Μια αμφιλεγόμενη μετα-ανάλυση υποστηρίζει ότι μια διατροφή χαμηλή σε αλάτι είναι επικίνδυνη για την υγεία της καρδιάς. Πιο συγκεκριμένα, κάτω από 3 γραμμάρια αλάτι την ημέρα φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακή νόσο όσο η κατανάλωση πολύ αλατιού σε άτομα με αρτηριακή πίεση.
Καναδοί ερευνητές αντικρούουν την επικρατούσα άποψη ότι μια χαμηλή ποσότητα αλατιού είναι καλύτερη για την υγεία από μια μέτρια ποσότητα. Όμως, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και άλλοι οργανισμοί υγείας ασκούν κριτική στο περιοδικό που δημοσίευσε τη μελέτη (Lancet) όσο και στους ερευνητές.
Επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου ΜακΜάστερ του Καναδά με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Κλινικής Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής, Andrew Mente, εξέτασαν στοιχεία τεσσάρων μελετών που περιέλαβαν 133.118 άτομα, ηλικίας κατά μέσο όρο 55 ετών, από 49 χώρες, εκ των οποίων οι 63.550 είχαν υπέρταση.
Οι επιστήμονες συσχέτισαν την ποσότητα κατανάλωσης νατρίου (το στοιχείο που υπάρχει στο αλάτι και θεωρείται ότι μπορεί να αποτελέσει αιτία αυξημένης αρτηριακής πίεσης) με την πιθανότητα καρδιοπάθειας, εγκεφαλικού επεισοδίου και πρόωρου θανάτου.
Η διαπίστωση ήταν μη αναμενόμενη: η χαμηλή κατανάλωση νατρίου σχετίζεται με περισσότερα εμφράγματα, εγκεφαλικά επεισόδια και πρόωρους θανάτους, σε σχέση με την μέτρια κατανάλωση.
Πιο συγκεκριμένα:
- Μια διατροφή χαμηλή σε αλάτι αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου 26% στα άτομα χωρίς υψηλή αρτηριακή πίεση και 34% στα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση.
- Για τα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση, το πολύ αλάτι αυξάνει τον κίνδυνο 23%.
- Τέλος, μια διατροφή με πολύ αλάτι δεν αυξάνει τον κίνδυνο καθόλου εάν η αρτηριακή πίεση είναι φυσιολογική.
Τα συμπεράσματα αυτά βγήκαν μετρώντας το νάτριο στα ούρα το πρωί. Οι άνθρωποι με λιγότερο από 3 γραμμάρια νατρίου στα ούρα τους αποτέλεσαν την ομάδα χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο και αυτοί που είχαν πάνω από 7 γραμμάρια νατρίου στα ούρα τους αποτέλεσαν την ομάδα υψηλής περιεκτικότητας.
«Παρόλο που τα στοιχεία δείχνουν τη σημασία της μείωσης της υψηλής κατανάλωσης αλατιού από όσους έχουν υπέρταση, δεν υποστηρίζουν ότι η μείωση αυτή πρέπει να πέσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα», ανέφερε ο Mente και πρόσθεσε ότι ακόμη και για τους υπερτασικούς αρκεί μια μείωση του αλατιού σε μέτρια επίπεδα (4 έως 5 γραμμάρια την ημέρα), αλλά όχι κατ’ ανάγκη σε χαμηλά, δηλαδή κάτω από 3 γραμμάρια.
Η μετα-ανάλυση έδειξε ότι υπάρχει ένα όριο κάτω από το οποίο η μείωση στην κατανάλωση αλατιού γίνεται επισφαλής και δυνητικά επικίνδυνη, ενώ ο κίνδυνος της υψηλής κατανάλωσης (πάνω από 6 γραμμάρια την ημέρα) περιορίζεται στους πάσχοντες από υπέρταση και αφορά μόνο το 10% των ανθρώπων παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τον Mente, οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο καταναλώνουν τη σωστή ποσότητα αλατιού και δεν χρειάζεται να ανησυχούν υπερβολικά. Γι’ αυτό, υποστηρίζει ότι η καμπάνια για μείωση του αλατιού στη διατροφή πρέπει να είναι εστιασμένη μόνο στην ομάδα υψηλού κινδύνου. Λέει επίσης ότι το σημερινό συνιστώμενο όριο για υγιεινή κατανάλωση αλατιού είναι πολύ χαμηλό.
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, η συνολική κατανάλωση νατρίου δεν πρέπει να ξεπερνά τα 2,3 γραμμάρια τη μέρα ενώ ορισμένοι οργανισμοί υγείας είναι πιο αυστηροί. Η μεγαλύτερη πρόσληψη αλατιού προέρχεται από τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Αντιδράσεις
Ωστόσο, η νέα μελέτη έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Ο καθηγητής Φραντσέσκο Καπούκιο, επικεφαλής του Κέντρου Διατροφής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, επικρίνει τόσο την μεθοδολογία της μελέτης (επειδή μέτρησε την ποσότητα του νατρίου μόνο στα πρωϊνά ούρα), όσο και το περιοδικό The Lancet που τη δημοσίευσε. «Δεν πίστευα ότι θα διαβάζαμε μια τόσο κακή επιστήμη δημοσιευμένη στο Lancet», δήλωσε.
Ο καθηγητής Graham MacGregor, στο Queen Mary University της Βρετανίας και πρόεδρος της “Παγκόσμιας Δράσης για το αλάτι”, δήλωσε: “Τα στοιχεία ότι το αλάτι προκαλεί υψηλή πίεση του αίματος και ότι η μείωση της πρόσληψης αλατιού μειώνει την αρτηριακή πίεση και αποτρέπει εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακές προσβολές, είναι συντριπτικά. Αυτή η μελέτη, λόγω της αδυναμίας του σχεδιασμού της, με κανένα τρόπο δεν ανατρέψει τα μηνύματα δημόσιας υγείας για τη μείωση της πρόσληψης αλατιού”.
Η American Heart Association (ΑΗΑ) ήταν ιδιαίτερα επικριτική προς τη μελέτη. Η ΑΗΑ αναφέρει ότι η μελέτη στηρίζεται σε εσφαλμένες εκτιμήσεις για την πρόσληψη νατρίου, και δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε χαλάρωση των ανησυχιών σχετικά με τις επιπτώσεις του αλατιού.
“Αυτή είναι μια εξαιρετικά λανθασμένη ανάλυση που δεν παρέχει νέες πληροφορίες, και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για να καθοδηγήσει τις δημόσιες συστάσεις», δήλωσε ο Elliot Antman, πρώην πρόεδρος της AHA και αναπληρωτής κοσμήτορας για την κλινική έρευνα στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. “Η American Heart Association εξακολουθεί να συνιστά λιγότερο από 1.500 mg νατρίου ανά ημέρα από όλες τις διατροφικές πηγές».
