12.600 γυναίκες ανέφεραν 40% αύξηση στην ανίχνευση του διηθητικού καρκίνου και 15% μείωση σε ψευδώς θετικά αποτελέσματα με τη χρήση της μαστογραφίας και τομοσύνθεσης σε σχέση με τη μαστογραφία.
H δόση ακτινοβολίας στην μαστογραφία και στη τομοσύνθεση υπερβαίνει το ανώτερο όριο ανά λήψη με αποτέλεσμα να μην μπορεί να πάρει έγκριση από τον FDA. Άρα έπρεπε να επινοηθεί ένα λογισμικό με το οποίο κάνοντας η γυναίκα μόνο τομοσύνθεση, να ανασυνθέτει και την μαστογραφία, χωρίς να εκτίθεται σε δεύτερη λήψη. Αυτό έχει ήδη λυθεί από κάποιες εταιρείες κατασκευής. Έτσι η τομοσύνθεση είναι έτοιμη για ευρεία χρήση.
Η ψηφιακή τομογραφία τομοσύνθεσης διενεργείται σε περισσότερα από 1.100 διαγνωστικά κέντρα στις ΗΠΑ. Σήμερα υπάρχουν στην Ελλάδα 14 μηχανήματα τομοσύνθεσης, εκ των οποίων μόνο ένα στον δημόσιο τομέα και τα 13 στον ιδιωτικό (7 στην Αθήνα, 2 στη Θεσσαλονίκη και από 1 στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας, στην Πτολεμαϊδα, τη Λαμία, τη Ρόδο και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο στο Ρίο Πατρών).
Σημειώνεται ότι η εξέταση μαστού είναι καλύτερα είναι να γίνεται μεταξύ της 5ης και της 12ης ημέρας μετά την περίοδο. Η μαστογραφία δεν πρέπει να γίνεται 10-15 ημέρες πριν από την επόμενη έμμηνο ρύση διότι ο μαστός αρχίζει να διογκώνεται μετά την ωορρηξία αυξάνοντας τον κίνδυνο ψευδών ευρημάτων.
Σωτήρια η άμεση αντιμετώπιση
Να σημειωθεί ότι οι γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο του μαστού έχουν καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης αν υποβληθούν άμεσα σε χειρουργική επέμβαση και χημειοθεραπεία.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Oncology, ανέλυσε στοιχεία από δύο μεγάλες αμερικανικές μελέτες, στις οποίες συμμετείχαν σχεδόν 200.000 γυναίκες.
Οι γυναίκες χωρίστηκαν σε ομάδες ανάλογα με το πόσο περίμεναν να χειρουργηθούν: 30 ημέρες ή λιγότερο, 31-60 ημέρες, 61-90 ημέρες, 91-120 ημέρες και 121-180 ημέρες. Για κάθε επιπλέον διάστημα αναμονής, ο κίνδυνος θανάτου αυξανόταν 9-10%.
