Ένα υπέρβαρο άτομο που μειώνει μόλις κατά 5% τα κιλά του, μπορεί να έχει σημαντικό όφελος για την υγεία του σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell Metabolism. Το όφελος προέρχεται από τον καλύτερο έλεγχο της ινσουλίνης, καθώς επίσης και από την καλύτερη λειτουργία του μυϊκού και του λιπώδους ιστού.
Επιστήμονες με επικεφαλής τον Samuel Klein, διευθυντή του Κέντρου Ανθρώπινης Διατροφής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σεν Λιούις, παρακολούθησαν 33 παχύσαρκα άτομα ηλικίας 32-56 ετών εκ των οποίων κανένας δεν είχε διαβήτη. Για λόγους σύγκρισης, οι 14 από αυτούς διατήρησαν το βάρος τους και οι άλλοι 19 μείωσαν το βάρος τους κατά 5-16% κάνοντας δίαιτα για έξι μήνες.
Η μελέτη έδειξε ότι μια απώλεια βάρους της τάξης του 5% αρκούσε για να βελτιωθεί ο μεταβολισμός και να μειωθεί ο κίνδυνος εκδήλωσης διαβήτη τύπου 2 και καρδιοπάθειας.
Πολλές παθήσεις εμφανίζονται όταν ο οργανισμός χάνει την ικανότητα να ελέγχει την ινσουλίνη, μία ορμόνη που μπορεί, όταν δεν λειτουργεί σωστά, να ανοίξει το δρόμο σε μεταβολικές ασθένειες.
Το μεγαλύτερο όφελος από την απώλεια βάρους ήταν η μείωση των τριγλυκεριδίων (από 153 mg/dl σε 105 mg/dl). H γλυκόζη από τα 95 mg/dl πήγε στα 91 mg/dl. Ο καρδιακός ρυθμός βελτιώθηκε από 78 παλμούς το λεπτό στους 74. Η κακή χοληστερίνη ωστόσο δεν βελτιώθηκε αρκετά καθώς από τα 100 mg/dl πήγε στα 98 mg/dl. Οι αναφερόμενες τιμές είναι μέσοι όροι και αφορούν μια μείωση του βάρους κατά 5%.
Οι ερευνητές συνέλεξαν επίσης στοιχεία για 9 άτομα που έχασαν το 16% του βάρους τους. Δείτε τη μελέτη σε pdf εδώ.
Σπλαχνικό λίπος και κορτιζόλη
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με το λίπος είναι όταν αυτό συσσωρεύεται στα σπλάχνα και όχι στον υποδόριο ιστό (κάτω από το δέρμα).
Το λίπος που συγκεντρώνεται στο όργανα της κοιλιάς αρχικά δεν προκαλεί ενοχλήσεις, όμως αλλάζει τη δράση ορισμένων ορμονών. Πάνω από 20 ορμόνες καταλήγουν στην κυκλοφορία του αίματος μέσω του λιπώδους ιστού και αυτή η διαδικασία επηρεάζεται από την ποσότητα του σπλαχνικού λίπους.
Να σημειωθεί ότι υπάρχουν ενδείξεις πως μια μικρή μείωση του σπλαχνικού λίπους που υπάρχει στο πάγκρεας (το όργανο που παράγει την ινσουλίνη) μπορεί όχι μόνο να προστατεύει από την εκδήλωση του διαβήτη τύπου 2 αλλά και να αποτελεί θεραπεία της ασθένειας. Από την άλλη μεριά το λιπαρό συκώτι, είτε λόγω υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ είτε λόγω ανθυγιεινής διατροφής μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση του ήπατος.
Οι μελέτες επίσης δείχνουν ότι η κορτιζόλη, η ορμόνη του στρες, αυξάνει το κοιλιακό πάχος. Επιπλέον, η κορτιζόλη ρυθμίζει το μεταβολισμό και μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση υγρών ή έντονο αίσθημα πείνας. Το ίδιο μπορεί και όταν κάποιος λαμβάνει θεραπεία με κορτιζόνη (η φαρμακευτική μορφή της κορτιζόλης).
Πρέπει να σημειωθεί ότι η μελέτη δεν κατέγραψε μείωση των δεικτών φλεγμονής με μείωση του σωματικού βάρους κατά 5%. Μια μείωση κατά 10-15% παρέχει περισσότερο όφελος. Σημειώνεται ότι η μελέτη δεν περιείχε διαβητικούς, άρα δεν είναι γνωστό αν το όφελος είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο από την απώλεια βάρους σ’ αυτήν την περίπτωση.
