Η πιτυρίδα είναι πολύ συχνή καθώς υπολογίζεται ότι προσβάλλει ακόμα και το 50% των ενηλίκων. Η λέξη πιτυρίαση σημαίνει απολέπιση και προέρχεται από την αρχαία “πίτυρον” που σημαίνει λέπι.
Μέχρι σήμερα θεωρείται ως μια από τις αιτίες της πιτυρίδας ο μύκητας μαλασέζια (malassezia) κάτι που έχει προταθεί από το 1874, από τον Γάλλο μικροβιολόγο Λουί-Σαρλ Μαλασέζ, ο οποίος και έδωσε το όνομά του στον μύκητα. Από τα διάφορα είδη του γένους μαλασέζια, κυρίως η Malassezia globosa και η Malassezia furfur προκαλούν λοιμώξεις, όπως είναι η ποικιλόχρους πιτυρίαση, η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, η θυλακίτιδα και η πιτυρίδα της κεφαλής. Ένα άλλο είδος που βρίσκεται συχνά σε κατοικίδια και ιδιαίτερα σε σκύλους, ο Malassezia pachydermatis, έχει παρατηρηθεί ότι προκαλεί συστηματικές λοιμώξεις (σηψαιμία).
Αλλά μια νέα μελέτη δείχνει ότι το προφίλ των βακτηρίων (όχι των μυκήτων) και η ξηροδερμία αποτελούν παράγοντες της πιτυρίδας. Οι μύκητες είναι μονοκύτταροι οργανισμοί, ελαφρώς μεγαλύτεροι από τα βακτήρια.
Αναζητώντας την αιτία της πιτυρίδας
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports, η πιτυρίδα μπορεί να μην έχει αιτία την υπερανάπτυξη του μύκητα Malassezia στο δέρμα του κεφαλιού, όπως πιστευόταν μέχρι σήμερα, αλλά να έχει αιτία την ανάπτυξη ορισμένων άλλων βακτηρίων όπως είναι ο σταφυλόκοκκος.
Ερευνητές από την Κίνα και την Ιαπωνία πήραν δείγματα από το κεφάλι 363 ανδρών και γυναικών, ηλικίας 20-59 ετών, με και χωρίς πιτυρίδα, και έκαναν αναλύσεις DNA για να βρουν τους μύκητες και τα βακτήρια που υπήρχαν.
Η σύνθεση των μυκήτων ήταν σχεδόν πανομοιότυπη μεταξύ των εθελοντών που είχαν πιτυρίδα και εκείνων που δεν είχαν, με το σχεδόν 90% των μυκήτων να ανήκουν στο είδος malassezia. Αυτό υποδεικνύει ότι δεν αποτελεί ο μύκητας αυτός αιτία της πιτυρίδας.
Από την άλλη μεριά, τα βακτήρια διέφεραν σημαντικά μεταξύ των δύο ομάδων. Τα άτομα με πιτυρίδα είχαν πολύ περισσότερους σταφυλόκοκκους και πολύ λιγότερο προπιονοβακτηρίδιο. Ο σταφυλόκοκκος είναι ένα συνηθισμένο βακτήριο του δέρματος και συνήθως δεν δημιουργεί προβλήματα, ωστόσο πάνω από 30 του είδη του έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν λοιμώξεις εάν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες. Το προπιονοβακτηρίδιο είναι γνωστό και ως βακτήριο της ακμής διότι ευθύνεται για τα σπυράκια της αλλά στο τριχωτό της κεφαλής ίσως δρα προστατευτικά έναντι της πιτυρίδας, μειώνοντας την ανάπτυξη του σταφυλόκοκκου.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η ισορροπία των μικροβίων και όχι των μυκήτων στο δέρμα του κεφαλιού ίσως να είναι η αιτία της πιτυρίδας, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Επίσης, η μελέτη έδειξε ότι το δέρμα της κεφαλής των εθελοντών με πιτυρίδα ήταν πιο ξηρό και με λιγότερο σμήγμα (λίπος του δέρματος) γεγονός που υποδεικνύει ότι και η ξηροδερμία είναι παράγοντας ανάπτυξης της πιτυρίδας.
Πάντως, η μελέτη δεν μπόρεσε να δείξει ποιο από τα δύο – η ξηροδερμία ή η υπερανάπτυξη του σταφυλόκοκκου – έχει μεγαλύτερη σημασία για την εμφάνιση της πιτυρίδας. «Πιθανότατα εμπλέκονται πολλοί και διαφορετικοί παράγοντες», ανέφερε ο δρ Μπέρναρντ Χάντσον, λέκτορας Λοιμωδών Νόσων στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϋ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
