Ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς γι’ αυτό και η σιδηροπενική αναιμία προκαλεί κόπωση, λήθαργο και άλλα συμπτώματα. Η αναιμία μπορεί να προκληθεί από τουλάχιστον 13 νόσους αλλά η συχνότερη αιτία της είναι η έλλειψη σιδήρου στη διατροφή (σιδηροπενική αναιμία).
Οι άνδρες χρειάζονται κατά μέσο όρο 8,7 mg σιδήρου την ημέρα και οι γυναίκες περίπου 14,8 mg την ημέρα (διότι χάνουν αίμα με την περίοδο). Είναι δύσκολο από τη διατροφή να λάβει κάποιος πάνω από 20 mg σιδήρου. Μια μπριζόλα 100 γραμμαρίων περιέχει 3 mg σιδήρου ενώ η ίδια ποσότητα σπανάκι περιέχει 2,7 mg -το ποσοστό απορρόφησης από την μπριζόλα είναι αρκετά μεγαλύτερο. Τα συμπληρώματα που περιέχουν χαμηλή δόση περιέχουν γύρω στα 14 mg αλλά οι ταμπλέτες που χορηγούνται σε περίπτωση αναιμίας περιέχουν μέχρι και 65 mg.
Είναι γνωστό όμως εδώ και πολλά χρόνια ότι το μέταλλο είναι δίκοπο μαχαίρι. Ενώ είναι απαραίτητο για το σώμα, σε μεγάλες ποσότητες αυξάνει την οξείδωση στον οργανισμό. Σημειώστε ότι το σώμα δεν έχει κάποιο τρόπο να ρυθμίζει τον σίδηρο στο σώμα απορρίπτοντας την υπερβολική ποσότητα.
Πολλά άτομα λαμβάνουν συμπληρώματα σιδήρου χωρίς ιατρική συνταγή για να αντιμετωπίσουν την αναιμία όμως τα συμπληρώματα σιδήρου περιέχουν μεγάλες ποσότητες του μετάλλου κι αυτό ίσως να βλάπτει την υγεία. Αυτό αναφέρουν Bρετανοί επιστήμονες από το Imperial College του Λονδίνου σε μελέτη τους που δημοσίευσαν στο περιοδικό PLoS One.
Πρόκειται για εργαστηριακή μελέτη η οποία βρήκε ότι τα ανθρώπινα κύτταρα υφίστανται βλάβες στο DNA μέσα σε 10 λεπτά από τη στιγμή που λαμβάνονται τα συμπληρώματα σιδήρου. Αν και αυτό δεν αποδεικνύει ότι ο σίδηρος που χορηγείται για την αναιμία είναι επικίνδυνος (διότι η μελέτη δεν έχει απευθείας στον άνθρωπο) υποδηλώνει ότι τα κύτταρά μας είναι πιο ευαίσθητα στο σίδηρο απ’ ό,τι πιστευόταν και άρα πρέπει το ζήτημα να διερευνηθεί περαιτέρω.
Πρόκληση βλαβών στο DNA
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ανθρώπινα ενδοθηλιακά κύτταρα για να εξετάσουν τις επιδράσεις 10 μικρογραμμομορίων (micromolars) σιδήρου – τα ενδοθηλιακά κύτταρα είναι αυτά που επιστρώνουν το εσωτερικό τοίχωμα των αιμοφόρων αγγείων. Η ποσότητα σιδήρου που εξετάστηκε αντιστοιχεί σε αυτή που παρατηρείται στο αίμα έπειτα από τη λήψη μίας ταμπλέτας με συμπλήρωμα σιδήρου.
Αυτό που βρέθηκε ήταν ότι μέσα σε 10 λεπτά από την στιγμή της έκθεσής τους στον σίδηρο, τα ενδοθηλιακά κύτταρα είχαν ενεργοποιήσει μηχανισμούς επιδιόρθωσης του DNA τους, που παρέμειναν ενεργοί στη συνέχεια για 6 ώρες. Αυτό σημαίνει ότι προκλήθηκαν βλάβες στο DNA.
“Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι ο σίδηρος μπορεί να βλάψει τα κύτταρα σε υψηλές δόσεις, αλλά η έρευνά μας δείχνει ότι οι ποσότητες που λαμβάνονται από τα συμπληρώματα σιδήρου ενδέχεται να είναι μεγάλες”, ανέφερε η επικεφαλής της μελέτης Κλαιρ Σόβλιν, λέκτορας Κλινικής & Μοριακής Ιατρικής. “Αυτό σημαίνει πως τα κύτταρα ενδέχεται να είναι πιο ευαίσθητα στις αρνητικές συνέπειες του υπερβολικού σιδήρου απ’ ό,τι νομίζαμε έως τώρα”.
Η Σόβλιν διευκρίνισε ότι η έρευνα βρίσκεται στην αρχή της και ότι πρέπει να επαληθευτεί στο ανθρώπινο σώμα κι αυτό διότι “δεν είμαστε σίγουροι για την ακριβή σημασία των εργαστηριακών ευρημάτων μας για τα αιμοφόρα αγγεία του σώματος. Η νέα μελέτη μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για να ανοίξει η συζήτηση για την ποσότητα σιδήρου που πρέπει να λαμβάνεται. Οι κλασικές ταμπλέτες περιέχουν δεκαπλάσια ποσότητα σιδήρου από αυτήν που συνιστάται στον μέσο άνθρωπο κάτι που δεν έχει αλλάξει εδώ και μισό αιώνα”.
