Επιστήμονες από τη Σουηδία πιστεύουν ότι βρήκαν μία εξήγηση για την αιτία που οι άνδρες ζουν λιγότερο από τις γυναίκες. Οφείλεται, τουλάχιστον εν μέρει, στο χρωμόσωμα Υ ή πιο σωστά στην απώλειά του καθώς περνούν οι δεκαετίες της ζωής, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο για νοσήματα. H μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό American Journal of Human Genetics.
Το χρωμόσωμα Υ υπάρχει μόνο στους άνδρες και καθορίζει τα χαρακτηριστικά του φύλου (οι γυναίκες δεν φέρουν αυτό το χρωμόσωμα, αλλά δύο κόπιες του δικού τους φυλετικού χρωμοσώματος, του Χ). Περιέχει γονίδια που παίζουν ρόλο στην παραγωγή των σπερματοζωαρίων, καθώς και γονίδια που ρυθμίζουν άλλες σημαντικές λειτουργίες, όπως η προστασία από τους καρκινικούς όγκους και την άνοια.
Όπως εξηγούν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, το χρωμόσωμα Υ υπάρχει σε όλα σχεδόν τα κύτταρα των ανδρών αλλά δεν είναι σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Σε ορισμένα κύτταρα υφίσταται βράχυνση του μήκους του ή εξαφανίζεται εντελώς με το πέρασμα του χρόνου, καθώς τα κύτταρα αναπαράγονται.
Η απώλεια αυτή ονομάζεται ηλικιακή απώλεια του φυλετικού χρωμοσώματος Υ. Το φαινόμενο αναφέρθηκε πρώτη φορά πριν από περίπου 50 χρόνια και σε μεγάλο βαθμό παραμένει ανεξήγητο όσον αφορά τις αιτίες και τις συνέπειές της. Δεν πλήττει τον ανδρισμό αλλά φαίνεται πως επηρεάζει την υγεία και την επιβίωση.
Χρωμόσωμα Υ και ασθένειες
Οι ερευνητές βασίζουν τα συμπεράσματά τους σε μελέτη που αφορούσε 3.200 άνδρες, ηλικίας 37 -96 ετών, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε γενετικές αναλύσεις αίματος και οι οποίες έδειξαν ότι στο 17% υπήρχε ηλικιακή απώλεια του χρωμοσώματος Υ. Όσο πιο προχωρημένη η ηλικία, τόσο πιο συχνή ήταν η απώλεια.
Η ηλικιακή απώλεια του χρωμοσώματος Υ παρατηρείται στα λευκά αιμοσφαίρια που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. To αποτέλεσμα είναι τα λευκά αιμοσφαίρια να δυσκολεύονται να λειτουργήσουν φυσιολογικά, και το ανδρικό σώμα να μέρει εκτεθειμένο σε κάθε είδους νοσήματα, μεταξύ των οποίων η νόσος Αλτσχάιμερ και ο καρκίνος. Οι άνδρες που είχαν χάσει το χρωμόσωμα Y είχαν στη σουηδική μελέτη, είχαν τριπλάσιες πιθανότητες για νόσο Αλτσχάιμερ.
Το φαινόμενο αυτό αφορά μόνο τους άνδρες και το αποτέλεσμα είναι να ζουν περισσότερο οι γυναίκες, οι οποίες δεν φέρουν το χρωμόσωμα Υ. Ένας άλλος λόγος βέβαια για τη διαφορά στο προσδόκιμο ζωής είναι ότι οι άνδρες παθαίνουν περισσότερα ατυχήματα κατά τη διάρκεια του βίου τους. Το τσιγάρο επίσης παίζει ρόλο καθώς είναι πιο συχνό στον ανδρικό πληθυσμό.
“Η απώλεια του χρωμοσώματος Υ δεν σημαίνει 100% πρόβλεψη ότι θα πάθει κάποιος καρκίνο ή Αλτσχάιμερ”, ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης Lars Forsberg, προσθέτοντας ότι υπήρχαν άνδρες στην μελέτη που είχαν τη μετάλλαξη και ζούσαν χωρίς συμπτώματα έχοντας ηλικία πάνα από 90. “Αλλά στο μέλλον, η απώλεια του χρωμοσώματος Υ στα κύτταρα του αίματος μπορεί να αποτελέσει ένα νέο βιοδείκτη για τον κίνδυνο της νόσου Αλτσχάιμερ και ίσως αξιολογεί τα προβλήματα υγεία που μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει στη ζωή του”.
Πηγή: Mosaic Loss of Chromosome Y in Blood Is Associated with Alzheimer Disease.
