Οι πρασινίζοντες στρεπτόκοκκοι (Streptococcus viridans Group) είναι κόκκοι Gram-θετικοί, αερόβιοι-αναερόβιοι με χαρακτηριστική διάταξη σε αλυσίδες (στρεπτά). Πήραν το όνομα τους από το γεγονός πως όταν καλλιεργούνται σε θρεπτικά υλικά που περιέχουν αίμα ανθρώπων ή ζώων, προκαλούν μερική αιμόλυση που προσδίδει πράσινο χρώμα γύρω από τις αποικίες.
Από τα διάφορα είδη στρεπτόκοκκων που υπάγονται στους πρασινίζοντες στρεπτόκοκκους, πέντε είδη κυρίως έχουν ιατρικό ενδιαφέρον (Streptococcus mutans, Streptococcus sanguis, Streptococcus salivarius, Streptococcus mitis και Streptococcus millen).
Οι πρασινίζοντες στρεπτόκοκκοι βρίσκονται φυσιολογικά σε μεγάλους αριθμούς στη στοματική κοιλότητα, καθώς επίσης και στο δέρμα του ανθρώπου. Δεν ζουν στο περιβάλλον.
Μετάδοση
Οι λοιμώξεις που προκαλούνται είναι ενδογενείς, δηλαδή λοιμώξεις από στελέχη, τα οποία κάτω από ορισμένες συνθήκες καταφέρνουν να διαπεράσουν τον φραγμό του δέρματος ή των βλεννογόνων και να μπουν στην κυκλοφορία του αίματος.
Ο χρόνος επώασης ποικίλλει. Συνήθως για την υποξεία ενδοκαρδίτιδα κυμαίνεται από 3 μέχρι 6 εβδομάδες μετά την είσοδο των μικροβίων στο αίμα.
Ποιες λοιμώξεις προκαλούν
Ο Streptococcus mutans σχετίζεται με τη δημιουργία τερηδόνας (χρόνια λοίμωξη των δοντιών που συνοδεύεται από καταστροφή της αδαμαντίνης ουσίας).
Σε άτομα που έχουν βαλβιδοπάθεια (π.χ. στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας) τα είδη Streptococcus sanguis, Streptococcus mitis και Streptococcus salivarius προκαλούν υποξεία ή χρόνια ενδοκαρδίτιδα μια λοίμωξη που εντοπίζεται στις καρδιακές βαλβίδες.
Η ενδοκαρδίτιδα στα άτομα αυτά προκαλείται συνήθως, όταν μετά από τραυματισμούς στη στοματική κοιλότητα (π.χ. οδοντιατρικές επεμβάσεις) τα μικρόβια μπουν στην κυκλοφορία και μεταφερόμενα με το αίμα εγκατασταθούν στις ήδη πάσχουσες καρδιακές βαλβίδες. Σημειώνεται μάλιστα, ότι όταν υπάρχει βλάβη στα δόντια, πρασινίζοντες στρεπτόκοκκοι εισέρχονται στην κυκλοφορία ακόμη και με το μάσημα τσίχλας.
Η ίδια κατάσταση μπορεί να συμβεί σε άτομα που φέρουν προσθετικές βαλβίδες κατόπιν καρδιοχειρουργικής επέμβασης. Τυπικό σύμπτωμα είναι ο πυρετός που συνοδεύεται συνήθως από κακουχία, κόπωση, ανορεξία και απώλεια βάρους. Στην κλινική εξέταση διαπιστώνονται φυσήματα στην καρδιά, διόγκωση του σπλήνα και μικρο-αιμορραγίες στο δέρμα (πετέχιες).
Ο Streptococcus milieu σχετίζεται με τη δημιουργία οδοντικών αποστημάτων.
Διάγνωση
Για τη διάγνωση της υποξείας ενδοκαρδίτιδας γίνεται καλλιέργεια αίματος και ακολουθούν εξετάσεις για ταυτοποίηση τους. Ακολουθεί έλεγχος ευαισθησίας στα αντιβιοτικά.
Θεραπεία
Στην περίπτωση ενδοκαρδίτιδας χορηγείται άμεσα πενικιλλίνη σε υψηλές δόσεις σύμφωνα με τις οδηγίες καρδιολόγου. Η αγωγή μπορεί να τροποποιηθεί, αν χρειαστεί, σύμφωνα με το αντιβιόγραμμα.
Πρόληψη
Για την προφύλαξη από την τερηδόνα πρέπει να ακολουθείται αυστηρά η αποφυγή σακχαρούχων ουσιών (π.χ. καραμέλες), καλή υγιεινή στόματος από μικρή ηλικία σύμφωνα με τις οδηγίες οδοντιάτρου.
Στην περίπτωση στένωσης της μιτροειδούς ή παρουσίας προσθετικών βαλβίδων κατόπιν καρδιοχειρουργικής επέμβασης, δίνονται αυστηρές συστάσεις για σωστή προληπτική αντιμικροβιακή αγωγή, πριν και μετά από οδοντιατρικούς χειρισμούς, σύμφωνα με τις οδηγίες καρδιολόγου και οδοντιάτρου.
