Η σχέση μεταξύ των βακτηρίων του εντέρου και της παχυσαρκίας έχει καταστεί σαφής από διάφορες μελέτες. Επίσης είναι πολύ καλά γνωστό ότι τα αντιβιοτικά και ορισμένα άλλα φάρμακα παχαίνουν διότι τροποποιούν τη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου. Τέλος, τα προβιοτικά φαίνεται να κάνουν μια δίαιτα πιο αποτελεσματική.
Όμως με ποιο τρόπο οι αλλαγές στα βακτήρια του εντέρου μπορούν να προκαλέσει αύξηση ή μείωση του σωματικού βάρους;
Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Αϊόβα σε ποντίκια δείχνει ότι ένα φάρμακο που προκαλεί αλλαγές στα βακτήρια του εντέρου μπορεί να αυξήσει το μεταβολισμό ηρεμίας (το ρυθμό με τον οποίο καίμε τις θερμίδες στον ύπνο ή κατά την ανάπαυση).
Τα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο περιοδικό eBiomedicine, υπογραμμίζουν τον κρίσιμο ρόλο των μικροβίων του εντέρου στο ενεργειακό ισοζύγιο.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, με επικεφαλής τον John Kirby, εξέτασαν τον τρόπο που επιδρά στο βάρος η δραστική ουσία ρισπεριδόνη η οποία χορηγείται για τη θεραπεία ψυχικών διαταραχών (διπολική διαταραχή, αυτισμό και σχιζοφρένεια). Σε προηγούμενη μελέτη της ίδιας ερευνητικής ομάδας είχε βρεθεί ότι οι ασθενείς που έπαιρναν ρισπεριδόνη κέρδιζαν βάρος γιατί άλλαζε το εντερικό μικροβίωμα – ο μέσος άνθρωπος διαθέτει περίπου 100 τρις βακτήρια που ζυγίζουν δύο κιλά.
Μείωση του μεταβολισμού
Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές προσπάθησαν να μάθουν πως οι αλλαγές που έφερνε στο μικροβίωμα του εντέρου η ρισπεριδόνη προκαλούσε την αύξηση του βάρους.
Παρατήρησαν λοιπόν ότι στα ποντίκια η ρισπεριδόνη προκαλούσε, μέσα σε δύο μήνες, αύξηση κατά 2,5 γραμμάρια στο βάρος, δηλαδή σχεδόν 10% της συνολικής σωματικής μάζας. Η ρισπεριδόνη τροποποιούσε την βακτηριακή σύσταση του μικροβιώματος των ζώων.
Το τροποποιημένο μικροβίωμα προκαλούσε 16% μείωση στο μεταβολισμό, γεγονός που συντελούσε σε σημαντική αύξηση του βάρους. Κάτι αντίστοιχο στους ανθρώπους μεταφράζεται σε 13 παραπανίσια κιλά μέσα σε 12 μήνες.
«Τα βακτήρια του εντέρου ευθύνονται για την καύση των θερμίδων, κατά τη διάρκεια του ύπνου και μέσω της μελέτης έχουμε εντοπίσει έναν μηχανισμό για να αλλάξουμε το μικροβίωμα που προκαλεί αύξηση βάρους», ανέφερε ο Κίρμπι.
Για να αποδείξουν οι ερευνητές ότι πράγματι η τροποποίηση στο μικροβίωμα ήταν η αιτία για την αλλαγή στο μεταβολισμό, μετέφεραν το μικροβίωμα από τα ποντίκια που είχαν λάβει την ουσία ρισπεριδόνη σε άλλα ποντίκια. Παρατήρησαν ότι και αυτή τη φορά υπήρξε αύξηση του βάρους.
Βρήκαν μάλιστα ότι στη δεύτερη ομάδα ποντικιών, δεν ήταν μόνο τα βακτήρια που θα μπορούσαν να προκαλέσουν παχυσαρκία. Η μεταφορά ακόμα και ενός βακτηριοφάγου (φάγου) ήταν αρκετή για να μειώσει το μεταβολικό ρυθμό ηρεμίας και να προκαλέσει αύξηση του σωματικού βάρους στα ποντίκια. Οι φάγοι είναι ιοί που “τρώνε” -ουσιαστικά μολύνουν κι έτσι εξαφανίζουν- βακτήρια.
Η μελέτη έγινε με χρηματοδότηση αμερικανικών κρατικών οργανισμών, κάτι που της δίνει κύρος.
Ένα συμπέρασμα που προκύπτει από τη μελέτη είναι ότι η διατροφή μπορεί να επηρεάσει το βάρος ανεξάρτητα από τις θερμίδες που περιέχει διότι τροποποιεί τη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα προβιοτικά μπορούν να αποτελέσουν ένα καλό σύμμαχο οποιασδήποτε δίαιτας.
