Μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς αντλίας πρωτονίων (proton pump inhibitors) και συνταγογραφούνται συχνά για το έλκος του στομάχου και τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή ζημιά στους νεφρούς, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of the American Society of Nephrology.
Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων μειώνουν την παραγωγή των γαστρικών οξέων και αποτέλεσαν μετά τους H2-ανταγωνιστές, ένα σημαντικό σταθμό στην εξέλιξη της θεραπείας του έλκους και της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (οι Η2-ανταγωνιστές επίσης μειώνουν τα οξέα του στομάχου). Όταν συνδυάζονται με αντιμικροβιακά φάρμακα επιτυγχάνουν εκρίζωση του ελικοβακτηρίου του πυλωρού στους πάσχοντες από πεπτικό έλκος. Χρησιμοποιούνται επίσης σε βαριές οισοφαγίτιδες που δεν ανταποκρίνονται στους H2-ανταγωνιστές.
Οι δραστικές ουσίες που ανήκουν στους αναστολείς αντλίας πρωτονίων είναι η εσομεπραζόλη (Esomeprazole), η λανσοπραζόλη (Lansoprazole), η ομεπραζόλη (Omeprazole), η παντοπραζόλη (Pantoprazole) και η ραμπεπραζόλη (Rabeprazole). Oι ουσίες αυτές αναστέλλουν τη δράση του ενζύμου H+K+/ATPάση στη μεμβράνη των τοιχωματικών κυττάρων του στομάχου, το οποίο θεωρείται “αντλία πρωτονίων” και αποτελεί το τελικό στάδιο στην έκκριση του υδροχλωρικού οξέος στο στομάχι.
Στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι τουλάχιστον 15 εκατομμύρια άτομα λάμβαναν αναστολείς αντλίας πρωτονίων το 2013. Ο αριθμός αυτός είναι συντηρητικός διότι στις ΗΠΑ, αλλά και σε άλλες χώρες, κάποια από αυτά τα φάρμακα πωλούνται και εκτός φαρμακείων, χωρίς ιατρική συνταγή (Prilosec, Prevacid και Zegerid).
Ζημιά στους νεφρούς
Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων θεωρούνταν μέχρι σήμερα ασφαλή φάρμακα αν και είχαν αναφερθεί παρενέργειες στα νεφρά. Η νέα μελέτη, που έγινε από ερευνητές του Washington University στο Saint Louis, με επικεφαλής τους επιδημιολόγους Yan Xie και Ziyad Al-Aly, βρήκε ότι η μακροχρόνια χρήση των φαρμάκων αυτών ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την υγεία των νεφρών.
Οι ερευνητές εξέτασαν στοιχεία που αφορούσαν 173,321 χρήστες αναστολών αντλίας πρωτονίων και 20,270 χρήστες Η2-ανταγωνιστών. Και διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς αυτοί, κατά τη διάρκεια μιας πενταετίας, είχαν 28% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιας νεφροπάθειας και 96% αυξημένη πιθανότητα για νεφρική ανεπάρκεια. Όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα λαμβάνονταν αναστολείς αντλίας πρωτονίων, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο κίνδυνος εκδήλωσης των νεφρικών παθήσεων.
Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι τα φάρμακα αυτά πρέπει να χορηγούνται μόνο όταν είναι πραγματικά αναγκαίο και για το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα. Η μακροχρόνια χρήση τους θα πρέπει να αποφεύγεται. Να σημειωθεί ότι αρκετοί ασθενείς παίρνουν αυτά τα φάρμακα για περισσότερο χρόνο από ό,τι τα χρειάζονται πραγματικά.
