H κυτταρίτιδα είναι μια φλεγμονή που προσβάλλει ιδιαίτερα τον υποδόριο ιστό, και προκαλείται συχνότερα από τον S. pyogenes ή τον S. aureus. Η μόλυνση μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα, αλλά είναι πιο συχνή στα χαμηλότερα πόδια.
Η αιτία της μπορεί να είναι βακτήρια, η οποία κανονικά ζουν στο δέρμα ή βακτήρια από άλλες πηγές. Συνήθως, όχι όμως πάντα, η νόσος έπεται ενός εμφανούς τραύματος. Στο κάτω άκρο η δερματοφυτία του άκρου ποδός αποτελεί τη συχνότερη πύλη εισόδου.
Τραυματισμοί στη περιοχή του δέρματος (γδαρσίματα ή ανοιχτά τραύματα), τσιμπήματα από έντομα είναι συνήθη αίτια μιας κυτταρίτιδας. Υπάρχουν επίσης καταστάσεις όπως περιφερειακές αγγειοπάθειες, χρόνια χρήση κορτιζόνης και ο ζαχαρώδης διαβήτης που μπορούν να δημιουργήσουν φλεγμονές στο δέρμα.
Η κυτταρίτιδα κόγχου (μόλυνση των βλεφάρων ή άλλων μαλακών ιστών γύρω από τα μάτια) είναι μια ιδιαίτερα σοβαρή μορφή της κυτταρίτιδας.
Συμπτώματα
Το ήπιο τοπικό ερύθημα και η ευαισθησία, η κακουχία και το ρίγος ή το ξαφνικό αίσθημα ψύχους και ο πυρετός μπορεί να είναι παρόντα κατά την έναρξη της νόσου.
Το ερύθημα μπορεί ταχέως να καταστεί έντονο και να εξαπλωθεί (πρώτη φωτογραφία).
Η περιοχή εμφανίζεται διηθημένη και παρουσιάζει εντύπωμα κατά την πίεση. Μερικές φορές το κεντρικό τμήμα καθίσταται οζώδες και περιβάλλεται από μία φυσαλίδα που ρήγνυται και αποβάλλει πυώδες και νεκρωτικό υλικό.
Γραμμώσεις που οφείλονται σε λεμφαγγειίτιδα είναι δυνατόν να εξαπλωθούν από την περιοχή των γειτονικών λεμφαδένων (δεύτερη φωτογραφία). Είναι δυνατόν να επακολουθήσει η ανάπτυξη γάγγραινας, μεταστατικών αποστημάτων και βαριάς μορφής σήψη. Οι επιπλοκές αυτές είναι ασυνήθεις στους ανοσοεπαρκείς ενήλικες αλλά τα παιδιά και οι ανοσοκατεσταλμένοι ενήλικες βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο.
Ο Hook υπέβαλε σε προοπτική μελέτη 50 ασθενείς που έπασχαν από κυτταρίτιδα με καλλιέργεια υλικού από την πρωτοπαθή θέση λοίμωξης (όταν υπάρχει μια) και ακόμα με αναρρόφηση υλικού από τα εξελισσόμενα όρια, βιοψία δέρματος και καλλιέργειες αίματος.
Σε 24 ασθενείς ανευρέθηκε η πρωτοπαθής εστία και στους 17 απομονώθηκαν βήτα αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι, ενώ στους 13 ανιχνεύτηκε S. aureus (χρυσίζων σταφυλόκοκκος).
Οι Kielhofner και οι συνεργάτες του επίσης αξιολόγησαν το υλικό της αναρρόφησης στην κυτταρίτιδα. Οι 33 από τους 87 ασθενείς εμφάνισαν θετική καλλιέργεια. Μεγάλη σημασία παρουσιάζει το γεγονός ότι 26 από τους 46 ασθενείς (57%) ήταν θετικοί εάν υπήρχε συνυπάρχουσα υποκείμενη νόσος, όπως κακοήθειες του αιμοποιητικού συστήματος, σακχαρώδης διαβήτης, ενδοφλέβια κατάχρηση φαρμάκων, ή καρδιαγγειακές διαταραχές. Ο S. aureus ανευρέθη στο 33% και οι στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α στο 27%. Οι άλλες καλλιέργειες ήταν σε σπάνιες περιπτώσεις θετικές και δεν παρείχαν περαιτέρω πληροφορίες.
Θεραπεία
Αρχικά χορηγείται εμπειρική θεραπεία που θα πρέπει να καλύπτει τόσο τους σταφυλόκοκκους όσο και τους στρεπτόκοκκους.
Η ενδοφλέβια χορήγηση πενικιλλινών ανθεκτικών στην πενικιλλινάση ή κεφαλοσπορινών πρώτης γενιάς είναι συνήθως αποτελεσματική.
Αν δεν υπάρχει ανταπόκριση, θα πρέπει να εγείρεται η υποψία MRSA και να επιλέγονται θεραπευτικές στρατηγικές που εξαρτώνται από το αν η λοίμωξη αποκτήθηκε στο νοσοκομείο ή την κοινότητα, όπως αναφέρεται παραπάνω.
