Οι διαβητικοί τύπου 2 που είναι παχύσαρκοι ή υπέρβαροι αναρωτιούνται για το πως μπορούν να αντιμετωπίσουν την κατάστασή τους μέσω της δίαιτας. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η απώλεια κιλών βοηθάει στη μείωση του σακχάρου στο αίμα. Οι γιατροί έχουν πρόσφατα εντοπίσει το γιατί συμβαίνει αυτό: βασική αιτία είναι ότι μειώνεται το λίπος που είναι αποθηκευμένο στο πάγκρεας.
Είναι άγνωστο πως το λίπος που “πιάνει” το πάγκρεας επηρεάζει στην εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2 αλλά φαίνεται πως αυτό είναι ένα από τα κλειδιά για την διατροφική αντιμετώπιση της ασθένειας. Το επίπεδο κινδύνου του λίπους στο πάγκρεας ποικίλλει από άτομο σε άτομο, κι αυτό ίσως εξηγεί γιατί ένα αδύνατο άτομο μπορεί να είναι διαβητικό, ενώ ένα άλλο που είναι παχύσαρκο μπορεί να μην πάσχει από διαβήτη τύπου 2.
Τώρα, Βρετανοί ερευνητές από το Newcastle University, το University of Glasgow και το Lagos University διαπίστωσαν ότι μία δραστική δίαιτα οκτώ εβδομάδων που επιφέρει ραγδαία απώλεια βάρους, μπορεί να αποτελεί θεραπεία για το διαβήτη τύπου 2. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Diabetes Care.
Η δραστική δίαιτα που εφαρμόστηκε παρείχε 624-700 θερμίδες την ημέρα και εξαφάνισε το διαβήτη τύπου 2 ακόμα και ορισμένων ατόμων έπασχαν από αυτόν επί μία δεκαετία. Στη μελέτη συμμετείχαν 30 παχύσαρκα άτομα αλλά δεν ωφελήθηκαν όλα από την τήρηση του αυστηρού διαιτολογίου καθώς η υποστροφή παρατηρήθηκε σε 13 άτομα. Το ενδιαφέρον είναι ότι έξι μήνες μετά από τη διακοπή της δίαιτας οι ασθενείς που είδαν όφελος εξακολουθούσαν να μην έχουν ενδείξεις διαβήτη.
Το πρόγραμμα της δραστικής δίαιτας
Όπως εξήγησαν οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ιατρικής και Μεταβολισμού Ρόι Τέιλορ, το πρόγραμμα διαίτης που ακολούθησαν οι συμμετέχοντες είχε τρεις φάσεις:
1. Στέρηση. Τις πρώτες οκτώ εβδομάδες οι συμμετέχοντες ακολούθησαν μία δίαιτα πολύ χαμηλών θερμίδων που παρείχε 624-700 θερμίδες την ημέρα. Το ημερήσιο διαιτολόγιο περιείχε τρία ροφήματα αδυνατίσματος (υποκατάστατα γεύματος τα οποία παρείχε η εταιρεία Nestlé UK) και 240 γραμμάρια από μη αμυλούχα λαχανικά. Να σημειωθεί ότι η πρόσληψη 700 θερμίδων είναι το ένα τρίτο αυτών που προτείνεται για τις γυναίκες (2.000 θερμίδες) και το ένα τέταρτο για τους άνδρες (2.500 θερμίδες).
2. Προσαρμογή. Τις επόμενες δύο εβδομάδες, οι συμμετέχοντες αύξησαν σταδιακά το φαγητό που έτρωγαν, ακολουθώντας τις οδηγίες των διαιτολόγων.
3. Συντήρηση. Τέλος, οι συμμετέχοντες ακολούθησαν επί έξι μήνες ένα πρόγραμμα διατήρησης του βάρους ειδικά σχεδιασμένου για τον καθένα, με το οποίο η ποσότητα της τροφής που κατανάλωναν ήταν μειωμένη 30% σε σχέση με εκείνη που κατανάλωναν πριν αρχίσουν τη δίαιτα. Οι εθελοντές επισκέπτονταν κάθε μήνα τους γιατρούς για παρακολούθηση.
Κατά μέσο όρο, το σωματικό βάρος μειώθηκε από 98 κιλά στην αρχή της μελέτης σε 84,7 κιλά μετά από έξι μήνες (13,3 κιλά). Οι 12 παρουσίασαν σημαντική μείωση του λίπους στο πάγκρεας και υποστροφή του διαβήτη η οποία διατηρήθηκε μέχρι το τέλος του εξαμήνου. Ένας άλλος εθελοντής, παρουσίασε την υποστροφή του διαβήτη όχι στο στάδιο του αδυνατίσματος, αλλά στο στάδιο της συντήρησης.
Τα άτομα που παρουσίασαν υποστροφή της νόσου ήταν αυτοί που ήταν πιο νέοι (μέση ηλικία 52 ετών έναντι 60 ετών σε όσους δεν υπήρξε υποστροφή) και είχαν μικρότερη διάρκεια διαβήτη (3,8 χρόνια έναντι 9,8 χρόνια). Κάποιοι όμως που είχαν διαβήτη πάνω από 10 χρόνια, βρέθηκαν στην ομάδα των επιτυχόντων. Οι ερευνητές είπαν ότι αυτοί που είχαν το μεγαλύτερο όφελος ήταν όσοι αρχικά είχαν χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) νηστείας και μεγαλύτερη παραγωγή ινσουλίνης. Η ποσότητα του λίπους στο πάγκρεας μειώθηκε σε όλους κατά τη διάρκεια της δίαιτας.
Στους επιτυχόντες, η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c), που ήταν 7,1% κατά μέσον όρο πριν αρχίσουν την δίαιτα, μειώθηκε στο 5,8% όταν τελείωσε η φάση της στέρησης. Στο τέλος του εξαμήνου της συντήρησης ήταν 5,9% που σημαίνει ότι το όλο πρόγραμμα είχε επιτυχία για τα άτομα αυτά. Η HbA1c είναι ένας αξιόπιστος δείκτης για την κατάσταση του διαβήτη δείχνοντας πόσο καλά είναι ρυθμισμένο το σάκχαρο τους τελευταίους 2-3 μήνες. Τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης θεωρούνται φυσιολογικά έως 6%, ενώ στους διαβητικούς θεωρούνται ικανοποιητικά αν είναι κάτω από 7%.
Να σημειωθεί ότι τα υποκατάστατα γεύματος που χρησιμοποίησε η μελέτη είναι μια από τις έσχατες επιλογές που έχει κάποιος προκειμένου να αδυνατίσει. Επίσης είναι πολύ δύσκολο να ακολουθήσει κανείς μια δίαιτα 700 θερμίδων ενώ κάτι τέτοιο μπορεί να έχει παρενέργειες (π.χ. στην καρδιά). Οποιαδήποτε δίαιτα που επιτυγχάνει απώλεια βάρους βοηθάει και η πρώτη επιλογή είναι να ακολουθήσει κανείς μια ήπια δίαιτα κόβοντας τους πολλούς υδατάνθρακες. Εάν αυτό δεν λειτουργήσει, τότε θα μπορούσε να δοκιμάσει τη δίαιτα 5: 2 (των δύο ημερών την εβδομάδα) πριν προχωρήσει σε υποκατάστατα γεύματος.
